Chiêm ngưỡng những 'tòa nhà Stalin' ở nước ngoài tương tự '7 chị em' ở Moskva

“7 tòa nhà chị em” là một trong những tòa nhà đặc trưng nhất ở thủ đô Moskva của LB Nga, được xây dựng vào những năm 1940-1950 theo ý tưởng của nhà lãnh đạo Liên Xô Joseph Stalin. Những tòa nhà tương tự mang “phong cách Stalin” cũng được xây dựng theo các dự án của Liên Xô ở nước ngoài. Trong số đó không những là các tòa chung cư, mà còn là khách sạn, tòa nhà văn phòng và thậm chí cả Viện hàn lâm khoa học.

1. Cung Văn hóa và Khoa học tại Warsaw, Ba Lan

Tòa nhà cao 187 mét này (tính cả phần nóc nhọn là 270 mét) được xây dựng tại trung tâm thủ đô Warsaw của Ba Lan như là “món quà từ nhân dân Liên Xô”. Tham gia xây dựng Cung Văn hóa và Khoa học có hơn 3.000 công nhân từ năm 1952 đến 1955. Ban đầu kiến trúc sư Lev Rudnev (người trước đó thiết kế tòa nhà chính của Đại học Tổng hợp quốc gia Moskva) dự tính xây tòa nhà khiêm tốn hơn, chỉ cao 120 mét. Tuy nhiên, ban lãnh đạo Liên Xô cuối cùng quyết định xây tòa nhà đồ sộ. Lúc đó, quá trình xây dựng thường xuyên được đưa tin trên báo chí.

Cung Văn hóa và Khoa học tại Warsaw, Ba Lan. Ảnh: Nagy Gyula/FORTEPAN (CC BY-SA 3.0); Pannini (CC0 1.0).

Ngày nay, bên trong tòa nhà 42 tầng này có một khu vực quan sát, các phòng trưng bày triển lãm, không gian văn phòng, 4 nhà hát, 4 bảo tàng, Viện hàn lâm khoa học Ba Lan, các rạp chiếu phim và thậm chí có cả bể bơi. Hiện, đây vẫn là tòa nhà cao nhất ở Ba Lan.

2. Khách sạn International ở Praha, Cộng hòa Czech

Ngày nay, tòa nhà 16 tầng này không thể gọi là cao ốc chọc trời, nhưng vào giữa những năm 1950, nó rất nổi bật ở Praha cổ kính với những tòa nhà thấp tầng. Tuy nhiên, hiện đây vẫn là một trong những tòa nhà lớn nhất ở thủ đô của Cộng hòa Czech. Bên trong tòa nhà lẽ ra được xây những căn hộ dành cho các quân nhân, cũng như các công trình nhà nước, nhưng về sau người ta quyết định xây làm khách sạn. Nội thất các phòng đại sảnh được trang trí bằng tranh khảm nghệ thuật dân gian Czech và phong cảnh Praha.

Khách sạn International ở Praha, Cộng hòa Czech. Ảnh: Simon Legner (CC BY-SA 4.0).

Đến nay trong tòa nhà vẫn còn bảo tồn căn hầm trú ẩn phòng vệ dân sự có thể chứa 600 người. Hiện căn hầm này được chuyển đổi làm kho chứa quần áo cho cán bộ nhân viên tòa nhà.

3. Cung báo chí tự do ở Bucharest, Romania

Bên trong cao ốc được xây dựng vào những năm 1950 này từng có Tòa soạn báo “Skynteya” – cơ quan ngôn luận chính thức của Đảng Cộng sản Romania. Từ năm 1960 đến 1990, trên quảng trường trước tòa nhà có đặt tượng đài Lênin. Trước năm 2007, đây là tòa nhà cao nhất ở Romania – 92 mét chưa tính cột ăng-ten cao 12 mét. Tòa nhà thậm chí còn được in hình trên các tờ tiền mệnh giá lớn nhất của Romania là 100 Leu.

