Cạnh tranh thông tin thời @

Sự cạnh tranh thông tin diễn ra vô cùng quyết liệt thời @

Ngày nay công nghệ thông tin phát triển vượt bậc, việc cạnh tranh thông tin, đưa trước tin nóng ngày càng gay gắt hơn. Bởi báo nào thường đăng, phát thông tin, sự việc hay trước, báo đó thu hút nhiều độc giả về mình.

Thạo công nghệ

Điều không thể thiếu là nghề báo ngày nay phải biết sử dụng thành thạo công nghệ trong làm báo. Một phóng viên đang tác nghiệp cách xa tòa soạn hàng trăm, hàng ngàn km, thậm chí bên kia quả địa cầu vẫn có thể gửi tin bài, hình ảnh về tòa soạn chỉ qua click chuột trên máy vi tính nối mạng Internet. Tòa soạn đưa tin bài lên báo mạng, nếu là thông tin nóng, được nhiều người chú ý, chỉ chưa đến một phút sau đã lan tỏa hàng triệu bản trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội...

Vì vậy, làm báo ngày nay từ lãnh đạo cơ quan báo chí đến phóng viên, cộng tác viên đều phải biết sử dụng thành thạo các phương tiện công nghệ trong làm báo.

Với chiếc điện thoại thông minh nối mạng, PV có thể thu âm gửi về đài phát thanh phát trực tiếp lời người được phỏng vấn lên sóng. Với báo in, điện thoại hỗ trợ cho nhà báo ghi âm mà không phải ghi chép như trước đây. Điện thoại thông minh còn có thể ghi ảnh, chỉnh sửa ảnh, gửi mail đến tòa soạn...

Ngày nay, các tòa soạn báo in rất ngại nhận bản thảo viết tay, vì phải biên tập và đánh máy vi tính từ bản giấy này. Chỉ có những bài viết hay trên bản giấy, mới được ban biên tập chiếu cố cho đánh vi tính tạo file, còn những tin, bài “ít trọng lượng” viết trên bản thảo giấy, thường bị gác lại đến... quên đi vì mất thời gian đánh vi tính. Với bản thảo tin, bài, ảnh gửi đến bằng file vi tính, người biên tập có thể biên soạn ngay trên máy, sau đó bộ phận kỹ thuật dàn trang, lãnh đạo phê duyệt, sau đó gửi đến nhà in. Tất cả thao tác đều trên máy và qua mạng Internet, chỉ mất 1 giây là đến nơi nhận.

Người viết bài này có dịp đi cùng xe ô tô với Tổng biên tập báo T từ TP. Mỹ Tho đến TP. Cần Thơ, trên đường đi anh mở máy laptop nối mạng nhận các trang báo của ngày mai, đọc và phê duyệt. Anh nói: Làm báo bây giờ không chỉ viết khỏe, viết hay là đủ mà còn phải thông thạo công nghệ, mới theo kịp thời đại.

Từ vị Tổng Biên tập này, tôi nhớ đến một người bạn làm công tác biên tập ở tòa soạn, khi nói đến đánh vi tính, sửa ảnh bằng photoshop, gửi, nhận email, anh lắc đầu đành chịu! Nguyên do, mọi sử dụng công nghệ cho nghề báo đã có cấp dưới làm rồi. Tôi có hỏi thêm một vài bạn già làm lãnh đạo cơ quan báo chí, họ cũng mù vi tính, mạng Internet như vậy. Họ đều công nhận công nghệ trong làm báo ngày nay là tiên tiến, tiện lợi nhưng học thì “ngại” với cấp dưới nên đành giấu dốt vậy. Cái giấu dốt này dẫn đến hạn chế việc điều hành trong cơ quan báo chí.

Nhanh đủ cùng chính xác

Nhiều nhà báo lão thành hay cho là: Nghề làm báo hiện nay sướng thật vì không phải rọi ảnh, viết bài trên giấy, tác nghiệp, gửi tin, bài dưới mưa bom, đạn pháo của kẻ thù.

