Châu Âu 'bất an' dưới thời Thủ tướng Merkel?

Cụ thể, nhà báo Theo Sommer viết trên Die Zeit cho rằng, các quốc gia thành viên của liên minh không đạt được thỏa thuận về nhiều vấn đề quan trọng trong lĩnh vực chính sách đối ngoại và an ninh. Để thay đổi điều này, cần phải xóa bỏ nguyên tắc nhất trí vốn có khả năng xảy ra trong quá trình tái thiết Liên minh châu Âu (EU). “Nhưng điều này sẽ không xảy ra dưới thời Thủ tướng Đức Angela Merkel và thậm chí cũng không xảy ra dưới thời người kế nhiệm của bà”, nhà báo Sommer cho biết.

“Một nửa nhiệm kỳ Thủ tướng của Đức trong vị trí Chủ tịch luân phiên Hội đồng Liên minh châu Âu đã trôi qua, và bây giờ chúng ta có thể rút ra một kết cục đáng buồn”, Die Zeit viết.

Theo nhà báo Sommer, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã không đạt được các mục tiêu mong muốn. Các cuộc đàm phán giữa EU và Anh về một thỏa thuận thương mại tự do diễn ra chậm chạp đến mức có khả năng xảy ra một Brexit không thỏa thuận. Ba Lan và Hungary tiếp tục ngăn chặn thỏa hiệp về việc đưa ra các biện pháp trừng phạt tài chính đối với các quốc gia châu Âu vi phạm tính độc lập của tòa án, phương tiện truyền thông và nguyên tắc phân chia quyền lực.

Các nước thành viên EU cũng không thống nhất được hiệp ước di cư. Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp đang trên đà đối đầu có thể leo thang thành thù địch kéo dài. Ngoài ra, do đại dịch Covid-19, Brussels cũng thất bại trong việc thiết lập lại quan hệ với Bắc Kinh dẫn đến hội nghị thượng đỉnh EU-Trung Quốc bị hoãn.

“Trong khi đó, nhiều quốc gia trong liên minh không thích giọng điệu cứng rắn của châu Âu trong việc đối phó với Trung Quốc. Đồng thời, sau các “cuộc đàm phán đau đớn”, các nước EU vẫn có thể đồng ý về các hình phạt đối với Nga và Belarus, nhưng bản thân chính sách trừng phạt không phải là một chính sách đối ngoại của EU”, Die Zeit giải thích.

Thủ tướng Đức Angela Merkel cho biết ứng phó với đại dịch Covid-19 là một trong những ưu tiên của Đức trong nhiệm kỳ Chủ tịch luân phiên Hội đồng Liên minh châu Âu. (Ảnh: RIA)

Cũng theo nhà báo Sommer, kết quả của việc Đức làm Chủ tịch luân phiên Hội đồng Liên minh châu Âu từ Croatia trong nhiệm kỳ luân phiên 6 tháng cuối năm 2020 là không ấn tượng. Trước khi kết thúc nhiệm kỳ, không chắc có điều gì đó sẽ thay đổi. Về vấn đề này, tương lai của châu Âu không được truyền cảm hứng lạc quan. Đồng thời, các nhà lãnh đạo EU hiểu rằng châu Âu không thể “ở lại phía sau”. Như ông Josep Borrell, Đại diện Cấp cao phụ trách An ninh và Chính sách Đối ngoại của Liên minh châu Âu đã nói, EU là “những người ăn chay cuối cùng trong thế giới của những người ăn thịt”.

Giới chuyên gia nhấn mạnh, châu Âu “không an toàn” khi có tiềm năng trở thành một “liên minh siêu cường” của thế giới, nhưng để đạt được điều này thì cần có mục tiêu, triển vọng và hướng dẫn cụ thể. Giới chuyên gia cũng kêu gọi xóa bỏ nguyên tắc nhất trí trong EU, cho phép bất kỳ thành viên nào của liên minh có quyền phủ quyết các quyết định về chính sách đối ngoại hoặc an ninh. Cần phải tạo ra một khuôn khổ chính trị cung cấp nhiều phạm vi hành động hơn.

Tuy nhiên, nhà báo Sommer tin rằng, còn rất lâu nữa nguyên tắc nhất trí mới bị hủy bỏ. Có thể là chỉ trong quá trình tái lập Liên minh Châu Âu thì mới có thể loại bỏ chúng. “Đó sẽ là một cuộc cách mạng, nhưng chắc chắn sẽ không xảy ra dưới thời bà Merkel và rất có thể cũng không xảy ra dưới thời người kế nhiệm của bà”, nhà báo Sommer kết luận.

Trước đó, kể từ ngày 1/7, Đức chính thức tiếp quản vị trí Chủ tịch luân phiên Hội đồng Liên minh châu Âu từ Croatia trong nhiệm kỳ luân phiên 6 tháng cuối năm 2020. Đức đảm nhiệm vị trí quan trọng này trong một bối cảnh hoàn toàn khác biệt khi đại dịch Covid-19 đang làm đảo lộn mọi mặt đời sống của người dân châu Âu.

Để đảm nhận nhiệm kỳ, Đức đã có một thời gian dài chuẩn bị với danh sách các ưu tiên được thảo luận kỹ lưỡng. Theo tuyên bố của Thủ tướng Đức Angela Merkel, trong khoảng thời gian 6 tháng nắm giữ cương vị này, Berlin sẽ ưu tiên tập trung vào cuộc chiến chống đại dịch Covid-19, nới lỏng giãn cách xã hội và tái thiết nền kinh tế EU sau những tác động của đại dịch Covid-19.

Đây là lần thứ 13 Đức đảm nhiệm vị trí Chủ tịch luân phiên Hội đồng EU kể từ năm 1957. Bên cạnh ưu tiên ứng phó với khủng hoảng Covid-19, Đức sẽ tập trung vào các ưu tiên khác như vấn đề Brexit (Anh rời khỏi EU), biến đổi khí hậu, vấn đề người tị nạn, số hóa…

Thanh Bình (lược dịch)