'Cây gậy thần' lần đầu kết hợp xiếc và cải lương

NSƯT Thanh Thanh Hiền đã có chuyến bay cuối cùng trong ngày hôm qua (17-9) để kịp có mặt trong Lễ khởi công vở diễn "Cây gậy thần" diễn ra tại Liên đoàn Xiếc Việt Nam sáng ngày 18-9. Chị vui vì nhận được lời mời tham dự với tư cách là người thể hiện ca khúc trong tác phẩm. Vốn xuất thân là nghệ sĩ cải lương nên khi được trở lại đúng với vai trò của mình, chị luôn sẵn lòng giúp ê kíp, để mang lại cho khán giả vở diễn mới lạ, hấp dẫn dành cho khán giả.

Cây gậy thần là vở diễn đặt hàng của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đối với hai đơn vị Liên đoàn Xiếc Việt Nam và Nhà hát Cải lương Việt Nam. Vở diễn tái hiện mối tình giữa Chử Đồng Tử và Tiên Dung, thể hiện khát vọng tự do và hạnh phúc của con người. Câu chuyện đã ăn sâu bén rễ trong tâm thức của mỗi người dân Việt Nam, một câu chuyện thấm đẫm chất thơ và nhiều những chiêm nghiệm về triết lý nhân sinh.

Lễ khởi công vở diễn "Cây gây thần" vừa diễn ra sáng ngày 18-9 tại Liên đoàn Xiếc Việt Nam

Trong lịch sử hình thành và phát triển của sân khấu cải lương Việt Nam đã từng có sự kết hợp giữa nghệ thuật cải lương và nghệ thuật xiếc như những màn đua ngựa, đu bay, phóng dao phun lửa... từng xuất hiện trên sân khấu cải lương từ đầu thế kỷ XX. Nhưng với vở Cây gậy thần, đây là lần kết hợp toàn diện nhất giữa cải lương và xiếc.

Cây gậy thần là tác phẩm đầu tiên trong dự án nghệ thuật chung của hai đơn vị mang tên Huyền sử Việt. Dự án sẽ gồm 4 tác phẩm ca ngợi công đức của 4 vị thành bất tử trong tín ngưỡng tâm linh nguyên thủy của người dân Việt Nam là Chử Đồng Tử, Mẫu Liễu Hạnh Tản Viên Sơn Thánh và Thánh Gióng. Huyền Sử Việt được xây dựng để thêm một lần tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc và cũng là một lần sáng tạo mang nhiều yếu tố cách tân nhằm thu hút đông đảo hơn nữa khán giả đến với nghệ thuật biểu diễn.

Đồng đạo diễn của vở, NSND Triệu Trung Kiên, Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam cho biết, các đơn vị nghệ thuật biểu diễn đang gặp rất nhiều khó khăn trong đại dịch Covid-19, nhưng các nghệ sĩ xác định sẽ phải vượt qua. Mục đích là làm sao lôi kéo người xem đến rạp bằng việc phải đổi mới. Trong khi cải lương đi sâu vào khai thác nội tâm nhân vật, tiết tấu chậm rãi thì xiếc lại thiên về giải trí, bùng nổ. Sau nhiều lần bàn luận, lãnh đạo 2 nhà hát đã quyết định đề xuất lãnh đạo Bộ cho phép thực hiện dự án này. Bằng niềm say mê, các nghệ sĩ của 2 nhà hát tin tưởng, vở diễn sẽ thành công.

Để làm rõ hơn khi xiếc kết hợp với cải lương sẽ như thế nào, đồng đạo diễn của vở - NSND Tống Toàn Thắng, Phó Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam cho biết, những lúc nghệ sĩ ca vọng cổ, điểm rơi của câu hát sẽ là hành động của xiếc. Các nghệ sĩ xiếc không thoại mà chỉ bằng hành động. Ví dụ như các diễn viên xiếc phi ngựa, đu dây để minh họa cho cặp cải lương đang biểu diễn trên sân khấu. Những kĩ xảo của xiếc luôn minh họa, và đồng diễn cùng các nghệ sĩ cải lương, thậm chí tạo ra những khoảng lặng để khán giả tập trung hơn.

NSƯT Thanh Thanh Hiền sẽ tham gia vở diễn với tư cách là người thể hiện ca khúc

Ông Lê Minh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn (Bộ VH-TT&DL) mong rằng sự phối hợp này sẽ khởi đầu cho những tác phẩm có sự kết nối giữa các loại hình nghệ thuật một cách ăn ý. Những người làm nghệ thuật đã rất tâm huyết, để cùng ngồi lại, tìm ra chìa khóa hợp tác với nhau. Về phương diện cơ quan quản lý nhà nước, Cục Nghệ thuật Biểu diễn sẽ xây dựng chính sách kịp thời, để các đơn vị nghệ thuật có cơ sở triển khai các dự án, các chương trình ngay từ kịch bản. Mục tiêu trong thời gian tới cần phải tạo điều kiện làm những điều then chốt, để giải quyết những khó khăn của ngành nghệ thuật biểu diễn.

NSND Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam chia sẻ, bản thân bà có những nghĩ suy khi cải lương kết hợp cùng xiếc. Nhưng khi nhìn vào 1 ê kíp vô cùng hùng hậu tham gia, bà đã gạt đi những băn khoăn này. Bà tin rằng 2 đạo diễn sẽ tạo ra sự sáng tạo bất ngờ thú vị, đem đến sức hấp dẫn mới cho khán giả.

Vở diễn với thời lượng khoảng 90 phút được kết hợp giữa hai loại hình nghệ thuật cải lương với hình thức nhạc vũ kịch dân tộc và nghệ thuật xiếc với sự điêu luyện của các trò khéo, những kỹ xảo đặc biệt cùng các tiết mục xiếc người, xiếc thú, sẽ cống hiến cho khán giả những trải nghiệm nghệ thuật mới mẻ đáng xem.

Vở diễn sẽ có phiên bản sân khấu tròn và sân khấu hộp hướng tới các đối tượng khán giả trong nước và quốc tế.

Vở diễn sẽ ra mắt khán giả trong thời tới sau những ngày tập luyện công phu của các nghệ sĩ Nhà hát Cải lương Việt Nam và Liên đoàn Xiếc Việt Nam.

Thanh Xuân