Cao tốc 34.500 tỷ hư hỏng, có nhóm lợi ích không?

Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi được đầu tư số tiền lên đến 34.500 tỷ đồng (1,6 tỷ đô la Mỹ) chỉ sau khoảng một tháng đưa vào khai thác đã hư hỏng. Nhiều đoạn đường xuất hiện bong tróc, ổ voi, ổ gà.

Sau nhiều ngày huy động công nhân, cùng nhiều thiết bị máy móc, nhiều ổ voi, ổ gà trên cao tốc ngàn tỷ đã được sửa chữa hoàn tất, thay vào đó là lớp nhựa đường mới.

Đáng chú ý, từ tháng 3/2017, Thanh tra Bộ Giao thông Vận tải đã thanh tra việc thực hiện gói thầu số A5 thuộc vốn Ngân hàng thế giới - Dự án xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, phát hiện nhiều sai phạm.

Đặc biệt, gói thầu trị giá hơn 1.394 tỷ đồng này đã được nhà thầu chính bán thầu 100%.

Đó mới chỉ là một trong những sai phạm của dự án ngàn tỷ này cần cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ.

Dự án này cũng khiến dư luận đặt nghi vấn về những hành vi tiêu cực như thay đổi thiết kế kỹ thuật khiến chất lượng công trình giảm.

Cũng có ý kiến cho rằng, có sự bớt xén vật tư khi thi công, thay vật tư loại rẻ tiền so với thiết kế để rút ruột công trình, cùng với việc thi công ẩu, cắt bớt quy trình…

Những dấu hiệu tiêu cực xung quanh dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi cần thanh tra nghiêm túc càng sớm càng tốt để trả lời dư luận. Nếu có những người làm ăn gian dối, bất chấp quy định pháp luật nhằm đục khoét ngân sách phải đưa ra ánh sáng chứ không thể để “chìm xuồng”.

Sau nhiều ngày thi công, những ổ gà, ổ voi đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi đã hoàn tất việc sửa chữa. Ảnh. Tiền Phong.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Giáo dục Việt Nam, chuyên gia giao thông, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy bày tỏ sự thất vọng trước cách làm ăn gian dối, vô trách nhiệm với đồng thuế của người dân.

Tiến sĩ Thủy đặt vấn đề: “Nguyên nhân dẫn đến đường cao tốc mới đi vào hoạt động đã hư hỏng có thể xuất phát ngay từ vấn đề đấu thầu.

Công tác đấu thầu có đảm bảo diễn ra lành mạnh, chọn được nhà thầu có uy tín, chất lượng hay không?

Nếu như chọn nhà thầu không tốt, bằng cách nọ cách kia họ trúng thầu nên khi thi công, họ đã bỏ qua nhiều công đoạn, đặc biệt những công đoạn tốn kém. Hay sử dụng nguyên vật liệu không đảm bảo theo thiết kế sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng công trình.

Mục đích của cách làm gian dối này là rút ruột công trình, phục vụ cho lợi ích nhóm. Bởi vậy, cần phải thanh tra, xác minh và xem xét một cách nghiêm túc việc đấu thầu, giám sát, thanh kiểm tra đối với dự án này từ ngày đầu đến khi bàn giao”.

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy lo lắng với một công trình trọng điểm quốc gia có vốn đầu tư rất lớn, được Chính phủ xem là dự án quan trọng vậy mà họ còn có chuyện tày trời như thế, thử hỏi các dự án nhỏ hơn, ít được quan tâm hơn chất lượng như thế nào?

“Đường cao tốc có vốn đầu tư trên 34.500 tỷ đồng mà mới hoạt động đã xuất hiện ổ voi, ổ gà đã khiến cả xã hội sửng sốt, như thế dứt khoát phải nhanh chóng làm rõ, xử lý nghiêm minh", Tiến sĩ Thủy nói.

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy cho rằng, rất có thể có lợi ích nhóm, công trình bị rút ruột nên mới đi vào hoạt động đường cao tốc cả ngàn tỷ đồng mới hư hỏng. Ảnh: giaoduc.net.vn

Một trong những vấn đề được dư luận quan tâm đó là việc bán thầu. Điều này lý giải một phần nguyên nhân chất lượng công trình không đảm bảo. Thậm chí có gói thầu trị giá hơn 1.394 tỷ đồng này đã được nhà thầu chính bán thầu 100%.

