Chăm sóc đặc biệt cầu Long Biên 120 tuổi

Cầu Long Biên tuổi thọ 120 năm, hằn dấu những những vết tích thời gian, dấu tích lịch sử, sừng sững giữa lòng Hà Nội

Trải qua 120 năm với nhiều thăng trầm, Long Biên vẫn là cây cầu huyết mạch kết nối giao thông của Thủ đô. Hàng ngày, 60 công nhân vẫn thay nhau tuần gác nhằm phát hiện các hư hỏng, sự cố để khắc phục kịp thời đảm bảo an toàn cho cây cầu.

Nhộn nhịp trong ngày “sinh nhật” 120 tuổi

Sáng 12/9, có mặt tại cầu Long Biên đúng dịp cây cầu này bước sang tuổi thứ 120 (1898 - 2018), PV chứng kiến quang cảnh tại đây nhộn nhịp hơn hẳn ngày thường. Khác với mọi khi chỉ có xe qua lại hai làn đường bộ và đoàn tàu hỏa băng băng trên đường ray vượt sông, dưới những vòm sắt cổ kính còn sót lại trong ngày cây cầu tròn 120 năm tuổi còn thu hút nhiều bạn trẻ trong và ngoài nước đến chiêm ngưỡng và chụp hình kỷ niệm.

Đứng tại góc cầu (bên bờ Hoàn Kiếm) nhìn về phía đường ray xe lửa, ông Hòa, người dân sống tại TP Hồ Chí Minh ra thăm Hà Nội xúc động nói “Đây là lần đầu tiên tôi ra Hà Nội và rất muốn mục sở thị “tháp Eiffel nằm ngang” - cây cầu thép từng giữ ở vị trí dài thứ 2 thế giới, cũng là cầu thép đầu tiên bắc qua sông Hồng đúng dịp nó tròn 120 tuổi”.

Cũng theo ông Hòa, trải qua thời gian, cầu Long Biên rất cần giữ gìn, tôn tạo lại, song cần giữ nguyên hiện trạng kiến trúc công trình để không chỉ là hành lang đi lại, mà còn là địa điểm du lịch tinh thần, là “kho tàng sống” tái hiện lịch sử hào hùng của dân tộc.

Theo thiết kế ban đầu, cầu Long Biên dài 2.290m qua sông, 896m cầu dẫn, gồm 19 nhịp dầm thép đặt trên 20 trụ cao hơn 40m (kể cả móng) và đường dẫn xây bằng đá. Cầu dành cho đường sắt đơn chạy ở giữa. Hai bên là đường dành cho xe cơ giới và đường đi bộ. Đặc biệt, luồng giao thông trên cầu thay vì theo hướng đi xuôi bên phải thì tại đây, hướng đi xuôi lại ở phía trái cầu. Đó là một trong những nét độc đáo, tạo nên “thương hiệu” của cầu Long Biên.

Ghi nhận của PV, cầu hiện vẫn trong tình trạng xuống cấp. 9 khung thép khổng lồ nay đã mất đi quá nửa, những hàng lan can cũng xô lệch, hoen gỉ đáng kể. Thế nhưng, qua nhiều lần tu sửa, hiện, cây cầu vẫn là trục kết nối huyết mạch, thuận tiện cho phục vụ cuộc sống mưu sinh của người dân hai bờ thành phố và đảm bảo cho hàng chục chuyến tàu Bắc - Nam qua lại mỗi ngày.

Theo đơn vị quản lý cầu Long Biên, để giữ được dáng vẻ hiện nay, cầu Long Biên đã trải qua nhiều lần sửa chữa lớn. Sau các lần ném bom phá hoại của Mỹ cầu bị mất một số dầm nổi. Năm 1973 đã tiến hành sửa chữa với việc thay dầm tạm: dầm T66 cho chạy tàu và dầm YUKM cho đường bộ hành. Đến năm 1995, lại tiến hành dự án sửa chữa, nâng cấp cầu để sử dụng, đảm bảo an toàn đến năm 2010, chờ phương án tiếp theo. Sau năm 2010, mặc dù hàng năm ngành Đường sắt vẫn duy tu thường xuyên nhưng không lại được với tốc độ tàn phá của thời gian với cây cầu hơn trăm năm tuổi, lại chịu nhiều “thương tích” trong chiến tranh. Nhiều trụ tạm bị han gỉ và xô lệch, đường bộ hành nhiều nhịp bị võng, xệ; nhiều vị trí bị thủy mọt… uy hiếp an toàn công trình, an toàn GTVT đường sắt, đường bộ.

