Cắt điện nước công trình không phép, xử lý nghiêm cán bộ vi phạm

“Công chức chưa làm hết trách nhiệm”

Theo đồng chí Võ Văn Hoan, tình hình vi phạm xây dựng trên địa bàn TPHCM từ năm 2017 đến nay đã chuyển biến tích cực. Số vụ xây dựng không phép giảm hàng năm, như năm 2016 có 1.395 trường hợp thì năm 2017 có 1.515 trường hợp và năm 2018 còn 1.195 trường hợp.

Tuy nhiên, vi phạm trật tự xây dựng vẫn diễn biến phức tạp. Công trình không phép tại các quận ven và huyện ngoại thành vẫn nhiều. Ở những nơi này, người dân đã tự ý chuyển mục đích sử dụng đất để phân lô, bán nền để xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp. Điều này làm phá vỡ quy hoạch, hình thành các khu dân cư tự phát, không có cơ sở hạ tầng đồng bộ, không có dịch vụ, tiện ích… và tạo ra nguy cơ mất an ninh trật tự.

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan phát biểu tại hội nghị. Ảnh: VIỆT DŨNG

Tính từ năm 2017, 2018 và 6 tháng đầu năm 2019, toàn TPHCM có 2.573 công trình xây dựng không đủ điều kiện cấp phép (xây dựng trên đất chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đất không được phép xây dựng…).

“Vi phạm xây dựng phần lớn là xây dựng không phép, chiếm 51,2% trên tổng số công trình vi phạm trên địa bàn”, đồng chí Võ Văn Hoan nhận xét.

Địa bàn xảy ra vi phạm tập trung là ở địa bàn có tốc độ đô thị hóa cao như quận 2, quận 12, quận Bình Tân, huyện Củ Chi và huyện Bình Chánh.

Phường Phước Long B, quận 9 tổ chức cưỡng chế công trình không phép trên địa bàn. Ảnh: KIỀU PHONG

Thế nhưng, trong xử lý có tình trạng xử lý không nghiêm. Nhiều công trình vi phạm chưa được phát hiện, ngăn chặn, xử lý ngay từ đầu; không kịp thời ban hành quyết định xử phạt hoặc đã xử phạt nhưng chưa cưỡng chế tháo dỡ, không có biện pháp ngăn chặn dẫn đến công trình vi phạm hoàn thành và đưa vào sử dụng. Cách xử lý như trên làm ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả quản lý trật tự xây dựng.

Về nguyên nhân dẫn đến vi phạm, đồng chí Võ Văn Hoan cho rằng có phần do khách quan, do bất cập của quy định. Chẳng hạn, Luật Xây dựng (năm 2014) không quy định các biện pháp ngưng cung cấp điện, nước đối với công trình trái phép nên gây khó khăn, không kịp thời ngăn chặn vi phạm. Các biện pháp chế tài không đủ tính răn đe nên đối tượng cố tình vi phạm, không chấp hành quyết định xử phạt.

Tương tự, quy chế phối hợp quản lý xây dựng (theo Quyết định 58/2013 của UBND TP) còn bất cập trong việc phối hợp kiểm tra, xử lý công trình vi phạm.

“Hiện nay, việc tổ chức cưỡng chế tháo dỡ công trình, bộ phận công trình vi phạm còn nhiều khó khăn, liên quan đến thẩm quyền tổ chức, kinh phí cũng như lực lượng cưỡng chế. Phần lớn việc tháo dỡ được thực hiện chủ yếu qua vận động, thuyết phục chủ đầu tư tự tháo dỡ”, đồng chí Võ Văn Hoan bày tỏ.

Về chủ quan, Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan đề cập đến ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng chưa cao. Song, nguyên nhân còn đến từ công tác lãnh đạo, chỉ đạo. Một số cấp ủy cơ sở chưa lãnh đạo, chỉ đạo để phát huy vai trò, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị trong quản lý trật tự xây dựng; chưa chủ động đấu tranh, tuyên truyền, vận động, phát hiện ngăn chặn vi phạm trong hoạt động xây dựng.

UBND một số quận - huyện chưa đánh giá đúng thực trạng, chưa phân tích, dự báo tình hình dẫn đến phát sinh vi phạm. “Đối với các trường hợp xây dựng không phép, một phần do sự quản lý không chặt chẽ từ chính quyền địa phương. Công chức được phân công quản lý địa bàn chưa làm hết trách nhiệm, trình độ còn hạn chế”, đồng chí Võ Văn Hoan nhìn nhận.

