Cây sói rừng - bí quyết sống lâu ở 'thung lũng trường thọ'

Mảnh đất Lũng Vân, Hòa Bình từ lâu đã được biết đến với cái tên “thung lũng trường thọ”, đó là bởi nơi đây có số người sống thọ cao nhất cả nước. Ít ai biết rằng, bí quyết tạo nên sự trường thọ của người dân Lũng Vân lại nằm ở loại cây quen thuộc trong bữa ăn, chén thuốc hàng ngày của họ - cây sói rừng.

Cuộc sống khó khăn nhưng vẫn rất nhiều người sống thọ

Thung lũng Mường Chợ (xã Lũng Vân, Tân Lạc, Hòa Bình) nằm ở độ cao 1.200 m so với mực nước biển, quanh năm mây phủ. Mảnh đất này nổi tiếng không chỉ bởi cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, nên thơ mà còn bởi những bản làng có nhiều người già sống thọ đến hơn trăm tuổi.

Lũng Vân với cảnh sắc thiên nhiên nên thơ 4 mùa mây phủ.

Tương truyền, trong xứ Mường ở Hòa Bình, Lũng Vân (còn có tên khác là Mường Chậm) là xứ Mường trẻ nhất, nằm ở địa thế sâu, xa nhất. Nó là kết quả của cuộc trốn chạy quan lang của một gia đình nghèo ở xứ Mường Bống, đất Lạc Sơn, vì phạm tội với nhà Lang nên phải bồng bế nhau băng rừng, vượt núi, đi tìm đất mới. Cuộc trốn chạy kéo dài, ngày này qua ngày khác. Họ cứ mải miết đi, mải miết trốn chạy. Chỉ đến khi lạc vào một vùng rừng núi hoang vu, cây cối rậm rạp. Tại đây, nghe thấy tiếng chim cuốc kêu, biết là vùng này có nước, có thể ở nên họ đã dừng chân lại khai khẩn đất hoang, xây dựng cuộc sống mới. Từ một nhà ban đầu, dần dần vùng đất này đã có thêm người mới đến khai khẩn đất hoang, cùng chung sống thuận hòa.

Dù cuộc sống hiện nay đã được cải thiện rất nhiều, nhưng người Lũng Vân vẫn chẳng thể nào quên những năm tháng khốn khó: “Ngày xưa cuộc sống của các “bố”, các “mế” cơ cực lắm. Đói, toàn phải ăn củ rừng thay cơm. Thức ăn cũng chỉ toàn là rau rừng, ốc đá chứ tịnh không có một thứ biệt dược nào cả. Đến bây giờ cũng vẫn vậy, vẫn nếp sống cũ. Rau vườn nhà tự trồng, thịt, cá tự nuôi”.

Một cuộc sống thanh đạm theo hướng “tự cấp tự túc”, những cụ già gần trọn đời người vẫn chưa thỏa mãn giấc mơ có được bữa ăn sung túc, vậy mà họ cứ lầm lũi sống đến số tuổi mà những nhà giàu nứt vách cũng phải ước mơ.

Xã Lũng Vân đứng đầu cả nước về số người sống thọ.

Người dân nơi đây tự hào khoe rằng, chẳng nơi đâu nhiều lụa Chủ tịch nước tặng những người sống thọ hơn 100 tuổi như ở Lũng Vân. Cả xã chưa đầy 400 nếp nhà sàn thì đã có hơn 30 cụ bà, cụ ông sống vượt qua một thế kỷ. Còn những người thọ tám, chín mươi tuổi thì chưa thể thống kê hết. Năm tháng qua đi, người còn người mất nhưng Lũng Vân luôn đứng đầu cả nước về kỷ lục người cao tuổi nhất. Điều lạ là dù tuổi cao nhưng sức khỏe các cụ già ở đây vẫn rất dẻo dai, minh mẫn, mắt tinh, vẫn có thể luồn kim, lên nương đi rẫy một mình như trai tráng.

Cây sói rừng - bí quyết sống lâu ở “thung lũng trường thọ”

Mảnh đất Hòa Bình vốn được thiên nhiên ban tặng cho rất nhiều loại thảo dược quý. Thảo dược của bà con tại Hòa Bình không chỉ dùng để chữa bệnh mà còn len lỏi vào từng cơm, chén nước uống hàng ngày, đây là nét văn hóa lâu đời của người Mường, từ khi sinh ra và tiếp nối cho nhiều thế hệ về sau.

Khi được hỏi về bí quyết giúp người dân nơi đây sống khỏe mạnh, có tuổi thọ cao dù cuộc sống vật chất còn nhiều khó khăn, không ít người đã bật mí rằng cây sói rừng (còn gọi là cây chè rừng) chính là “bảo bối” tạo nên sự trường thọ của người Lũng Vân.