60 công nhân “chăm sóc” cầu Long Biên mỗi ngày

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Đoàn Duy Hoạch, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, từ năm 2012, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã đề xuất dự án sửa chữa, khôi phục cầu Long Biên để kịp thời ngăn chặn tình trạng hư hỏng xuống cấp ngày càng nghiêm trọng của cầu, đảm bảo tuyệt đối an toàn cho người và các phương tiện lưu thông qua cầu.

Khôi phục vẫn nên giữ nguyên trạng dáng dấp cầu

Chuyên gia giao thông TS. Nguyễn Xuân Thủy cho biết, trải qua 120 năm đến nay cầu Long Biên vẫn có dáng dấp hiện đại, móng của cầu vẫn tốt. Tuy nhiên, một số nhịp cầu bị đánh sập trong thời kỳ kháng chiến, các nhịp cầu bị hoen gỉ cần được sửa chữa thường xuyên.

TS. Thủy cũng đề xuất, cầu Long Biên tàu hàng nghìn tấn đi qua được nhưng Hà Nội lại không cho ô tô qua chỉ cho xe thô sơ qua gây lãng phí. “Trong nhiều lần tôi trao đổi với các chuyên gia đầu ngành về GTVT họ đều cho rằng, Hà Nội cần phải cho khôi phục lại cầu Long Biên nhưng dáng dấp đúng như cây cầu của Pháp và hai cánh mở rộng thêm, gia cường lên cho phép ô tô đi qua tránh lãng phí...

Theo ông Hoạch, để đảm bảo ATGT, Bộ GTVT cũng báo cáo và đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép và giao cho Tổng công ty Đường sắt Việt Nam quản lý và thực hiện dự án khôi phục cầu Long Biên - giai đoạn 1 để đảm bảo an toàn chạy tàu đường sắt đến năm 2020 theo lệnh khẩn cấp. Tuy nhiên, do chưa bố trí được vốn nên phải đến năm 2014, dự án “Khôi phục cầu Long Biên - Giai đoạn 1: Gia cố đảm bảo an toàn cầu Long Biên phục vụ vận tải đường sắt đến năm 2020” mới được phê duyệt đầu tư với tổng mức đầu tư dự kiến là 298 tỷ đồng. Trong đó, bao gồm các hạng mục: Kết cấu phần trên, kết cấu phần dưới, kiến trúc tầng trên và mặt đường bộ.

“Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ GTVT, Tổng công ty Đường sắt VN đã tiến hành nghiên cứu điều chỉnh dự án; trong đó thêm, bớt một số hạng mục để đảm bảo ATGT đến năm 2025”, ông Hoạch cho biết thêm.

Ông Trần Quốc Vượng, Giám đốc Công ty CP Đường sắt Hà Hải (Đơn vị quản lý cầu Long Biên) cho biết, sau 3 năm tiến hành thi công bắt đầu từ năm 2015, dự án đã hoàn thành, nghiệm thu và bàn giao cho công ty quản lý. Hiện, công ty đang duy trì Đội Quản lý cầu Long Biên gồm 60 lao động với nhiệm vụ hàng ngày tuần gác nhằm phát hiện các hư hỏng, sự cố để khắc phục kịp thời đảm bảo an toàn. Đồng thời, tiến hành duy tu, bảo trì để duy trì trạng thái ổn định, an toàn của cầu. Về hướng tiếp theo, theo ông Vượng, phải chờ qua quá trình khai thác sau đợt “đại tu” lớn này vì cây cầu đã trên 100 năm, khó lường trước được những vấn đề nảy sinh.

Về công tác đảm bảo ATGT khu vực cầu Long Biên, Trung tá Phạm Hồng Sơn, Đội trưởng Đội CSGT-TT-CĐ, Công an quận Long Biên cho biết, trước đây nhiều hộ dân lấn chiếm cầu Long Biên buôn bán hàng rong, để lập lại trật tự, đảm bảo ATGT cho cầu Long Biên thời gian qua ban ngành đoàn thể của 3 quận: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Long Biên cùng phối hợp kiên quyết xử lý. Đến nay, cây cầu này trở nên phong quang, sạch đẹp. Nhiều hành vi vi phạm trật tự an toàn hành lang đường sắt đã được xử lý.

Nhóm P.V