Châu chấu xuất hiện tại Điện Biên: Không đáng lo
Cục Bảo vệ Thực vật cho biết, đây chỉ là loài châu chấu thông thường xuất hiện hàng năm và gây hại ở diện tích rất nhỏ, nay đã bay đi.
Trao đổi với báo Đất Việt chiều 24/7, ông Hoàng Trung - Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) khẳng định, loài châu chấu xuất hiện tại 4 bản của huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên gần đây không phải là loài "châu chấu lạ" hay châu chấu sa mạc đang hoành hành trên thế giới.
"Tôi khẳng định đây không phải là châu châu sa mạc mà là châu châu tre lưng vàng" - ông Hoàng Trung nhấn mạnh.
Châu chấu tre lưng vàng hàng năm từng xuất hiện, gây hại ở nhiều địa phương miền núi giáp biên giới Lào và Trung Quốc như Sơn La, Điện Biên, Thanh Hóa hay Cao Bằng, Bắc Cạn. Châu chấu tre lưng vàng từng xuất hiện với số lượng nhỏ và Cục Bảo vệ Thực vật mỗi năm đều đưa ra các biện pháp kịp thời và không gặp bất cứ khó khăn nào. Chỉ riêng tháng 7/2020 thì ghi nhận sự xuất hiện của châu chấu tre lưng vàng ở thời điểm muộn hơn so với các năm trước đây.
Châu chấu tre lưng vàng khi xuất hiện tại Trung Quốc hay Lào cũng đều áp dụng các biện pháp phòng trừ. Ví dụ, tỉnh Vân Nam của Trung Quốc tiếp giáp với tỉnh Điện Biên đã thông báo cho phía Việt Nam về các biện pháp phòng trừ dịch châu chấu của họ. Trong đó, phía Trung Quốc sử dụng các phương tiện bay không người lái và trong trường hợp đó thì bắt buộc phải thông báo với các quốc gia láng giềng để bảo đảm các vấn đề an ninh biên giới.
Do đó, khi phía Trung Quốc áp dụng một số phương pháp phòng trừ thì một số lượng nhỏ châu chấu bay tràn sang tỉnh lân cận ở Việt Nam.
Thông thường hàng năm, cứ vào đầu tháng 5,6 thì các cán bộ của Chi cục Bảo vệ thực vật đã thực hiện các biện pháp phòng trừ để tiêu diệt châu chấu mới nở. Khi chúng lớn hơn, trưởng thành hơn thì phải dùng một số phương pháp khác như máy phun khói hay sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Thực tế châu chấu tre lưng vàng nhằm vào những rừng tre, rừng nứa, ít lựa chọn vào hoa màu của nông dân.
"Từ hôm 20 ghi nhận một lượng châu chấu tre lưng vàng sang Việt Nam với mật độ trung bình vài chục con trên một mét vuông là không đáng ngại. Đến ngày 23/7, các lực lượng của chúng tôi và đội ứng phó bao gồm cả bộ đội biên phòng đều không ghi nhận sự xuất hiện của đàn châu chấu này nữa" - Cục trưởng Hoàng Trung cho biết.
Ông Hoàng Trung nhấn mạnh, châu chấu tre lưng vàng là một dịch hại di cư và việc đối phó với đàn châu chấu như từng ghi nhận ở Điện Biên vừa qua là các hoạt động phòng trừ thường xuyên của các chi cục bảo vệ thực vật tại các tỉnh hàng năm. Chi phí cho các hoạt động phòng trừ này cũng không quá lớn.
Theo Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, việc Bộ Nông nghiệp chuẩn bị ứng phó với kịch bản châu chấu sa mạc dễ khiến nhiều người lo sợ và dễ lầm tưởng khi trông thấy sự xuất hiện của các loài châu chấu.
Sẵn sàng cho kịch bản châu chấu sa mạc đổ bộ
Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho biết, châu chấu sa mạc xuất hiện thành đàn lớn, số lượng lên tới hàng trăm tỉ con chứ không ở quy mô nhỏ như từng thấy ở Điện Biên.
Cục Bảo vệ thực vật đã tham mưu với Bộ NN&PTNT để xây dựng kịch bản đối phó với châu chấu sa mạc, trình Chính phủ.
Hiện nay, Cục Bảo vệ thực vật cũng đã phối hợp với Bộ Quốc phòng, đặc biệt quan tâm về vấn đề ứng phó với châu chấu sa mạc. Phía Bộ Khoa học- Công nghệ cũng rất quan tâm để có những giải pháp công nghệ, thiết bị hiện đại để chuẩn bị sẵn sàng cho từng kịch bản như sử dụng hình ảnh vệ tinh để theo dõi, các thiết bị công nghệ hiện đại để thay thế con người, thực hiện các nhiệm vụ ứng phó với dịch.
Hiện trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật có 10-12 loại thuốc diệt châu chấu, những máy phun khói hiệu quả, các loại máy bay không người lái để phun thuốc bảo vệ thực vật trên diện rộng. Bộ đã có những phòng bị, chủ động kịch bản rõ ràng để ứng phó dịch châu chấu sa mạc có hiệu quả.
Theo ông Hoàng Trung, Cục Bảo vệ thực vật hiện cũng đang phối hợp với Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên Hợp Quốc (FAO) cũng như Trung tâm bảo vệ, khuyến nông quốc gia Trung Quốc để theo dõi làn sóng châu châu sa mạc.
Hồi cuối tháng 6, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cho hay đã kiểm chứng phía Trung Quốc và khẳng định hiện châu chấu sa mạc từ các quốc gia đang có dịch chưa xâm nhập vào Trung Quốc.
Theo nhận định của FAO và các chuyên gia Trung Quốc, nguy cơ đàn châu chấu xâm nhập và gây hại từ khu vực biên giới Pakistan - Ấn Độ tới Trung Quốc, Việt Nam và các nước lân cận rất thấp. Nguyên do là dịch tại Ấn Độ đã được dập, dãy núi Himalaya với độ cao và nhiệt độ không khí lạnh cũng không thuận lợi để di cư vì chúng thích hợp với nơi có nhiệt độ cao và độ ẩm không khí thấp.
"Nguy cơ xâm nhập đàn châu chấu sa mạc vào Việt Nam thấp, nhưng không thể chủ quan vì điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay rất khó lường. Đặc biệt, giống như sự xâm nhập, lây lan nhanh chóng và gây hại nặng của châu chấu tre lưng vàng và sâu keo mùa thu di cư tại Việt Nam trong thời gian qua, để giảm thiểu thiệt hại và chủ động chống dịch, chúng ta cần có kế hoạch ứng phó khi châu chấu sa mạc xâm nhập" - ông Hoàng Trung nhận xét.
Trong các kịch bản mà Bộ NN&PTNT lập nên, cơ quan này sẽ trao đổi, đề nghị với Bộ Quốc phòng sử dụng radar quân sự phát hiện, xác định hướng và đo kích thước đàn châu chấu khi chúng di chuyển và sử dụng máy bay phun thuốc bảo vệ thực vật trong trường hợp dịch trên diện rộng. Nếu dịch lây lan trên diện rộng, Thủ tướng sẽ chỉ đạo chống dịch.