Cây sói rừng được coi là bí quyết sống thọ của người dân Lũng Vân.

Người dân Lũng Vân có thói quen nấu cây sói rừng làm nước uống hàng ngày. Loại nước này có màu đỏ, vị thanh, thơm mùi thảo dược dùng uống thay nước lọc. Không chỉ uống thay nước, người dân ở đây còn dùng lá cây sói rừng để chữa bệnh, giảm đau, cầm máu, nấu rượu ngô. Họ tương truyền rằng, loại nước này "đàn bà uống vào nhiều sữa, đàn ông uống vào tráng kiện". Lá sói rừng được bày bán rất nhiều tại các phiên chợ của đồng bào nơi đây, đủ để thấy loại thảo dược này gần gũi, gắn bó như thế nào trong cuộc sống của họ.

Theo các chuyên gia Đông y, cây sói rừng có vị đắng cay, tính hơi ấm, hơi độc . Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, các hoạt chất chống viêm được có nhiều nhất trong loại cây này. Trong đó, không thể không kể tới flavonoid, đây là một chất giúp chống viêm, kháng viêm tuyệt vời, ngăn ngừa các bệnh như ung thư, viêm gan. Dùng cây kết hợp với nguyên liệu khác sẽ giúp hỗ trợ điều trị nhiều bệnh như đau nhức xương khớp, phong tê thấp, làm lành vết thương, bệnh gout...

Ngày nay, khoa học còn khám phá ra nhiều công dụng khác của cây sói rừng, nổi bật trong việc hỗ trợ và điều trị các khối u bướu.

Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Cao Bằng đã triển khai nghiên cứu thành công đề tài “Nghiên cứu ứng dụng cây sói rừng (Sarcandra Glabra (Thunb) Nakai) ở Cao Bằng để hỗ trợ điều trị một số bệnh ung thư”. Báo cáo khoa học kết luận, cốm bào chế từ loại cây này có tác dụng ức chế sự phát triển khối u 70% ở chuột tại liều điều trị 20g/kg thể trọng và 50 % ở liều điều trị 10g/kg thể trọng và có tác dụng gây kìm hãm tăng trưởng khối u và suy giảm thể tích khối u trên 42% chuột ở liều điều trị 20g/kg thể trọng và 50% ở liều điều trị 10g/kg thể trọng.

Nắm được công dụng này của cây sói rừng, bác sĩ Vũ Công Phú, một người con của mảnh đất Tân Lạc - Hòa Bình, hiện đang là trưởng khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Đa khoa Tân Lạc, đã nghiên cứu và bào chế ra một sản phẩm dành cho các bệnh nhân mắc u xơ - u nang có tên gọi Cao Vị Nhân. Cao Vị Nhân là sự kết hợp các loại thảo dược được thu hái tại vùng rừng núi nguyên sinh Hòa Bình như: Cây sói rừng, cây xạ đen, Gai bồ kết, Trinh nữ hoàng cung, Tam thất bắc… nên đảm bảo được tối đa dược tính cũng như chất lượng.

Bác sĩ Vũ Công Phú đã kết hợp cây sói rừng với các thảo dược khác tạo ra sản phẩm Cao Vị Nhân.

Với sản phẩm được chiết từ cây sói rừng cũng như nhiều thảo dược quý này, bác sĩ Vũ Công Phú đã cứu chữa cho hàng ngàn bệnh nhân thoát khỏi căn bệnh u xơ, u nang mà không cần phẫu thuật.

Bên cạnh đó, để đưa cây sói rừng đến gần hơn nữa với người dân giúp nâng cao sức khỏe cho mọi người, bác sĩ Phú còn phát triển thêm sản phẩm Trà sói rừng dạng túi lọc. Chia sẻ về sản phẩm này, bác sĩ Phú cho biết: “Sản phẩm trà sói rừng túi lọc này được chiết xuất 100% từ cây sói rừng được thu hái từ núi rừng Hòa Bình, thuận tiện hơn cho người sử dụng vì bạn chỉ cần pha với nước ấm là có thể uống được ngay không cần mất công sơ chế lá như trước. Trà sói rừng đặc biệt phù hợp với những người đau nhức xương khớp, người mắc bệnh Gout, u bướu và các bệnh về gan”.

Hi vọng trong tương lai, sẽ có thêm thật nhiều sản phẩm chiết xuất từ cây sói rừng được đưa đến với mọi người góp phần đẩy lùi bệnh tật và tăng cường sức khỏe cũng như tuổi thọ cho người dân.

Anh Tuấn