Vì thế, một số cán bộ, công chức được phân công quản lý trật tự xây dựng chưa bám sát, theo dõi chặt chẽ tình hình, địa bàn, chậm phát hiện vi phạm. Cùng với đó là việc đề xuất xử lý không kiên quyết, triệt để khiến công trình vi phạm không và chưa được phát hiện, xử lý kịp thời.

Xây nhà không phép tiếp tục “nóng”

“Nhu cầu về nhà ở cho người thu nhập thấp ngày càng tăng, dự báo trong thời gian tới, vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố vẫn diễn biến phức tạp, chủ yếu là xây dựng không phép; tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất để xây dựng nhà không phép”, Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan dự báo.

Vì thế, Ban Cán sự Đảng UBND TP đề xuất, trước mắt phải tập trung xử lý các công trình vi phạm, trong đó có giải pháp đề nghị ngưng cung cấp điện, nước cho các công trình vi phạm.

“Xử lý nghiêm cán bộ, công chức có vi phạm trong hoạt động công vụ. Cùng đó là phải xử lý nghiêm các đầu nậu vi phạm, cần thiết cần chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý nếu có dấu hiệu vi phạm hình sự”, đồng chí Võ Văn Hoan nhấn mạnh.

Về lâu dài, TPHCM cũng cần có các giải pháp về quy hoạch, hoàn thiện quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc phục vụ công tác cấp giấp phép xây dựng (GPXD). Trong đó, Sở QH-KT cùng các quận - huyện rà soát quy hoạch chung (1/5.000), quy hoạch phân khu (1/2.000) để điều chỉnh phù hợp, làm cơ sở cấp GPXD.

Công trình không phép xây dựng trên đất nông nghiệp ở huyện Bình Chánh. Ảnh: CTV

Ngoài ra, TPHCM sẽ chấn chỉnh, nâng cao nhận thức về ý thức trách nhiệm, đạo đức công vụ, ý thức tổ chức kỷ luật và kỹ năng thực thi công vụ của lực lượng quản lý trật tự xây dựng; cải cách hành chính trong cấp GPXD, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức, hộ gia đình đầu tư xây dựng nhà ở. Song song đó là cơ chế, biện pháp để tạo điều kiện cho cá nhân, hộ gia đình xây dựng nhà ở hợp pháp để cho thuê, bán.

Ban Cán sự Đảng UBND TP kiến nghị không cấp số nhà, không cung cấp dịch vụ điện, nước và các dịch vụ khác đối với công trình vi phạm về đất đai, quy hoạch, xây dựng mà chưa chấp hành các quyết định xử lý.

Đồng thời nghiên cứu, ứng dụng công nghệ viễn thám (GIS) trong quản lý đất đai, quy hoạch, xây dựng nhằm chấn chỉnh, ngăn ngừa xây dựng không phép.

Đặc biệt, lãnh đạo UBND TP cam kết sẽ đẩy mạnh thực hiện các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, nhà ở xã hội trên địa bàn, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người dân, trong đó phấn đấu hoàn thành 20.000 nhà ở xã hội năm 2020.

“Vi phạm do đặc thù”

Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan, phân tích, TPHCM có tốc độ đô thị hóa nhanh tại một số quận - huyện (như: quận 2, quận 12, quận Bình Tân, quận Thủ Đức, huyện Bình Chánh, huyện Hóc Môn, huyện Nhà Bè, huyện Củ Chi…), dẫn đến vi phạm trật tự xây dựng diễn biến phức tạp.

Bởi lẽ, dân số tăng cơ học cao, chủ yếu là người dân nhập cư từ các địa phương khác đến. Đa số họ có thu nhập trung bình thấp, có nhu cầu về nhà ở nhưng không có khả năng mua nhà hợp pháp nên phát sinh tình trạng mua, bán đất nông nghiệp, phân lô trái phép, xây dựng không phép trên đất nông nghiệp.

Mặt khác, hạn mức chuyển đổi sang đất ở tại các quận - huyện còn rất ít. Vì thế, người dân không chuyển đổi được mục đích sử dụng đất để xin phép xây dựng.

Trong khi đó, việc thực triển khai thực hiện quy hoạch các dự án phát triển nhà ở, các dự án hạ tầng kỹ thuật, các công trình công cộng phúc lợi xã hội chậm. Người dân cũng không được chuyển đổi mục đích sử dụng đất, không được xây dựng.

Một nguyên nhân khác, xuất phát từ mâu thuẫn giữa quản lý nhà nước theo cơ chế nông thôn với địa bàn thực tế đã là thành thị làm phát sinh rất nhiều vấn đề, trong đó có vi phạm trật tự xây dựng, đất đai.

KIỀU PHONG