'Chí Phèo' Bùi Cường - sống tử tế, làm nghề tử tế

'Thị Nở' tiếc nuối khi 'Chí Phèo' Bùi Cường chưa được NSND Theo Đức Lưu, chỉ với vai Chí Phèo, Bùi Cường đã có thể được nhận danh hiệu cao quý nhất của người nghệ sĩ. Nhưng đến khi mất, danh hiệu này cũng chỉ mới nằm trong danh sách.

Mấy đêm nay, "Thị Nở" Đức Lưu mất ngủ. Nữ NSƯT không thể nào tin được "Chí Phèo" Bùi Cường, kém tuổi mình lại nổi tiếng khỏe mạnh, vẫn đi làm phim trong Nam ngoài Bắc lại ra đi đột ngột như vậy.

Đức Lưu bảo từ khi Bùi Cường mất đến nay, ngày nào bà cũng tiếp báo chí, khi rảnh rang một chút lại ngồi trả lời điện thoại của các khán giả yêu mến phim Làng Vũ Đại ngày ấy gọi tới. Nữ nghệ sĩ cảm thấy xúc động "vì khán giả vẫn còn yêu mến Chí Phèo - Thị Nở đến vậy".

NSƯT Đức Lưu lặng người khi nghe NSƯT Hữu Mười đọc điếu văn NSƯT Bùi Cường. Ảnh: Việt Linh.

Sáng 7/8, NSƯT Đức Lưu bắt xe ôm từ nhà đến Nhà tang lễ Bộ Quốc Phòng để tiễn đưa đồng nghiệp thân thiết. Vừa đến cổng, có người dân nhận ra "Thị Nở" của màn ảnh Việt. "Bà Thị Nở ơi, lễ viếng bắt đầu rồi đấy, bà vào đi", Thị Nở nhanh chân sau câu nói, dù năm nay đã 80 tuổi.

"Thị Nở" đi một vòng quanh linh cữu "Chí Phèo", khóc nức nở trước khi ôm chầm người thân của cố nghệ sĩ. Trò chuyện với các đồng nghiệp sau đó, nữ nghệ sĩ cho biết mình bị huyết áp cao nhưng không thể không đến tiễn biệt Bùi Cường, người đã cùng bà tạo nên cặp đôi ấn tượng trên màn ảnh.

Trong sổ tang, nữ nghệ sĩ sinh năm 1939 viết: "Đức Lưu đây, chào Bùi Cường nhé. Vĩnh biệt nhau. Hẹn một ngày nào đó, gặp nhau ở suối vàng, cùng tu tâm tốt lên đất Phật".

"Tôi tiếc khi Bùi Cường chưa được phong tặng NSND"

Ngồi một góc trong nhà tang lễ, Đức Lưu nhớ về Bùi Cường - một nghệ sĩ đích thực, say nghề, sống hiền lành, chân chất. Kỷ niệm những ngày cùng nhau đóng phim Làng Vũ Đại ngày ấy dội về.

"Bùi Cường làm việc đến tận cuối đời. Trước khi mất vẫn còn ấp ủ một dự án rất hay về lão Hạc. Như tôi được biết, Bùi Cường đã chọn được diễn viên rồi, đã chuẩn bị bấm máy nhưng nay dở dang", "Thị Nở" của màn ảnh ngậm ngùi.

Một điều nữa cũng khiến nữ NSƯT tiếc nuối là việc Bùi Cường vẫn chưa được phong tặng danh hiệu NSND dù theo bà là ông hết sức xứng đáng.

Theo Đức Lưu, chỉ với vai Chí Phèo, Bùi Cường đã có thể được nhận danh hiệu cao quý nhất của người nghệ sĩ. Nhưng đến khi mất, danh hiệu này cũng chỉ mới nằm trong danh sách, tức chuẩn bị được xét tặng vì còn phải qua thêm một cấp duyệt.

