Cầu vồng sau mưa

Cây cầu uốn cong mềm mại như nửa vành trăng vắt qua con sông Kiến mỹ miều vừa được thông xe kỹ thuật sáng nay. Băng rôn cờ xí vẫn rợp bay trong gió. Dưới chân móng hai đầu trụ cầu, mọi thứ đã thay đổi gần như hoàn toàn. Ở đó ngày xưa là cái bến với những bậc tam cấp lên xuống được lát bằng những phiến đá tự nhiên người ta mang ở đâu đó về ghép với nhau, giờ bị phá dỡ, lổn nhổn những cát sỏi.

Riêng gốc cây cừa già ấy, không hiểu sao người ta vẫn chừa lại. Có lẽ nó đã bền bỉ ở đây quá lâu, như một nhân chứng trước bao thăng trầm của đất và người xứ Lệ. Và nó đã cất giữ bao nhiêu cuộc tình, bao lời thề thốt vàng đá của những đôi trai gái, khiến người ta không nỡ phá đi? Huân bồi hồi, dõi theo những gợn sóng lao xao vỗ ì oạp vào bờ, nghe nhoi nhói trong ngực.

Rõ ràng, chị đã có ý sâu xa khi hẹn Huân ở đây mà không phải nơi nào khác. Cảm xúc dâng trào. Trái tim rạo rực như thuở mười tám đôi mươi, Huân choàng tay ôm chị vào lòng, ghì riết. Trăng vẫn rải đều trên cả dòng sông. Gió khuya mang hơi nước thổi vào rười rượi.

Bóng hai người được những tán cây cừa bao phủ. Như có một thứ gì đó ngăn cách, đè chắn lên lồng ngực, chị cố vùng vẫy, ngồi xích xa Huân ra, nói trong hơi thở dồn dập: “Đừng anh... em sợ!”. Câu nói ấy, đã hơn một lần chị thốt ra khi hai người yêu nhau. Nhưng giờ đây chị thấy sợ thực sự. Huân buông bàn tay run rẩy, ấm nóng nhưng không còn mịn màng của chị và thở dài. Lặng im đến nỗi tiếng thở của mỗi người cũng làm họ sợ côn trùng nghe thấy...

Đột nhiên, chị nhoài người, ôm chặt lấy Huân, đôi môi nóng bỏng lần tìm... Lần đầu tiên kể từ khi yêu Huân, chị đã làm như thế. Huân nhẹ nhàng vuốt mái tóc chị, như xưa kia anh thường khen tóc chị dày và óng mượt.

Anh khen mãi làm chị nghi ngờ đã nói ra sự thật: “Tóc em sợi nhỏ và thưa lắm!”. Ánh trăng rờ rỡ lọt qua kẽ lá không soi rõ mái tóc đã thưa đi rất nhiều của chị, nhưng đủ sáng để thấy rõ đôi mắt trũng sâu, những vết chân chim đang bắt đầu hằn lên hai khóe mắt. Hai người áp sát vào nhau, nụ hôn cay đắng…

*

Huân nói lời tỏ tình vào một đêm nguyệt thực, mưa lất phất bay. Cũng có những đắn đo, suy nghĩ không khác gì một cô gái trưởng thành, rồi chị nhận lời. Không biết bao nhiêu lần chị thắc mắc, tại sao có biết bao cô gái đẹp Huân không chọn mà lại yêu chị - cô bạn học có gương mặt buồn, đôi mắt lúc nào cũng nhìn hun hút vào nơi vô định.

Chị biết mình không đẹp sành điệu với những son phấn, quần jin áo phông, mà quanh năm chỉ diễn đi diễn lại chiếc quần đen áo chẽn. Lần nào Huân cũng không nói, tìm cách lảng sang chuyện khác. Mãi đến lần hẹn nhau ở bến sông, hai người tạm biệt nhau để mai Huân vào đại học, Huân cầm bàn tay chị, xúc động: “Mẹ anh mất lâu rồi, nhìn em, anh như thấy lại hình ảnh của mẹ...”.

Minh họa: Lê Tâm

Huân nói, rồi bứt những lá cây cừa thả trôi trên sông, lặng lẽ dõi mắt ra xa. Trái tim thiếu nữ thơ ngây của chị cũng rung những nhịp rung mới lạ. Họ yêu nhau. Tình yêu hai người chưa có những nụ hôn, chỉ là những ánh mắt trao nhau, những câu đùa dí dỏm...

