Chánh án Nguyễn Hòa Bình: Có nơi còn biểu hiện sợ mất thành tích, mất cán bộ

Tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 16/9, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình báo cáo kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XIV và một số nghị quyết trong nhiệm kỳ khóa XIII.

Ông Nguyễn Hòa Bình cho biết, TAND tối cao đã chỉ đạo Tòa án các cấp khẩn trương quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm các nội dung liên quan tới công tác Tòa án ngay sau khi các Nghị quyết được ban hành.

Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình

Về cơ bản, các Tòa án đã hoàn thành nhiều chỉ tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ cơ bản mà các Nghị quyết của Quốc hội đề ra; một số lĩnh vực công tác mặc dù chưa đạt được 100% theo yêu cầu nhưng tiếp tục có nhiều tiến bộ.

Đã ban hành được 37 án lệ

Liên quan đến thực hiện Nghị quyết số 82/2019 về tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị, Chánh án TAND tối cao cho biết, tính từ ngày 1/6/2019 đến ngày 30/6/2020, các Tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm đối với 35 vụ với 138 bị cáo; đã xét xử 19 vụ với 67 bị cáo phạm các tội vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng đất đai, vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Các Tòa án đã chủ động, tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng nhằm sớm đưa vụ án ra xét xử; trong thời gian qua, không có vụ án nào để quá hạn luật định. Các Tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người lợi dụng chức vụ, quyền hạn để chiếm đoạt hoặc làm thất thoát số lượng lớn tài sản của Nhà nước.

Bên cạnh đó, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cũng thẳng thắng chỉ ra tồn tại, hạn chế như việc điều tra, truy tố những người phạm tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng đất đai thường khó phát hiện hơn những người phạm tội khác. Đáng chú ý là có nơi còn có biểu hiện sợ mất thành tích, mất cán bộ nên không xử lý, thậm chí che giấu vi phạm...

Liên quan đến việc thực hiện tốt việc bảo đảm tranh tụng, chống oan, sai trong xét xử, Chánh án TAND tối cao cho biết, các Tòa án đã làm tốt và đẩy mạnh tranh tụng tại tất cả các phiên tòa xét xử, thực hiện nghiêm nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.

Hội đồng xét xử đã xây dựng kế hoạch xét hỏi và tranh luận theo hướng phát huy dân chủ, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, công dân, tạo điều kiện cho các bên trình bày hết ý kiến của mình về những vấn đề liên quan tới việc giải quyết vụ việc.

Về thực hiện nghiêm Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, ông Bình cho biết, từ ngày 1/10/2015 đến ngày 30/6/2020, các Tòa án đã thụ lý 17 yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm của Tòa án; đã giải quyết dứt điểm 12 trường hợp.

Các Tòa án cũng đã thụ lý 70 vụ án dân sự mà người bị thiệt hại khởi kiện các cơ quan nhà nước yêu cầu bồi thường; đã giải quyết bằng bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật 54 vụ, còn lại 16 vụ đang xem xét, giải quyết.

Ngoài ra, TAND tối cao đã hoàn thiện quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ theo thủ tục đơn giản hơn, tính đến ngày 30/6 đã ban hành được 37 án lệ.

Hạn chế thấp nhất án oan

Trong công tác xét xử các vụ án hình sự, Chánh án TAND tối cao khẳng định, đảm bảo kịp thời, nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, hạn chế đến mức thấp nhất các trường hợp kết án oan người không có tội. Đã đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh nhiều vụ án lớn như: vụ án Đinh La Thăng; vụ án Trịnh Xuân Thanh; vụ án Huỳnh Thị Huyền Như...

Áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, người lợi dụng chức vụ, quyền hạn để chiếm đoạt hoặc làm thất thoát số lượng lớn tài sản của Nhà nước; đồng thời, chú ý áp dụng các biện pháp kê biên, phong tỏa tài khoản, tài sản của các đối tượng phạm tội nhằm tránh việc tẩu tán tài sản.

Trong công tác xét xử các vụ việc dân sự, đã hạn chế đến mức thấp nhất việc để các vụ việc dân sự quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật. Đối với an hành chính, các Tòa án cũng đã quan tâm đẩy nhanh tiến độ giải quyết, tính đến ngày 30/6/2020 không còn vụ án hành chính quá hạn luật định do nguyên nhân chủ quan của Tòa án...

Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc

Báo cáo thẩm tra nội dung này, Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng, đối với các vụ án hình sự, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người vô tội; các vụ án lớn, đặc biệt là các vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp được khẩn trương đưa ra xét xử, bảo đảm nghiêm minh, đúng pháp luật...

Tuy nhiên, còn một số trường hợp Tòa án trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung chưa chính xác; một số vụ án để quá hạn luật định; một số bản án, quyết định của Tòa án tuyên không rõ ràng, khó thi hành; tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm vẫn chưa đạt chỉ tiêu theo yêu cầu trong các Nghị quyết của Quốc hội.

Thu Hằng