Cáo buộc dân thường Afghanistan dính đòn từ bom thông minh Mỹ

Hãng Reuters dẫn tuyên bố của đại diện lượng Mỹ ở Afghanistan Martin O'Donnell ngày 25/7 cho biết, Lầu Năm Góc mở cuộc điều tra sau khi chiến đấu cơ Mỹ bị cáo buộc ném bom nhầm xuống một gia đình 14 thành viên ở Afghanistan.

Vị đại diện này cho biết: "Không có dấu hiệu đợt không kích gây thương vong cho dân thường, nhưng chúng tôi đánh giá nghiêm túc những cáo buộc và phối hợp chặt chẽ với giới chức Afghanistan để điều tra về nguyên nhân sự cố".

Tiêm kích F-16 tấn công mục tiêu mặt đất.

Không quân Mỹ mở cuộc điều tra được tiến hành sau khi chiến đấu cơ của lực lượng này bị cáo buộc ném bom nhầm vào một ngôi nhà tại thành phố Kunduz, phía bắc Afghanistan trong cuộc không kích hôm 19/7, khiến 14 thành viên một gia đình, trong đó có 8 phụ nữ và 3 trẻ em, thiệt mạng.

Afghanistan cho biết sự cố xảy ra khi Không quân Mỹ đang hỗ trợ quân đội nước này trong chiến dịch chống lại các nhóm phiến quân Hồi giáo. Trong khi đó các nhân chứng ở Kunduz cho biết khoảng 20 người, đều là thành viên một gia đình, có mặt trong ngôi nhà vào thời điểm bị ném bom.

Được biết, ngoài 14 người thiệt mạng, hai em bé khác bị thương nặng và phải nhập viện, trong khi ba em khác may mắn rời khỏi nhà trước khi cuộc không kích diễn ra. "Tôi không hiểu sao họ lại tấn công dân thường", một người dân có người thân thiệt mạng trong vụ không kích cho biết.

Dù Mỹ vẫn chưa thừa nhận vụ không kích nhầm nhưng nguồn tin quân sự địa phương còn tiết lộ thông tin bất ngờ về cả vũ khí Không quân Mỹ sử dụng. Cụ thể, căn cứ vào những gì còn lại được tìm thấy tại hiện trường cho thấy, Mỹ dã dùng loại bom điều khiển JDAM để thực hiện cuộc không kích thảm khốc này.

Và nếu thông tin này được Mỹ xác nhận thì đây là lần thứ 2 kể từ tháng 8/2017, loại bom tối tân này của Mỹ dội vào dân thường Afghanistan. Cuộc không kích này trúng một chiếc xe dân sự ở huyện Haska Mina thuộc tỉnh Nangarhar đã khiến nhiều dân thường thiệt mạng, trong đó có phụ nữ và trẻ em.

JDAM là loại bom thông minh giá́ rẻ hiện được cả Không quân và Hải quân Mỹ hay dùng cho các chiến dịch không kích tấn công mục tiêu khủng bố tại Trung Đông. JDAM (Joint Direct Attack Munition) là loại bom có bộ điều khiển quỹ đạo gắn ở phần đuôi bom.

Bộ điều khiển quỹ đạo trên sử dụng hệ thống định vị vệ tinh toàn cầu (GPS) có tác dụng làm tăng độ chính xác cho bom. Bom JDAM sử dụng được trong mọi điều kiện địa hình, thời tiết và có khả năng ném bom tự động.

Bom JDAM có thể ném từ độ cao 8 - 24 km, do đó không đòi hỏi phi công phải hạ thấp máy bay để tìm mục tiêu. Bom cũng cho phép ném từ bất kỳ góc độ nào trong khi máy bay đang lao xuống hoặc bay lên, đang bay thẳng trục hay lệch trục ném bom.

Việc dẫn hướng của bom được thực hiện khép kín bởi sự kết hợp giữa hệ thống định vị vệ tinh toàn cầu GPS và hệ dẫn quán tính 3 trục INS (INS là bộ phận phụ dẫn, chỉ có ý nghĩa khi GPS không hoạt động, như khi GPS bị làm nhiễu).

Khả năng này cho phép JDAM chống lại nguy cơ làm nhiễu GPS bằng kỹ thuật cao của đối phương. Vì vậy, JDAM được coi là loại bom thông minh bậc nhất hiện nay. Và trong khi được coi là vũ khí thông minh thì JDAM vẫn liên tiếp dội vào dân thường - những vụ việc đang khiến Mỹ phải đau đầu tìm hiểu nguyên nhân.

Hòa Bình