Thế mà một câu nói vô tình, một ánh nhìn vô ý, một cái đụng chạm khe khẽ cũng đã ăn sâu vào trái tim của chị. Chị lấy những kỷ niệm nho nhỏ ấy đan dệt cho tình yêu của mình, đẹp như những mối tình trong tiểu thuyết. Rồi Huân đi. Gia cảnh khốn khó, là chị gái đầu của ba đứa em đang tuổi ăn học, sự vất vả đã cướp mất cơ hội được làm sinh viên của chị.

Bốn năm Huân học đại học, họ gặp nhau chủ yếu vào những dịp nghỉ hè và tết. Phụ trách công tác phụ nữ của xã khiến chị như sinh ra đã là hậu phương vững chắc của Huân, họ chỉ chờ ngày Huân qua thời gian tập sự sẽ làm đám cưới. Tình yêu của đôi bạn thanh mai trúc mã ngày ấy là sự ngưỡng mộ, niềm mơ ước của không biết bao thanh niên trai gái trong làng.

*

Bố Huân đau nằm bệnh viện. Anh xin nghỉ dạy để vào viện chăm sóc. Đúng vào dịp 27/2. Hình ảnh Huân, một giáo viên dạy văn, thư sinh trắng trẻo đi chăm nuôi bố tận tình, tròn trịa trong từng động tác, từ giặt giũ, bón cháo, đến nâng đỡ bố, trở thành niềm cảm kích với những ai chứng kiến. Trong buổi lễ vinh danh nghề thầy thuốc có tiết mục cảm ơn của bệnh nhân đang điều trị. Và Huân, người con hiếu thảo được chọn đại diện lên tặng hoa.

Nói xong lời cảm ơn, tiếng vỗ tay râm ran cả hội trường, Huân đứng lại chụp chung một kiểu ảnh với Giám đốc bệnh viện. Trong khoảnh khắc nhìn xuống, Huân vô tình chạm phải ánh mắt tinh nghịch trong veo của một cô gái đang ngồi ở hàng ghế đầu. Là Phương - con gái rượu của Giám đốc bệnh viện, vừa tốt nghiệp Đại học Y khoa đang trong thời gian thực tập.

Phương đã “cảm” anh chàng giáo viên đẹp trai ngay từ ánh nhìn đầu tiên, nên đã không bỏ lỡ cơ hội làm quen bằng hành động cảm ơn khéo léo. Bố Huân bỗng nhiên được quan tâm hết mực. Từ sự ân cần nhỏ nhẹ của đội ngũ bác sĩ, y tá trong khoa đến khâu thuốc men cũng đặc biệt.

*

Chị khăn gói lỉnh kỉnh đồ đạc dành cho người ốm. Đều là những thức cây nhà lá vườn mà ngày ở nhà bố Huân rất thích. Nghĩ đến giây phút được gặp lại Huân, chị phấn chấn dù phải trải qua một chặng đường dài. Chưa một lần ra khỏi cổng làng, đây là lần đầu chị lên thành phố, lần dò địa chỉ bệnh viện mãi rồi cũng đến.

Phòng bệnh đóng cửa. Chưa đến giờ thăm nuôi bệnh nhân. Người nhà đi chăm, người thân đến thăm đều chờ cả ngoài khoảng hành lang hẹp. Chị chú ý đến hai người phụ nữ đang nói chuyện khi nghe loáng thoáng ai đó nhắc đến tên Huân. “Cậu Huân vừa đẹp trai, vừa hiếu đạo, người yêu thì vừa xinh đẹp lại giỏi giang, trông như một cặp trời sinh ấy nhỉ!”.

