Cao Bằng: Dân kêu cứu vì doanh nghiệp nổ đá thủng nhà

Người dân dưới chân núi Phia Viềng hoảng sợ chỉ về hướng đá rơi xuống bất thình lình từ trên cao.

Trong đơn đề nghị gửi các cấp liên quan thuộc tỉnh Cao Bằng, ông Nông Quang Tài, đại diện cho các hộ dân thuộc hai xóm Bản Hóa và Nà Mèo sống dưới chân núi Phia Viềng (xã Dân Chủ, huyện Hòa An) kêu cứu về hiện tượng đá lăn trượt từ trên núi xuống, đe dọa đến tính mạng và tài sản.

Ông Tài cho biết: “Chúng tôi sống ở đây lâu đời chưa bao giờ có cảnh này, nhưng từ khi HTX Trường An do ông Trịnh Công Thành làm chủ nhiệm đến khai thác đá mới có hiện tượng trên. Đặc biệt diễn ra nhiều lần vào năm 2017”.

Người dân ở hai xóm nghèo của xã Dân Chủ kể lại: từ ngày 9-3-2017, lần đầu tiên đá lăn trên núi xuống phá tan cửa sau của nhà anh Ngọc Văn Toàn lúc anh đang ngủ trong nhà. Sau đó 20 ngày, sau khi nghe tiếng mìn nổ, rung chuyển cả một vùng thì đá từ trên đỉnh núi lăn xuống nhà chị Hoàng Thị Nớp gây hư hỏng nhiều tấm lợp và ngói của mái nhà.

Chị Hà Thị Sợi, xóm Bản Hóa chỉ về lỗ thủng do đá rơi ở nhà con trai mình.

Chị Nớp nói: “Đá lăn xuống rất nhanh sau tiếng nổ lớn, hôm đó còn mưa to càng khiến đá lở nhanh. Gia đình tôi vô cùng hoảng sợ”.

Ngày 28-4-2017, UBND huyện Hòa An đã có đoàn công tác đến kiểm tra hiện trường, thống nhất tạm thời, HTX Trường An không được nổ mìn khai thác. Ngày 11-7-2017, UBND huyện Hòa An tiếp tục có văn bản gửi UBND xã Dân Chủ về việc yêu cầu HTX Trường An tuân thủ nghiêm túc tinh thần thông báo số 40, ngày 28-4-2017 về việc phòng chống thiên tai, nguy cơ sạt lở đất, đá lăn trượt.

Trong quãng thời gian này, HTX Trường An đã khắc phục tình trạng đá lở, rơi từ núi xuống bằng việc dùng lưới B40 chắn nhưng vẫn không bảo đảm an toàn. Hệ quả là rạng sáng 29-1-2018, một lượng đá lớn tiếp tục rơi xuống nhà anh Nông Tiến Thụ, rất may không thiệt hại về người và tài sản. Ngay lập tức vào khoảng 9 giờ sáng cùng ngày, đoàn kiểm tra của huyện Hòa An đã có mặt, lập biên bản kiểm tra với nội dung: Tại khu vực chân núi, HTX Trường An đã xây kè và dùng lưới che chắn đá lăn trượt. Tuy nhiên, do độ dốc của núi đá tương đối lớn nên tại một số điểm chắn bằng lưới B40 không bảo đảm an toàn. Bên cạnh đó, xuất hiện nhiều tảng đá với khối lượng lớn có nguy cơ trượt lở. Đoàn công tác đề nghị HTX Trường An dừng hoạt động nổ mìn từ thời điểm kiểm tra, xử lý ngay những tảng đá có nguy cơ trượt lở.

Tuy nhiên, ông Tài cho biết: Ngay rạng sáng hôm sau (30-1), HTX Trường An vẫn tiếp tục nổ mìn khiến người dân hết sức bất bình, tiếp tục phản ánh lên các cấp ngành liên quan. Xem xét báo cáo ngày 5-2 của UBND huyện Hòa An về tình hình trượt, lở đá tại khu vực mỏ đá Phia Viềng; ngày 8-2, UBND tỉnh Cao Bằng đã có văn bản yêu cầu UBND huyện Hòa An khẩn trương thực hiện kiểm tra việc nổ mìn khai thác đá của HTX Trường An gây trượt, lở đá. Nếu việc nổ mình khai thác đá của doanh nghiệp gây mất an toàn cho các hộ dân, yêu cầu thực hiện ngay các giải pháp bảo đảm an toàn.

Từ đó đến ngày 3-4, người dân ở Bản Hóa và Nà Mèo vẫn tiếp tục phải sống chung với những tiếng nổ lớn, tạo dư chấn và tiếng đá lăn vun vút từ trên núi xuống, không biết sẽ bay tới đâu.

Đá rơi xuống làm thủng nhà anh Ngọc Liễu Toàn, xóm Bản Hóa, xã Dân Chủ, huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng.

Chị Đàm Thị Minh ở xóm Nà Mèo nói: “Bây giờ chúng tôi không dám để trẻ con ở trong nhà vào buổi tối mà phải cho sang nhà họ hàng gần mới yên tâm”.

Chị Hà Thị Sợi ở xóm Bản Hóa kể: “Nằm ngủ không dám tắt đèn chốt cửa, chỉ sợ đá lăn xuống. Mà có làm thế cũng chạy không kịp”. Nói xong chị Sợi chỉ cho phóng viên thấy vết thâm ở chân lúc “chạy đá” không may vấp ngã với tâm trạng lo lắng.

Chủ tịch xã Dân Chủ Nguyễn Thị Vân cho biết: “Chúng tôi luôn có mặt ngay khi người dân gọi phản ánh việc đá rơi xuống nhưng cũng chỉ có thể lập biên bản để báo cáo về huyện”.

Hiện tại, trước nỗi lo thường trực về việc đá có thể rơi xuống bất cứ lúc nào, hai hộ ở xóm Bản Hóa có kinh tế đã chấp nhận bỏ tiền túi để di dời nhà ra khu an toàn. Các hộ còn lại thì không biết di chuyển đi đâu, đành phải sống chung với nỗi lo sợ, bất an.

Những hàng rào lưới sơ sài để chắn đá ngay sau nhà chị Hà Thị Sợi.

Thiết nghĩ, Sở Xây dựng cần chủ trì, phối hợp Sở Tài nguyên môi trường, UBND huyện Hòa An và các đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra, xác minh mức độ ảnh hưởng do hoạt động nổ mìn khai thác đá của HTX Trường An gây ra hiện tượng trượt, lở đá tại mỏ đá Phia Viêng theo đúng tinh thần của công văn số 313, ngày 8-2-2018 của UBND tỉnh Cao Bằng. Nếu chứng minh rõ những nguy hiểm do hoạt động khai thác đá gây ra thì cần có biện pháp yêu cầu HTX Trường An lập tức dừng hoạt động không để đe dọa đến tính mạng của hàng chục nhân khẩu dưới chân núi Phia Viêng.

Báo NDĐT sẽ tiếp tục đưa tin về sự việc này.

PHONG CHƯƠNG - TUẤN ĐẶNG