Về việc này, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy cho rằng: “Việc bán thầu diễn ra mà Bộ Giao thông Vận tải không biết? Bán qua tay mỗi nhà thầu lại xẻo một ít thì làm sao công trình không bị rút ruột.

Rõ ràng nhiều khâu từ thiết kế, giám sát, tư vấn, quản lý chất lượng đã có vấn đề. Nếu anh giám sát tốt, nắm được quy trình, quản lý chặt nguyên vật liệu đưa vào thi công sẽ không có chuyện chất lượng công trình kém.

Thực tế, nhiều dự án, đơn vị trúng thầu bán thầu, đơn vị được bán thầu lại tiếp tục bán. Còn đơn vị thi công chỉ nhăm nhăm làm thế nào trong thời gian bảo hành không xảy ra vấn đề gì, sau đó thu được tiền và hết trách nhiệm”.

Đáng chú ý, cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi đi vào hoạt động có cả một Hội đồng nghiệm thu Nhà nước, họ hưởng lương từ ngân sách để làm việc Kiểm tra công tác quản lý chất lượng, công tác nghiệm thu, đồng thời kiểm tra chất lượng công trình xây dựng.

Câu hỏi đặt ra đối với Hội đồng này phải chăng chọn nhầm những người thiếu khả năng chuyên môn hay nhắm mắt thông qua?

Về việc này, Tiến sĩ Thủy thẳng thắn cho rằng: “Hội đồng nghiệm thu Nhà nước cũng là một vấn đề, cần phải xem có lợi ích nhóm, tiêu cực ở đây hay không.

Năng lực chuyên môn của Hội đồng này có đảm bảo không, có đảm bảo trung thực, khách quan và làm hết trách nhiệm của mình với nhân dân, với đất nước hay không. Thật đáng xấu hổ nếu nhận đồng tiền của dân mà làm không tròn vai.

Để tiền thuế của người dân được sử dụng không hiệu quả là họ có lỗi, có tội với dân. Người dân đóng góp để Hội đồng nghiệm thu Nhà nước làm việc, hưởng lương mà không làm tròn trách nhiệm là không chấp nhận được”.

Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng, cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là ví dụ điển hình cho cách làm ăn gian đối đang diễn ra tại không ít dự án sử dụng ngân sách nhà nước. Ảnh: giaoduc.net.vn

Trong khi đó, trao đổi với phóng viên Báo điện tử Giáo dục Việt Nam, chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương thẳng thắn cho rằng: “Đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi mới đi vào hoạt động đã hư hỏng là một ví dụ điển hình trong đầu tư công.

Một công trình được Nhà nước đầu tư có giá trị lớn, nhưng lại giao cho một công ty, công ty đó lại đem bán thầu. Như thế làm sao đảm bảo chất lượng công trình.

Chúng ta có hẳn Hội đồng giám sát, Hội đồng nghiệm thu công trình này mà con voi chui lọt được lỗ kim. Điều này khiến dư luận hết sức bất bình".

Tiến sĩ Lê Đăng Doanh đặt vấn đề: “Trách nhiệm của chủ đầu tư như thế nào? Các cơ quan giám sát, hội đồng nghiệm thu chịu trách nhiệm ra sao. Cái này cơ quan chức năng phải làm rõ.

Luật Đầu tư có sơ hở gì không? Tôi đề nghị kỳ họp Quốc hội này cần thiết phải đưa việc này ra để xem xét, đánh giá một cách nghiêm túc.

Đây là một việc rất cần các đại biểu Quốc hội lên tiếng thực hiện chức năng, nhiệm vụ giám sát của mình và cần có tiếng nói rõ ràng trước cử tri cả nước”.

Cũng theo Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi đã bộc lộ những kẽ hở trong đầu tư công để cho những kẻ cơ hội trục lợi. Bởi vậy, cần phải làm rõ trách nhiệm những đơn vị, cá nhân có liên quan và thanh tra toàn bộ dự án này càng sớm càng tốt.

Vũ Phương