“Cô ấy con sếp to ở bệnh viện đấy cô ạ. Ông ấy thật tốt phước, đau ốm mà cả con trai con dâu chăm sóc tận tình, thuốc thang không thiếu thứ gì, chả mấy chốc mà khỏe lại…!”. Tai chị ù đi, nhưng cũng cố xích đến gần hai người phụ nữ kia. “Chị nói cậu Huân nào thế, có phải…”. “Ừ, cậu Huân người dong dỏng, nghe bảo người xứ Lệ, ở gần sông Kiến gì đó…”. Chị không còn giữ được bình tĩnh, luống cuống, run rẩy, đôi chân như khuỵu xuống nền gạch. Mình trở thành người thừa từ bao giờ? Sao lại vô duyên thế này? Lại còn xách gói những thứ nhà quê lên đây nữa, ai cần chứ? Bao nhiêu câu hỏi như những mũi kim xoáy vào trái tim đau đớn của chị. Lủi thủi quay gót, nước mắt chị lã chã rơi.

Không hề biết được, những ngày ở viện, lúc nào Huân cũng hướng ra cửa khi có ai đó đến thăm bệnh nhân, ánh mắt như mong ngóng một người… Nhưng càng mong người người càng bóng. Ban đầu trong Huân là cảm giác buồn, sau đó là hụt hẫng, chả lẽ tình yêu của anh chưa đủ lớn hay sao mà người ấy không thể rời quê lên đây thăm bố con Huân lấy một lần.

Nhà neo người, chỉ mình Huân buổi đi dạy học, buổi vào chăm bố, cũng không đến nỗi cực nhọc gì vì mỗi lần từ trường vào với bố, Huân đã thấy Phương ở cạnh giường bố rồi. Là một bác sỹ mới ra trường xinh đẹp lại bận việc đến thế mà cô ấy đã dành cho bố Huân sự quan tâm chân tình đến thế, đằng này, người ấy – người mà rồi mai đây sẽ về cùng chung một nhà - lại bặt vô âm tín, không một lần hỏi han. Huân thấy tủi thân và thất vọng.

*

Hai tháng trời chị nhớ nhung mong mỏi tưởng như không còn chịu đựng nổi, thì Huân về. Anh hẹn gặp chị nơi chỗ cũ. Cứ ngỡ sẽ được giải tỏa nỗi niềm mong nhớ bấy lâu nay, chị đâu ngờ, đó là lần gặp để Huân nói lời chia tay, cũng dứt khoát và chóng vánh, như khi anh cần chị đáp lại lời tỏ tình. Lần gặp gỡ đó, anh đã nâng cả mái tóc chị lên thả từ từ trước gió chiều phảng phất. Mắt anh hơi buồn.

Huân không một lời giải thích, nhưng chị có cảm giác như có thứ gì đó đã cướp mất Huân hơn là sự phản bội. Đêm nào chị cũng ra bến sông ngồi khóc một mình. Bờ sông xao xác gió, tiếng rì rào của cây lá như ve vuốt nỗi cô đơn trong lòng thiếu nữ bị phụ tình. Cứ thế, chị đã khóc suốt hai mươi sáu đêm. Huân đã không hề biết đến đôi mắt sưng mọng của chị. Không lâu sau đó, chị được tin Huân cưới vợ. Vẫn biết sự thể rồi sẽ ra như thế, nhưng chị đã không đứng vững.

Đám cưới rình rang ở bên kia sông, thì bên này chị đổ gục như cây chuối bị phạt ngang. Vài ngày sau anh chuyển trường. Mọi người nhìn chị bằng đôi mắt ái ngại, thương cảm. Người ta đồn rằng, nhờ cưới vợ mà anh được chuyển về thành phố với ngôi nhà mặt tiền khá lớn, một tương lai rộng mở mà gia đình vợ tạo dựng cho... Họ nói gì nữa chị không nhớ, chỉ biết nếu đêm ấy không ngủ thiếp đi thì có lẽ chị đã phát rồ phát dại...

Huân thỏa mãn những tháng ngày hạnh phúc. Nhưng chẳng được bao lâu khi sự tự ái và đắc thắng trả thù đã dẹp xuống và trong một lần sang sông Huân đã biết được sự thật: rằng người ấy đã lên, đã đợi chờ, đã hiểu nhầm và cũng đã thất vọng như anh. Từ đó những cơn ác mộng ập đến, và đeo đuổi hằng đêm. Trong giấc ngủ chập chờn bao giờ cũng là hình ảnh của chị. Khi thì đẹp như tiên nữ giáng trần, khi thì tiều tụy như một bà già đói khổ không nơi nương tựa. Hình bóng chị như một thứ ma lực khiến Huân đảo điên, bỏ bê công việc lẫn phận sự của người đàn ông trong gia đình.