Thật ra, làm báo ngày nay không nhiều hiểm nguy như ngày xưa, nhưng nghề trong thời bùng nổ thông tin này không khỏi cạnh tranh khốc liệt, lao động làm báo với cường độ cao, căng thẳng, đòi hỏi PV, biên tập phải giỏi nghề, nhiệt tình với công việc.

Một nhà báo trẻ làm công tác thường trú tâm sự: “Có lần tác nghiệp ở huyện đưa tin về một tai nạn giao thông thảm khốc chết nhiều người. Hiện trường có nhiều PV của các báo tỉnh, thành, Trung ương. Thu thập tư liệu, hình ảnh xong, trong khi các PV khác lên ô tô về thành phố, riêng em phải tìm quán nước làm tin, xử lý hình ảnh và gửi về tòa soạn. Trên đường về thành phố, em mở mạng thấy tin đã lên mạng online với nhiều ý kiến của người đọc, trong khi nhiều báo khác chưa kịp đưa tin này”.

Nhiều cơ quan báo chí đã có PV thường trú tại tỉnh, thành và cả nhiều nước trên thế giới ( truyền hình Việt Nam, TTXVN) để kịp thời có được nguồn tin. Những PV này có nhiệm vụ kịp thời nắm bắt các thông tin xảy ra trên địa bàn mình phụ trách và đưa tin đầy đủ, chính xác, nhanh về tòa soạn. Với những PV này, khi phát hiện và thu thập được thông tin hay, không được la cà tiệc tùng, nghỉ ngơi mà phải mở máy thao tác ngay tin, bài, phim, ảnh... gửi về tòa soạn cho biên tập xử lý.

Làm phóng viên thường trú, không chỉ chờ tỉnh mời họp cung cấp thông tin, mình phải chủ động săn tìm nhưng một mình, không thể nào biết được hết thông tin xảy ra trên địa bàn và cũng không tài nào đến ngay nơi có sự việc xảy ra. Cách để có nhiều thông tin trên địa bàn tỉnh là kết thân và chia sẻ thông tin với nhiều PV báo, đài, TTX tại địa phương, chia sẻ thông tin cho nhau. Khi có thông tin từ bạn đồng nghiệp chia sẻ, anh xác minh lại nguồn tin và thu thập thêm nhiều chi tiết khác...

Một phương pháp săn tìm nguồn tin khá lợi hại của các tòa soạn báo hiện nay là đường dây nóng. Đường dây alo này luôn mời gọi bạn đọc cung cấp thông tin cho tòa soạn. Khi được bạn đọc cung cấp thông tin, tòa soạn phân công ngay PV thường trú đến nơi xảy ra sự việc xác minh, thu thập tư liệu và hoàn thành tác phẩm báo chí gửi ngay cho tòa soạn. Tuy vậy, có nhiều sự việc xảy ra, bản chất sự việc được nhiều người quan tâm, nhưng PV ở quá xa không thể đến ngay hiện trường, những trường hợp như vậy, tòa soạn hướng dẫn người cung cấp thông tin dùng điện thoại thông minh quay video clip hoặc tường thuật lại sự việc gửi nhanh về tòa soạn.

Từ đường dây nóng, nhiều tác phẩm báo chí của nhà báo không chuyên (người cung cấp thông tin) được bạn đọc đón nhận cổ vũ. Tòa soạn cũng kịp thời tặng quà, vinh danh những nhà báo công dân trong chương trình cùng bạn đọc làm báo.

Tổng Biên tập báo T (nhật báo có nhiều thông tin nóng độc quyền, có lượng phát hành cao) tâm tình với người viết bài: Thông tin nhanh, đầy đủ, chính xác là thế mạnh của các cơ quan báo chí nhưng một điều quan trọng không thể thiếu trong thời đại cạnh tranh thông tin là cơ quan báo phải có đội ngũ phóng viên, biên tập giỏi, nhiệt tình chịu thương chịu khó với cơ quan mình công tác thì mới nên việc. Điều quan trọng của cơ quan báo chí là luôn quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật nghiệp vụ báo chí hiện đại cùng quan điểm chính trị cho PV, biên tập, thông tin trên báo mới được xã hội chấp nhận./.

Lư Thế Nhã