Cao Xuân Hạo – Nhà ngôn ngữ học tiên phong của tiếng Việt, người Việt
Sáng 23/12/2017, tại TP HCM, một hội thảo về ngôn ngữ học được diễn ra khá thành công nhân kỷ niệm 10 ngày mất của GS. Cao Xuân Hạo. Chương trình do Hội Ngôn ngữ học TP HCM tổ chức với sự tham gia của nhiều nhà ngôn ngữ học trong và ngoài nước.
Nhà giáo ưu tú Trần Chút, nguyên chủ tịch Hội ngôn ngữ học TP HCM phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Võ Anh Tuấn
Hội thảo nhận được 30 báo cáo rải khắp các lĩnh vực: ngữ pháp, ngữ âm, từ vựng – ngữ nghĩa, giáo dục ngôn ngữ, dịch thuật, ngôn ngữ học xã hội, ngôn ngữ học lịch sử, ký hiệu học, văn học.
Cao Xuân Hạo (1930-2007) là một nhà ngôn ngữ học người Việt với nhiều đóng góp trong việc định hình phương pháp phân tích cấu trúc câu tiếng Việt. Ngoài ra, ông còn là một dịch giả, giáo sư văn chương uyên bác.
Phát biểu đề dẫn hội thảo, PGS. Ts Hoàng Dũng (Đại học Sư Phạm TP HCM) đánh giá “Sự nghiệp ngôn ngữ học của Cao Xuân Hạo thực sự đồ sộ. Không phải đồ sộ về số lượng trang in, mà về tính chất tiên phong của nó. GS Cao Xuân Hạo thuộc vào số rất ít nhà ngữ học Việt Nam vượt lên khỏi cái địa vị thuần túy cung cấp tư liệu minh họa cho các lý thuyết ngữ học của phương Tây, để đĩnh đạc tranh luận với giới ngữ học quốc tế”.
Các nhà khoa học cùng phu nhân GS. Cao Xuân Hạo (áo dài xanh) tại hội thảo. Ảnh: Võ Anh Tuấn
Không khí hội thảo diễn ra khá sôi nổi, có sự tranh luận học thuật khá thẳng thắn giữa những nhà khoa học. Chẳng hạn giữa assistant professor Trịnh Hữu Tuệ (University of wisconsin-milwaukee – Hoa Kỳ) với GS. TS Nguyễn Văn Hiệp (Viện ngôn ngữ học – Việt Nam) và TS. Phan Thị Huyền Trang (Đại học Ghent – Bỉ). Sinh thời, GS Cao Xuân Hạo có cuộc tranh luận với Assist. Prof. Trịnh Hữu Tuệ về vấn đề “đề hóa” (topicalize). Tại hội thảo lần này, cuộc tranh luận được xới lại và bây giờ là giữa Trịnh Hữu Tuệ với Nguyễn Văn Hiệp + Phan Thị Huyền Trang.
Nhà giáo ưu tú Trần Chút, nguyên chủ tịch Hội ngôn ngữ học TP HCM cho biết: “Anh Hạo được đánh giá là nhà ngôn ngữ học hàng đầu, nhà dịch thuật kiệt xuất của Việt Nam. Hội thảo gắn hoạt động khoa học với sự tri ân đối với người có công đối với ngành ngôn ngữ học Việt Nam.”
Sau hội thảo, các tham luận sẽ được dịch sang tiếng Anh và tuyển chọn lại, in thành sách và phát hành toàn cầu để giới thiệu với giới ngôn ngữ học quốc tế.