Nhiều lần Huân về qua làng, cốt tìm gặp chị. Chị tránh mặt. Lần ấy, Huân chặn đường chị đi làm về, thổn thức: “Mận! Nếu em bỏ qua, anh về làm thủ tục, rồi mình cưới nhau, được không?”. Chị nhìn trân vào mắt Huân, như muốn kiểm chứng lại một lần nữa lời Huân nói. Rồi thủng thẳng: “Chuyện chúng mình, em quên hết rồi!”.

Như chưa từng một lần đau đớn, chưa từng một lần trái tim tê dại. Chị gạt tay Huân ra, rồi rảo bước nhanh. Huân chưng hửng như vừa đánh mất thứ quý giá mình cất giữ. Ngẩn ngơ đứng nhìn theo bóng chị khuất dần, đâu biết chị đang bất lực ngăn dòng lệ tuôn trào nức nở với bao nhiêu hờn tủi. Khi đó chị bước qua tuổi hai lăm.

Giờ thì chị đã ngoài ba mươi, cái tuổi mà con người ta đã đủ độ chín trong suy nghĩ và hành động. Một ngày, chị giật mình khi chải tóc, những sợi tóc tơ dài mượt giắt đầy răng lược, lọn tóc vơi đi trong lòng bàn tay. Chị cầm chiếc gương soi, hiện lên một gương mặt hốc hác với đôi mắt trũng sâu trông đến thảm hại.

Suốt bao năm, kể từ dạo ấy, chị khước từ tất cả đàn ông trong làng, đi về như cái bóng. Ánh nắng cuối ngày buồn bã luồn qua ô cửa. Cái im ắng thanh bình của chiều tà ở làng quê khiến tâm hồn người ta lắng lại sau một ngày vất vả mưu sinh, nhưng lại là thời khắc khiến chị chìm đắm trong khối tâm tư trĩu nặng.

Chị chưa quên người cũ. Nhớ lại lần gặp ấy, chỉ thoảng qua thôi, nhưng cũng kịp để chị nhìn rõ những sợi râu mọc lởm chởm trên gương mặt gầy hốc hác của Huân. Suốt mấy đêm liền, chị cũng không ngủ được. Mới đây thôi, Huân lại tìm cách gặp chị, nhìn chị với ánh mắt van lơn: “Mận xem có ai vừa ý thì nhận lời người ta đi, con gái có thì…”. Chị cười buồn: “Anh đừng lo, em ổn mà!”. “Anh hiểu những gì đang xảy ra trong lòng Mận, Mận đừng nói thế, anh đau lòng lắm…”. “Chuyện cũ qua rồi, thôi anh đừng xới xáo lên nữa, chẳng ích gì…”.

Lại một lần nữa, lòng kiêu hãnh và sự tổn thương khiến chị quày quả bước đi, nước mắt lưng tròng, bỏ mặc Huân chơ vơ ở góc đường. Mà nào có ai vui được đâu. Triệu chứng mất ngủ lại hành hạ chị và Huân, chẳng hẹn mà họ cứ trằn trọc cả đêm.

Sau mỗi buổi lên lớp, Huân quanh quẩn trong căn phòng nhỏ, vùi mình vào đống sách vở tài liệu. Căn phòng như có một thứ ma lực níu kéo Huân hằng đêm, Huân quên mất mình đang có một người vợ trẻ đẹp, tràn trề sức sống, chờ Huân soạn xong giáo án để đi ngủ cùng. Nhưng rồi không biết bao nhiêu tháng ngày Phương ngủ vùi trong nỗi cô đơn ấm ức.

Một đêm, cứ như ma xui quỷ khiến, khuya lắm mà Huân vẫn cứ ngồi lì trong phòng làm việc, Phương bưng ly nước lên cho chồng, hàm ý nhắc nhở. Huân ngồi quay lưng ra phía cửa mải mê không biết có người đến. Đập vào mắt Phương, không phải anh đang cắm cúi soạn giáo án, mà là trên tay đang mân mê bức ảnh, cỡ 9x12, màu ảnh đã cũ. Phương run bắn cả người suýt đánh rơi ly nước trên tay, nhưng kịp trấn tĩnh, lặng lẽ bước ra khỏi phòng.

