Chênh lệch huy động vốn và tín dụng rút ngắn: Lãi suất sẽ 'leo đỉnh'?

Số liệu từ NHNN cho thấy, dư nợ tín dụng tính đến hết tháng 7 tăng 9,42% so với đầu năm (tương đương mức tăng 16,3% so với cùng kỳ). Bên cạnh đó, huy động vốn tháng 7 tăng trưởng 4,2% so với cuối năm 2021 hoặc 9,9% so với cùng kỳ. Điều này đã khiến cho chênh lệch huy động vốn – tín dụng tiếp tục giảm mạnh, tạo áp lực lớn lên mặt bằng lãi suất huy động.

Lãi suất tiết kiệm có thể tăng 1-1,5 %?

Thông qua diễn biến trên, áp lực tăng lãi suất huy động đã được thể hiện rõ. Vì vậy, biểu lãi suất huy động dành cho khách hàng cá nhân tiếp tục được điều chỉnh tăng trong thời gian qua và kéo dài sang những ngày đầu tháng 8/2022 ở một số ngân hàng.

Trong đó, bao gồm cả khối ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước như: Vietcombank và các ngân hàng thương mại cổ phần lớn như MB, Techcombank hay ACB đều đã điều chỉnh tăng lãi suất tiết kiệm, với mức tăng 20 – 40 điểm cơ bản cho kỳ hạn 12 tháng.

Lãi suất tiết kiệm có thể tăng 1-1,5 % đến cuối năm 2022, còn lãi suất cho vay cũng sẽ tăng, song có độ trễ. (Ảnh: Int)

Liên quan đến động thái tăng lãi suất tiết kiệm, một số chuyên gia cũng cho rằng mức độ biến động của mặt bằng lãi suất tiết kiệm sẽ tiếp tục phụ thuộc nhiều vào độ dồi dào của dòng vốn trên thị trường liên ngân hàng.

Nhiều dự báo cho rằng, lãi suất tiết kiệm có thể tăng 1-1,5 % trong cả năm 2022. Lãi suất cho vay cũng sẽ tăng, song có độ trễ so với thời điểm tăng của lãi suất tiết kiệm và có sự phân hóa mức tăng, thời điểm tăng giữa các ngành nghề.

Chẳng hạn, người vay vốn mua nhà trong thời điểm này phải gánh lãi cao hơn 30% so với cùng kỳ. Ví dụ, VIB áp dụng lãi suất ưu đãi cho vay mua nhà thêm 0,5%/năm so với cùng kỳ năm ngoái, thấp nhất từ 8,7%/năm. TPBank có mức lãi suất cho vay mua nhà đất thấp nhất trên thị trường từ năm 2021 ở mức 5,9%/năm, nhưng đến nay đã tăng lên 8,5%/năm.

Tuy nhiên, lãi suất cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh đang được ngân hàng giữ ổn định từ 5,5 - 8%/năm. Chẳng hạn, Vietcombank cho cá nhân, hộ kinh doanh vay bổ sung vốn lưu động với mức lãi suất từ 5,5%/năm đối với khoản vay dưới 6 tháng, 6,1%/năm đối với khoản vay từ 6 - 9 tháng; 6,6%/năm với khoản vay từ 10 - 12 tháng. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ có lãi suất cho vay ưu đãi từ 5,6%/năm đối với các khoản vay ngắn hạn và chỉ từ 6,3%/năm trong 6 tháng đầu tiên với các khoản vay trung dài hạn. Tuy nhiên cũng có một số ngân hàng tăng nhẹ lãi vay đối với doanh nghiệp từ 5,5%/năm lên 6%/năm.

Lãi suất cho vay sẽ biến động

Định hướng xuyên suốt của Ngân hàng Nhà nước vẫn là giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sau dịch. Mặc dù vậy, với tăng trưởng tín dụng có thể cao hơn so với cùng kỳ, lãi suất tiết kiệm chịu áp lực tăng, lãi suất cho vay khó có thể tránh khỏi những áp lực nhất định.

Tuy nhiên, trong cuộc họp với ngành ngân hàng diễn ra mới đây, nhấn mạnh quan điểm "hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro", Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, thời gian tới những khó khăn, thách thức là rất lớn do áp lực lạm phát, nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng, thu hẹp thị trường…

Trước bối cảnh đó, người đứng đầu Chính phủ kêu gọi các ngân hàng thương mại nỗ lực tiết giảm chi phí, phấn đấu giảm lãi suất, chi phí cho vay, chia sẻ khó khăn, rủi ro, hỗ trợ doanh nghiệp, khách hàng và nền kinh tế trong bối cảnh rất khó khăn, thách thức hiện nay.

Mặc dù vậy, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) cho rằng, trước mắt xu hướng lãi suất cho vay sẽ chưa tăng bởi các ngân hàng có chiến lược riêng và việc điều chỉnh lãi suất tại một số kỳ hạn của một số ngân hàng nhằm thu hút vốn nhàn rỗi trong dân cư tốt hơn và đó cũng là động thái riêng của những ngân hàng đó.

"Với bối cảnh hiện nay, động thái tăng lãi suất huy động nếu không tiếp tục diễn ra nữa thì việc ảnh hưởng đến lãi suất đầu ra có thể sẽ không lớn. Tuy nhiên, việc tăng lãi suất đầu vào nếu trở thành xu hướng thì sức ép tăng lãi suất đầu ra có thể sẽ khó tránh khỏi về mặt trung và dài hạn”, ông Hùng nói.

Dưới góc độ ngân hàng, ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Ban điều hành Vietcombank cho rằng: Trong ngắn hạn lãi suất cho vay cơ bản ổn định, thậm chí có thể giảm nhẹ để hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh. Về dài hạn, lãi suất cho vay sẽ biến động phù hợp với tình hình lạm phát và chi phí huy động vốn đầu vào của từng ngân hàng.

Huyền Anh