"Nhẽ ra hôm nay, Bùi Cường phải có danh hiệu NSND trên bảng kia. Anh ấy rất xứng đáng. Sau này, truy tặng, tôi nghĩ không còn nhiều giá trị như hiện giờ nữa. Như tôi cũng vậy, lúc khỏe mạnh khéo không được phong tặng, mai sau còn truy gì nữa", nữ nghệ sĩ chia sẻ.

Đây cũng là tâm tư của nhiều nghệ sĩ. Nhưng theo chia sẻ của đại diện Vụ Thi đua - Khen thưởng, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, NSƯT Bùi Cường đã có tên trong danh sách xem xét trao tặng danh hiệu NSND 2018, nhưng theo đúng quy trình, vẫn còn một cấp duyệt nữa là Hội đồng Nhà nước.

NSND Đào Bá Sơn là bạn đồng môn của cố nghệ sĩ Bùi Cường.

"Một nghệ sĩ tử tế, anh lớp trưởng gương mẫu"

NSƯT Bùi Cường học khóa 2 trường Sân khấu - Điện ảnh, vì nhiều tuổi nhất lớp nên ông được bầu làm lớp trưởng. Đồng môn của "Chí Phèo" có NSND Đào Bá Sơn, NSND Minh Châu, NSND Bùi Bài Bình, NSƯT Quốc Trọng, NSƯT Thanh Quý, nghệ sĩ Vũ Đình Thân...

Sáng 7/8, tất cả đều có mặt để tiễn biệt "anh lớp trưởng" năm nào. Những gương mặt thuộc thế hệ vàng sân khấu - điện ảnh cùng ký chung một trang giấy trong sổ tang, thay cho lời tiễn biệt của một tập thể.

NSND Đào Bá Sơn cho biết anh, Bùi Cường và tập thể của lớp gắn bó với nhau suốt nhiều năm. Năm 2013, họ tổ chức 40 năm tựu trường, ngày đó vắng NSND Phương Thanh vì đã qua đời. Đến giờ, NSƯT Bùi Cường cũng không còn nữa.

"Ngày xưa chúng tôi đều 18,19,20 tuổi. Riêng có anh Cường là lớn tuổi nhất, 24 tuổi và được bầu làm lớp trưởng. Thời gian nhanh như chớp mắt, bây giờ chúng tôi đều đã trên dưới 60", NSND chia sẻ.

Theo NSND Đào Bá Sơn, khóa 2 của trường Sân khấu - Điện ảnh đã có những đóng góp quan trọng cho nền nghệ thuật nước nhà, trong đó có đóng góp của NSƯT Bùi Cường.

"Trong cảm nhận của chúng tôi, anh Bùi Cường là một người đàn ông tử tế. Sống tử tế, làm nghề tử tế", đạo diễn - NSND nhấn mạnh.

Nghệ sĩ Ưu tú Bùi Cường qua đời 3/8, hưởng thọ 71 tuổi. Ảnh: Việt Linh.

Ngoài những bạn bè đồng môn, đông đảo nghệ sĩ của Hãng phim truyện Việt Nam cũng đã đến tiễn đưa NSƯT Bùi Cường, trong đó có cặp vợ chồng đạo diễn - NSND Thanh Vân và Nhuệ Giang. Trong đó, NSND Nhuệ Giang chính là con gái của cố NSND Phạm Văn Khoa - đạo diễn phim Làng Vũ Đại ngày ấy.

Trong lời tiễn biệt, NSND Nhuệ Giang gọi cố nghệ sĩ Bùi Cường là "anh Chí". "Vĩnh biệt anh Chí - NSƯT Bùi Cường. Thế là anh đã ra đi mãi mãi để lại Thị Nở bị lẻ đôi. Đó thật sự là nỗi buồn lớn cho những người yêu điện ảnh và yêu phim Làng Vũ Đại ngày ấy".

Quang Đức