Hôm sau, nhân lúc Huân không có nhà, Phương tò mò lục tìm, tấm ảnh được kẹp trong tập tài liệu Huân thường sử dụng. Không khó để Phương nhận ra gương mặt thiếu nữ trong ảnh, không ai khác, chính là Mận. Người chưa bao giờ Huân nhắc đến nhưng là nỗi ám ảnh của Phương mỗi khi có ai vô tình chạm vào quá khứ của Huân. Gương mặt thiếu nữ hồn hậu đằm thắm, môi chúm chím cười, đôi mắt bồ câu nhìn hun hút đầy yêu thương lại như vừa trách móc. Mặt sau tấm ảnh, dưới nét bút nghiêng nghiêng mềm mại: “Liễu chẳng khóc buồn!”, là dòng chữ của Huân còn nguyên màu mực: “Chẳng biết đến bao giờ, gương mặt này, ánh mắt này làm tim ta hết đau!”.

Chưa bao giờ Phương mất bình tĩnh như lúc này. Giận run người, tê điếng. Tim Phương như có những chiếc răng cưa cứa vào. Tay lẩy bẩy bỏ tất cả vào nguyên chỗ cũ, cô bước ra khỏi phòng. Người đàn bà lúc nào cũng mạnh mẽ, bản lĩnh và tự tin về những thứ mình có trong Phương biến đâu mất, cô như người bị ốm, mất hết sinh khí. Mà Phương ốm thật, cơm nuốt không nổi, đầu lúc nào cũng váng vất, người xọp hẳn đi.

Chuyện Huân chặn đường gặp Mận lần ấy Phương vô tình biết được cũng đã khiến cô mất ăn mất ngủ. Mở lời thì khó, biết nói sao đây? Huân đã cố giấu, nghĩa là sẽ không công nhận. Phương đành lặng lẽ, giấu nỗi buồn vào trong. Những ngày dưỡng bệnh, Phương cố bình tâm, mường tượng lại những tháng ngày qua, nghĩ rằng mình đã có Huân trọn vẹn, nhưng hóa ra, thứ hạnh phúc cô giành được, tưởng đang nắm giữ, lại dần vuột khỏi tầm tay.

Phương hụt hẫng, chới với. Cô yêu chồng, và chưa bao giờ cô sợ mất chồng như lúc này. Cũng như bao phụ nữ khác, trái tim đàn bà yếu đuối trong Phương nhói đau. Với sự nhạy cảm của một người vợ, với sự hiểu biết và bản lĩnh của một người phụ nữ hiện đại, Phương hiểu, để níu giữ một người như Huân, không hề đơn giản. Phương không chọn cách ầm ĩ, quản lý hay tra xét chồng. Cô hiểu, sự cưỡng cầu trong tình yêu không bao giờ mang lại hạnh phúc trọn vẹn.

Những cơn mộng mị lại cày xới Huân hằng đêm. Nhiều lúc tỉnh dậy, mồ hôi vã ra như tắm, nhìn thấy Phương vô tư ngủ ngon bên cạnh, anh càng giận mình, thấy mình chả ra làm sao. Đôi khi anh tặc lưỡi, nghĩ mình đã thành công trong vai diễn một người chồng người cha trong gia đình. Phương không chất vấn trong đầu anh nghĩ gì, hay đang tơ tưởng đến ai. Thế thì có sao đâu! Nhưng khi một mình đối diện với chính mình, Huân bỗng thấy mọi thứ xung quanh, tiện nghi, tài sản, các mối quan hệ chằng chịt, trở nên mơ hồ…

Huân như lạc lõng giữa một thế giới mà ở đó không có chỗ của anh. Vị trí Trưởng phòng Kế hoạch bệnh viện đã ngốn đi của Phương quá nhiều thời gian. Phương không để ý, hay thảng hoặc không quan tâm khiến Huân nghĩ Phương chẳng biết những gì anh đang nghĩ? Huân dần dần tìm cách từ chối những buổi tiệc đầy rẫy những sơn hào hải vị, đầy dẫy những lời tung hô nịnh nọt đến sởn gai ốc người ta dành cho Huân nhằm được tiếp cận Giám đốc bệnh viện…

