Chiếm đoạt hơn 1,1 ngàn tỷ đồng, lãnh 19 năm tù

Bị cáo Văn Văn Nghĩa sau phiên tòa xét xử sơ thẩm hình sự

Trong thời gian từ tháng 6-2012 đến tháng 11-2017, trong cương vị Chủ tịch hội đồng quản trị làm việc theo chế độ chuyên trách Quỹ TDND Tân Tiến (được thành lập vào năm 2011), Nghĩa đã có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản bằng hình thức huy động vốn tại 3 Quỹ TDND: Tân Tiến, Thanh Bình (phường Quyết Thắng, TP.Biên Hòa) và Dầu Giây (xã Bàu Hàm 2, huyện Thống Nhất) với tổng số tiền hơn 1,1 ngàn tỷ đồng của hơn 6,3 ngàn sổ tiết kiệm.

* Nhiều thủ đoạn chiếm đoạt tài sản

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh, sau khi huy động được tiền gửi của người dân, Nghĩa đã dùng mọi thủ đoạn để chiếm đoạt số tiền tổng cộng hơn 560 tỷ đồng của khách hàng gửi tại 3 quỹ TDND nói trên.

Cụ thể từ năm 2014-2016, Nghĩa đã dùng số tiền huy động vốn để mua lại 2 quỹ TDND Dầu Giây và Thanh Bình (đang hoạt động thua lỗ) nhằm chiếm đoạt 40 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Nghĩa đã yêu cầu kế toán, thủ quỹ lập 2 hệ thống sổ sách (1 hệ thống báo cáo chịu sự giám sát của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và 1 hệ thống báo cáo quản trị nội bộ). Đến cuối năm 2017, số tiền Quỹ TDND Tân Tiến huy động được ngoài sổ sách kế toán báo cáo cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là hơn 170 tỷ đồng. Nghĩa cũng đã chiếm đoạt toàn bộ số tiền này.

Cáo trạng cũng xác định, từ năm 2012-2015, vì cần tiền kinh doanh nên Nghĩa mua hồ sơ tín dụng giả mang tên nhiều người và 80 giấy đăng ký xe ô tô giả, 1 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả làm tài sản thế chấp để hợp thức hóa số tiền Nghĩa chiếm đoạt. Với những hồ sơ giả này, Nghĩa chỉ đạo nhân viên làm các hồ sơ tín dụng cho vay khống (không có khách hàng thật) nhằm chiếm đoạt số tiền hơn 73 tỷ đồng. Đồng thời, Nghĩa cũng chỉ đạo Quỹ TDND Tân Tiến chi lương khống gần 320 triệu đồng cho 2 nhân viên (thực tế không nhận tiền lương) rồi chiếm đoạt.

Theo cáo trạng, Nghĩa còn dùng số tiền huy động được của 3 quỹ TDND nói trên để mua, đầu tư xây dựng chung cư; mua cổ phần của Công ty TNHH Bệnh viện đa khoa Tâm Hồng Phước; nhờ người khác đứng tên mua bất động sản, xe cộ, máy móc, thiết bị… Nghĩa cũng dùng tiền huy động vốn từ 3 quỹ TDND nói trên gửi lại tại các tổ chức tín dụng khác và rút ra chiếm đoạt cho mục đích cá nhân.

Đến thời điểm năm 2017, khi bị phát hiện vi phạm pháp luật thì Nghĩa đã thành lập 11 công ty chi nhánh. Nhưng thực chất các doanh nghiệp này không có vốn hoặc lấy nguồn vốn huy động từ 3 Quỹ TDND: Tân Tiến, Thanh Bình và Dầu Giây. Bằng cách này Nghĩa cũng chiếm đoạt gần 19 tỷ đồng...

