Cây Duối - Vua của các loài cây

Tác phẩm Duối cổ thụ của ông Lại Quang Hòa ở Văn Giang (Hưng Yên) được cho là có nguồn gốc từ ao Yên Thế, Bắc Giang gắn với hoạt động của cụ Hoàng Hoa Thám

Cây Duối có tên khoa học: Streblus asper, thuộc họ Dâu tằm – Moraceae thường mọc ở các vùng đất khô: Đông Nam Á, Trung Quốc, Ấn Độ...Sức sống mãnh liệt thích nghi với điều kiện khí hậu khắc nghiệt, ít sâu bệnh, không bị mối mọt, tuổi thọ cao...

Từ rễ, lá, thân, cành đến hoa quả của cây Duối đều là những vị thuốc quý được nhắc nhiều trong cổ tịch y pháp dân gian và của danh y Hải Thượng Lãn Ông Lễ Hữu Trác. Theo y học cổ truyền, duối có vị đắng, chát, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, thông huyết, cầm máu và sát khuẩn. Nhiều nơi đã sử dụng cây duối để chữa các bệnh, đau răng, tiêu chảy, vỏ duối dùng chữa bệnh phong thấp đau nhức, sâu răng, đau bụng, sốt, tiêu chảy…

Tác phẩm Duối rất nghệ thuật của Nghệ nhân Huỳnh Thanh Tuyên (Bình Định) được ví như Gia bảo của dòng họ Huỳnh.

Cây Duối không chỉ gắn bó thân thuộc với đời sống văn hóa, tâm linh còn rất gần gũi với đời sống tinh thần và sinh hoạt thường ngày của người dân, bởi từ bao đời nay ở khắp các làng quê Việt, những rặng duối cổ thụ là nơi hò hẹn của những đôi trai thanh gái lịch; là những người nông dân nương nhờ bóng mát dưới cái nắng gay gắt.

Gỗ của cây Duối thường được sử dụng để làm những vật dụng rất hữu ích trong sinh hoạt; từ làm nhà, làm cán quốc, xẻng, dao đến làm trạc súng, con quay, tấm thiên của cỗ quan tài...!

Tác phẩm Duối "Thiên Long Vũ Hội" của doanh nhân Phan Văn Toàn (Phú Thọ) với nhiều điểm kỳ quái.

Ngoài ra theo quan niệm của phong thủy dân gian thì cây Duối là loại cây trừ tà khí, nạp chính khí tốt nhất, mang lại an vui thịnh vượng cho gia chủ. Các nhà khoa học phát hiện, cây Duối đã được trồng phổ biến ở những di chỉ cổ, lăng mộ thời Hùng Vương và những nơi sang trọng như cung vua phủ chúa. Tương truyền, rặng Duối cổ ở Đường Lâm, Sơn Tây, Hà Nội là nơi Ngô Quyền buộc voi chiến, ngựa chiến sau những lần tập trận để chuẩn bị cho cuộc chiến đánh đuổi quân Nam Hán tại cửa sông Bạch Đằng, chấm dứt 1000 năm Bắc thuộc hay cây Duối cổ ở đền thờ Đại Thần Lít ở Tổng Phùng...

Tác phẩm Duối của Nghệ nhân Dương Văn Sinh (Vĩnh Phúc)

Trong chiến tranh chống Mỹ người ta còn phát hiện ra tất cả các loại thảo mộc đều không thể sống được nếu nhiễm chất khai quang Đioxin trừ cây Duối. Điều đó cho thấy cây Duối có khả năng tự kháng độc rất tốt!

Chính vì giá trị nhiều mặt và công năng tuyệt diệu của cây Duối trải qua hàng ngàn năm lịch sử ông cha ta suy tôn loại cây này là "Hoàng Anh Mộc" tức là Vua của các loài cây.

Tác phẩm Duối bọ cạp của Nhà vườn Thành Quán Toan (Hải Phòng)

Vương Xuân Nguyên