Bố Phương tỏ vẻ khó chịu khi đứa con rể mãi vẫn không chịu nhận cái chân Tổ trưởng bộ môn, chứ đừng nói chức Phó hiệu trưởng đã dọn sẵn. Giờ thì Phương không còn khó chịu như trước, mà thỉnh thoảng, cô phải chữa cháy với bố, rằng anh ấy chỉ thích chú tâm vào chuyên môn, không muốn làm quản lý vì sợ mai một kiến thức…

Mấy hôm nay, thị trấn nhỏ xinh rộn ràng tươi vui đón nhận chiếc cầu nối giữa hai làng chiêm trũng, mỗi lần lũ lụt là bị chia cắt đến cả tuần. Suốt mấy đêm, hầu như nhà nào cũng thức khuya hơn mọi ngày. Chị cũng không ngoại lệ. Chiều nay, chị đi qua cái bến cũ. Từ ngày cây cầu khởi công, bến nước không còn đông đúc như trước nữa. Các bậc thềm lên xuống bị phủ lên bởi rều rác, đất đá, không còn sạch sẽ nhẵn bóng vết chân như xưa. Cây cừa vẫn sừng sững, một nửa choãi ra giữa dòng. Chiếc đò ngang buồn bã cô đơn nằm nép dưới gốc cây xù xì rễ đâm tua tủa. Chị bồi hồi trong ngực. Kỷ niệm xưa cũ lại ùa về… Rưng rưng. Muốn khóc. Cảnh cũ rêu phong. Người xưa đã khác. Chị nhớm bước quay về, lại như có gì níu kéo bàn chân…

Đêm nay, căn bệnh trầm kha lại hành hạ chị. Ngày mai, chị được vinh dự dự lễ cắt băng khánh thành cầu. Chị cố gạt bỏ mọi suy nghĩ để chợp mắt. Chị sợ đôi mắt quầng thâm tố cáo tất cả những thẳm sâu tâm can trước mọi người. Giấc ngủ đến một cách nặng nề, chập chờn mộng mị. Chị mơ thấy một bà lão già nua, mắt sưng vù, có vồng ngực căng tròn như thanh nữ, đến cào cấu, đòi chị làm sao để ngực bà giống ngực bà già...

Tỉnh giấc, bất chợt chị đặt tay lên ngực mình, nó vẫn căng tròn như thuở hai mươi...

Chị đi tìm Huân.

Chị thấy mình có tội với mình. Sao mình tiếp tục hắt hủi Huân khi anh cầu xin quay lại? Ai đó đã nói, mối tình say đắm đầu tiên, là lựa chọn tốt nhất của đời người. Những mối tình xảy ra sau đó, là sự chắp vá... Không lẽ Huân sống không vui?

Chị đi, với một niềm tin sắt đá, một ý chí quyết tâm, giành lại anh, giành lại tình yêu của mình đã mất. Chị đã lường trước tất cả, từ việc hình dung ra vợ anh - đối thủ của mình - người đàn bà có tất cả, tiền của, địa vị, nhan sắc, và hơn tất cả, là hai đứa con một trai một gái đang trưởng thành. Chị không có những thứ đó, nhưng chị có Huân, có tình yêu của Huân. Thế là đủ.

*

Mỗi người theo đuổi ý nghĩ riêng của mình. Xa xa, trăng trải thứ ánh sáng trắng xuống dòng sông trong vắt. Giọng hò mái nhì giữa thanh vắng nghe sao da diết và buồn man mác. Mái chèo khua, vỡ tan ánh trăng lúc ẩn lúc hiện dưới mặt nước. Chị như choàng tỉnh khỏi cơn mê. Lẽ nào, chị trở thành kẻ phá hoại cuộc sống không tình yêu nhưng yên ổn của người phụ nữ kia? Lẽ nào chị nỡ cướp đi bố của hai đứa trẻ vô tội? Lẽ nào chị phải nhặt nhạnh lại những tháng ngày hạnh phúc của người đàn bà khác để rơi rớt?

Không! Một chút nữa, một chút nữa thôi, chị sẽ trả anh về cho cô ấy. Đêm nay và mãi mãi. Dùng dằng một cách đau đớn, chị buông Huân ra. Mặt sông đêm trăng như sương như khói, mong manh...

Truyện ngắn của Nguyễn Thị Lê Na