'Chảo lửa' Trung Đông trước nguy cơ tăng nhiệt

Ngày 21-7, trong cuộc phỏng vấn của kênh truyền hình CBS, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã lên tiếng chỉ trích Mỹ về quyết định triển khai thêm quân đến Trung Đông sau vụ tấn công vào các cơ sở lọc dầu ở Saudi Arabia. Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Iran nhấn mạnh: “Tôi nghĩ rằng những nỗ lực giải quyết vấn đề này đang đi sai hướng”. Ông Mohammad Javad Zarif cũng không loại trừ khả năng hành động của Mỹ có thể dẫn đến một cuộc xung đột quân sự toàn diện. “Tôi không chắc chắn rằng chúng ta có thể tránh được một cuộc chiến, nhưng Iran sẽ không phải là bên bắt đầu”, ông Mohammad Javad Zarif khẳng định.

Trước đó, ngày 20-9, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cho biết, nước này sẽ triển khai thêm quân tới Trung Đông theo yêu cầu của Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE). Theo Bộ trưởng Mark Esper, vụ Iran tấn công máy bay không người lái của Mỹ hồi tháng 6 năm nay sau khi Tehran bắt giữ tàu chở dầu của Anh, cùng với vụ tấn công nhằm vào các cơ sở lọc dầu của Saudi Arabia mới đây đã làm căng thẳng leo thang trong khu vực. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết: “Để ngăn chặn tình trạng gia tăng căng thẳng, Saudi Arabia đã đề nghị cộng đồng quốc tế hỗ trợ bảo vệ các cơ sở hạ tầng quan trọng của nước này. UAE cũng đưa ra đề nghị tương tự. Đáp lại đề nghị này, Tổng thống Mỹ đã thông qua việc triển khai các lực lượng Mỹ, chủ yếu sẽ tập trung vào mục tiêu phòng không và phòng thủ tên lửa”. Theo ông Mark Esper, việc Mỹ điều quân tới Trung Đông là nhằm bảo vệ các đối tác của mình tại khu vực trước các hành động gây hấn của Iran. Cùng ngày, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tướng Joe Dunford cho biết, việc triển khai quân Mỹ tới Trung Đông trong thời gian tới sẽ “được điều chỉnh phù hợp”. Dù không cho biết chính xác các đơn vị hay trang thiết bị nào được triển khai tới Trung Đông, nhưng tướng Joe Dunford cho biết có thể sẽ không nhiều hơn “vài nghìn binh sĩ”.

Mỹ muốn điều thêm quân đến Trung Đông để bảo vệ đồng minh Saudi Arabia. Ảnh: Reuters.

Theo Sputnik, bình luận về tuyên bố của người đứng đầu Lầu Năm Góc Mark Esper về việc cử thêm binh sĩ Mỹ tới Trung Đông, chuyên gia Vladimir Bruter thuộc Viện Nghiên cứu chính trị-Nhân văn quốc tế (Nga) nhận định, Trung Đông không cần đến lực lượng Mỹ, vì điều này chỉ làm gia tăng căng thẳng. Trong khi đó, phản ứng trước việc Washington cáo buộc Tehran đứng đằng sau các vụ tấn công nhằm vào hai cơ sở lọc dầu tại Saudi Arabia, Tư lệnh lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Thiếu tướng Hossein Salami khẳng định: Iran đã sẵn sàng cho mọi "kịch bản", không cho phép đất nước bị biến thành chiến trường và sẽ bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ đến cùng.

Trong một diễn biến liên quan, ngày 21-9, Quốc vụ khanh phụ trách đối ngoại Saudi Arabia Adel al-Jubeir cho biết, Riyadh sẽ triển khai những biện pháp thích đáng để đáp trả cuộc tấn công vào các cơ sở lọc dầu nếu một cuộc điều tra khẳng định rằng Iran gây ra vụ việc này.

Tình hình ở Trung Đông đang diễn biến phức tạp sau vụ tấn công nhằm vào hai cơ sở lọc dầu ở thành phố Abqaia và Khurais của Saudi Arabia ngày 14-9. Vụ việc tác động mạnh tới thị trường dầu mỏ thế giới cũng như làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ cùng đồng minh Saudi Arabia với Iran. Mỹ cùng Saudi Arabia đã công khai cáo buộc Iran đứng sau vụ tấn công trên, bất chấp phiến quân Houthi tại Yemen đã đứng ra nhận trách nhiệm. Trong khi đó, Tehran bác bỏ cáo buộc trên, cho rằng Washington đang viện lý do để trả đũa nước cộng hòa Hồi giáo này.

Trong lúc các bên cáo buộc và chỉ trích lẫn nhau, cộng đồng quốc tế nói chung mong muốn có một cuộc điều tra công khai, minh bạch và công bằng về vụ tấn công nhằm vào các cơ sở lọc dầu của Saudi Arabia. Cả Nga và Trung Quốc đều kêu gọi tất cả các bên thận trọng trong việc quy trách nhiệm, đồng thời cảnh báo không đưa ra các kết luận vội vàng về vụ tấn công. Tổng thống Nga Vladimir Putin kêu gọi mở cuộc điều tra "khách quan và kỹ lưỡng" để làm rõ những gì đã xảy ra trong các vụ tấn công nhằm vào hai cơ sở lọc dầu ở Saudi Arabia.

LÂM ANH