Chiêm ngưỡng tư liệu gốc về hành trình sáng tác Quốc huy Việt Nam

Mẫu phác thảo Quốc huy Việt Nam được họa sĩ Bùi Trang Chước thực hiện bằng bản vẽ chì

Cuộc thi sáng tác mẫu Quốc huy được phát động năm 1951, thu hút sự tham gia của đông đảo họa sĩ cả nước. Họa sĩ Bùi Trang Chước (1915 - 1992), tốt nghiệp Trường Cao Đẳng Mỹ thuật Đông Dương (khóa 1936 - 1941), là người Việt Nam vẽ tem bưu chính đầu tiên ở Đông Dương cũng là gương mặt sáng giá của cuộc thi sáng tác này.

Các tư liệu về mẫu phác thảo Quốc huy Việt Nam được gia đình cố họa sĩ và Trung tâm trữ Quốc gia III dày công bảo quản trong nhiều năm vừa qua

Năm 1953, họa sĩ Bùi Trang Chước được biệt phái làm nhiệm vụ sáng tạo mẫu Bằng khen, Huân chương, Huy chương cho Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và bắt đầu tham gia cuộc thi sáng tác mẫu Quốc huy.

Đặc biệt, trong triển lãm lần này, công chúng có cơ hội được chiêm ngưỡng bản gốc hơn 112 bản vẽ chì, vẽ màu mẫu Quốc huy, tem, giấy bạc… do họa sĩ Bùi Trang Chước thực hiện.

Mẫu Quốc huy Việt Nam ở thời kỳ định danh tên gọi Việt Nam dân chủ Cộng hòa

Trong bức thư nói lại chuyện “Tôi vẽ mẫu Quốc huy” của họa sĩ Bùi Trang Chước năm 1985, ông có viết: “Tôi phác về một số mẫu hình dáng khác nhau, cũng dùng những bông lúa Việt Nam, cái đe và bánh xe tượng trưng cho công nông nghiệp. Về nội dung bên trong, tôi dùng cay tre hoặc hình tượng con trâu. Song thấy cây tre và con trâu ở một số nước Đông Á khác cũng có, nên tôi dùng địa danh lịch sử như Đền Hùng, gò Đống Đa, Ô Quan Chưởng…”.

Sau khi gọi tên là Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, mẫu Quốc huy giữ nguyên và chỉ thay dòng tên phía dưới

Trong 15 mẫu của họa sĩ Bùi Trang Chước được trình, Hồ Chủ tịch đã chọn mẫu số 1 trong 15 mẫu nhưng góp ý thay hình tượng cái đe trong bản vẽ tượng trưng cho tiểu thủ công nghiệp bằng bánh xe tượng trưng cho nền công nghiệp hiện đại. Trên cơ sở góp của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quốc hội, họa sĩ Trần Văn Cẩn đã chỉnh sửa.

Công chúng tham quan triển lãm ''Phác thảo mẫu Quốc huy Việt Nam - họa sĩ Bùi Trang Chước'' sáng 25/8.

Sau triển lãm “Phác thảo mẫu Quốc huy Việt Nam - họa sĩ Bùi Trang Chước”, Cục Văn thư và Lưu trữ dự kiến sẽ xây dựng hồ sơ trình Chính phủ xem xét phê duyệt Quốc huy Việt Nam là bảo vật quốc gia.

Họa sĩ Bùi Trang Chước là họa sĩ Việt Nam đầu tiên vẽ tiền và tem cho Nhà nước. Sự nghiệp của ông gắn liền với việc vẽ tiền, tem, sáng tác các mẫu Huân, Huy chương, biểu trưng, thiết kế mặt tiền lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và giảng dạy tại các trường như: Kiến trúc Đà Lạt; Trường Cao đẳng Mỹ thuật Hà Nội; Trường Đại học Mỹ thuật công nghiệp. Và một công lao lớn, đỉnh cao của sự nghiệp của ông cho đất nước nữa là góp phần quan trọng trong việc sáng tạo Quốc huy Việt Nam.

Linh Anh