* Số tiền bị cáo chiếm đoạt nhiều hơn số tiền bị truy tố

Trong suốt quá trình xử án, nghiên cứu hồ sơ và dựa trên kết luận giám định thiệt hại của Sở Tài chính, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân tỉnh xác định số tiền thất thoát tại 3 Quỹ TDND: Tân Tiến, Thanh Bình và Dầu Giây lên đến hơn 1,1 ngàn tỷ đồng đều do Nghĩa chiếm đoạt (không phải hơn 560 tỷ đồng như VKSND tỉnh truy tố). Trong đó, Nghĩa chiếm đoạt của Quỹ TDND Tân Tiến gần 810 tỷ đồng, Quỹ TDND Thanh Bình hơn 275 tỷ đồng và Quỹ TDND Dầu Giây hơn 42 tỷ đồng.

Trong nhiều ngày diễn ra xét xử, VKSND tỉnh vẫn giữ nguyên quan điểm truy tố về tội danh lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản đối với bị cáo Nghĩa và số tiền bị cáo đã chiếm đoạt là hơn 560 tỷ đồng. Đây là số tiền mà tài liệu, chứng cứ có trong quá trình điều tra chứng minh được bị cáo đã chiếm đoạt thông qua các hành vi vi phạm. Tuy nhiên, tại phần luận tội, dựa vào kết quả giám định của Sở tài chính về số tiền thiệt hại của 3 quỹ tín dụng, đại diện VKSND tỉnh cũng thống nhất đề nghị bị cáo phải bồi thường lại toàn bộ số tiền đã gây thất thoát là hơn 1,1 ngàn tỷ đồng.

Kiến nghị xử lý các tổ chức, cá nhân liên quan

Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân tỉnh còn kiến nghị Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao, tòa án nhân dân cấp cao xem xét lại vụ án theo đúng thẩm quyền, tránh bỏ lọt tội phạm đối với một số cá nhân làm quản lý, kế toán, nhân viên của 3 Quỹ TDND: Tân Tiến, Thanh Bình và Dầu Giây; đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét xử lý trách nhiệm của cá nhân tổ chức khác trong Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Đồng Nai đã giúp sức cho bị cáo gây thất thoát số tiền hơn 1,1 ngàn tỷ đồng ở 3 quỹ TDND trên địa bàn.

Theo Hội đồng xét xử, hành vi của bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, nguy hiểm cho xã hội, trực tiếp xâm hại đến quyền sở hữu tài sản của 3 quỹ TDND được pháp luật bảo vệ, làm giảm sút niềm tin và gây ảnh hưởng đến hoạt động của các tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh, gây hoang mang lo lắng cho người dân và ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương. Trong quá trình thực hiện hành vi, bị cáo đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội nhiều lần nên cần có mức phạt tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo đã gây ra nhằm giáo dục và phòng ngừa chung.

Với những nhận định trên, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Nghĩa 19 năm tù và buộc bồi thường thiệt hại hơn 1,1 tỷ đồng đã chiếm đoạt cho 3 Quỹ TDND: Tân Tiến, Thanh Bình và Dầu Giây.

Để đảm bảo tiền bồi thường cho bị hại, Hội đồng xét xử xác định, đối với các tài sản có nguồn gốc mà bị cáo Nghĩa lấy từ nguồn tiền của 3 quỹ TDND nói trên để nhận chuyển nhượng mua sắm tài sản; các tài khoản công ty bị cáo và những người có liên quan đối với bị cáo được mở tại ngân hàng tiếp tục được kê biên, phong tỏa để đảm bảo thi hành án. Đối với giao dịch mà bên nhận thế chấp để cho vay, nhận chuyển nhượng, nhận mua bán tài sản (cụ thể là các cá nhân, ngân hàng) không biết nguồn gốc tài sản đó được hình thành từ việc phạm tội mà có của bị cáo Nghĩa thì được bảo vệ quyền lợi nên buộc hủy bỏ lệnh kê biên và các biện pháp ngăn chặn đối với tài sản để ngân hàng được quyền xử lý. Trong trường hợp tài sản thế chấp có giá trị lớn hơn số tiền ngân hàng phải thu hồi thì sau khi phát mãi tài sản, số tiền dư ra phải trả cho các quỹ tín dụng.

Riêng đối với các tài sản như phương tiện vận tải, máy móc thiết bị… giao cho Cục Thi hành án dân sự tạm giữ để xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Tố Tâm