Cung báo chí tự do ở Bucharest, Romania. Ảnh: Legion Media

4. Tòa nhà Viện hàn lâm khoa học Latvia ở Riga

Tòa nhà dành cho các nhà khoa học được thiết kế bởi những kiến trúc sư Latvia theo kiểu dáng giống những tòa cao ốc Moskva. Tại đây hiện nay là nơi đặt trụ sở của các viện nghiên cứu thuộc Viện hàn lâm khoa học Latvia, các trung tâm nghiên cứu ngôn ngữ và văn hóa Latvia, còn ở độ cao 65 mét là khu vực quan sát.

Tòa nhà những năm 1960 và hiện nay. Ảnh: Naum Granovsky/TASS; Sjaak Kempe (CC BY 2.0)

Nội thất của tòa nhà từng trải qua những thay đổi vào năm 1991. Sau khi Liên Xô sụp đổ, người ta gỡ bỏ toàn bộ các bức phù điêu “tư tưởng” của Lênin và Stalin, còn trên nóc nhọn gỡ bỏ hình ngôi sao.

5. Tổ hợp Largo ở Sophia, Bulgaria

Ba tòa nhà mang “phong cách Stalin” ở trung tâm thủ đô Sophia của Bulgaria được xây dựng vào giữa những năm 1950 dành cho các cơ quan nhà nước. Tòa ở giữa là trụ sở của Đảng Cộng sản Bulgaria (ngày nay là nơi diễn ra các cuộc họp của Quốc hội Bulgaria). Trong một tòa nhà cạnh bên là Hội đồng bộ trưởng và Bách hóa tổng hợp, tòa còn lại là Phủ tổng thống, Bộ Giáo dục và khách sạn “Balkany”.

Tổ hợp Largo ở Sophia, Bulgaria. Ảnh: Legion Media

Năm 2000, người ta đã thay thế tượng đài Lênin bằng bức tượng “Nữ thánh Sophia”, còn ngôi sao trên nóc nhọn được thay bằng quốc kỳ Romania.

6. Tòa nhà ở Kharkov, Ukraine

Tòa chung cư ở trung tâm thành phố Kharkov của Ukraine là một danh lam thắng cảnh thực thụ. Sau chiến tranh thế giới lần thứ hai, khu vực trung tâm Kharkov bị thiệt hại nặng nề. Vào những năm 1950, tại vị trí những ngôi nhà bị chiến tranh tàn phá, tòa nhà này được xây dựng dành cho cán bộ công nhân viên nhà máy sản xuất tua-bin. Điều thú vị là, một bên chái ngôi nhà khác hoàn toàn với toàn bộ phần còn lại của tòa nhà. Cụ thể, tòa nhà được xây dựng nốt vào những năm 1960 dưới thời Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Liên Xô Nikita Khrushchev, người phản đối các kiểu kiến trúc rườm rà.

Tòa nhà ở Kharkov, Ukraine. Ảnh tư liệu; Vladimir Korsunsky (CC BY 3.0).

7. Trung tâm triển lãm Thượng Hải, Trung Quốc

Năm 1955, tại Thượng Hải khánh thành Nhà Hữu nghị Xô – Trung. Tòa nhà này do các chuyên gia Liên Xô xây dựng, còn trang trí là do các kiến trúc sư Trung Quốc.

Trung tâm triển lãm Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: Fayhoo (CC BY-SA 3.0).

Nhìn bề ngoài, tòa nhà này khá giống với gian triển lãm chính của Khu triển lãm các thành tựu kinh tế quốc dân của Liên Xô. Tác giả dự án là kiến trúc sư Viktor Andreev, người cũng từng thiết kế Tổ hợp triển lãm ở Moskva. Hiện nay tòa nhà này được sử dụng để tổ chức các cuộc triển lãm thương mại.

QUỐC KHÁNH (theo RBTH.com)