Canh tác gần 30 năm, 60ha đất của dân… bỗng trở thành đất công?

Bà Trần Thị Bình bên phần đất hơn 60ha khai phá từ năm 1989. Ảnh: CT

Khai phá 60ha đất từ năm 1989

Trong đơn gửi tới Báo Thanh tra, bà Trần Thị Bình (ngụ xã Kiên Bình, huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang) cho biết, bà và các anh chị em gồm: Trần Thị Hường, Trần Thị Thao, Trần Văn Sang và Trần Văn Hải, từ năm 1989, khi trạm máy kéo ở địa phương giải thể, gia đình bà Bình có mua 1 chiếc máy cày để đi cày thuê kiếm sống. Vào thời điểm này, tại khu vực ấp Cống Tre, thị trấn Kiên Lương, huyện Hà Tiên (nay là ấp Cống Tre, xã Kiên Bình, huyện Kiên Lương) đất bỏ hoang nhiều vô số. Do đó, 5 anh em bà đến vùng đất này dùng máy cày khai hoang trong suốt 3 năm để trồng lúa. Đến năm 1992, anh em bà Bình đã khai khẩn và lập bờ bao xung quanh khu đất với tổng diện tích 60ha và canh tác ổn định, không ai tranh chấp cho đến nay.

Đến năm 2008, trong lúc gia đình bà Bình cày xới để gieo sạ lúa, UBND xã Kiên Bình cho cán bộ đến lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính đối với anh em bà Bình với hành vi “cản trở và sử dụng đất người khác” 3 triệu đồng. Gia đình bà Bình không chấp nhận quyết định này và có đơn khiếu nại thì được UBND xã Kiên Bình cho biết, sở dĩ UBND xã ra quyết định xử phạt là vì toàn bộ diện tích 60ha của anh em bà Bình đang canh tác nằm trong quỹ đất 5% của UBND xã.

Sau khi gia đình bà bị xử phạt vi phạm hành chính năm 2008, gia đình bà Bình tiếp tục canh tác cho đến năm 2012 thì UBND xã Kiên Bình tiếp tục cản trở. Lúc này, gia đình bà Bình yêu cầu địa phương chứng minh diện tích đất của bà nằm trong quỹ đất của xã thì ông Ngô Văn Nam - Chủ tịch UBND xã Kiên Bình đưa cho gia đình bà Bình bản photo Quyết định 470/QĐ-UB ngày 6/2/2002 của UBND tỉnh Kiên Giang “Về việc giao đất cho UBND thị trấn Kiên Lương để làm quỹ đất công ích 5%”.

10 năm mới thực hiện quyết định?

Trong Quyết định số 470 của UBND tỉnh mà ông Nam đưa cho anh em bà Bình, UBND tỉnh Kiên Giang không nêu cụ thể, chỉ nêu chung giao 220,5ha đất (gồm khu 1: 20,00ha; Khu 2: 3,00ha; Khu 3: 82,50ha; Khu 4: 40,00ha; Khu 5: 75,00ha) tại ấp Tám Thước, Cống Tre – Kênh 9, thị trấn Kiên Lương, huyện Kiên Lương cho UBND thị trấn Kiên Lương làm quỹ đất công ích 5% (Có sơ đồ vị trí khu đất tỷ lệ 1/5.000; 1/10.000; và 1/25.000 do Phòng địa chính Giao thông Công nghiệp huyện Kiên Lương đo vẽ kèm theo, mỗi khu vực 1 bản vẽ). Đồng thời quyết định nêu: đơn vị được giao đất phải quản lý và sử dụng đất đúng mục đích, ranh giới, diện tích được giao và phải thực hiện đúng Luật Đất đai.

Ngày 20/2/2002, UBND thị trấn Kiên Lương lập danh sách cấp đất và tờ trình xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho 114 hộ dân theo tinh thần Quyết định 470 của UBND tỉnh Kiên Giang.

Được biết, ngày 24/4/2012, UBND xã Kiên Bình lên kế hoạch lấy toàn bộ diện tích đất 60ha của anh em bà Bình (mà xã cho rằng là quỹ đất 5%) giao cho 23 hộ dân bằng hình thức cho thuê đất trồng lúa với diện tích mỗi hộ từ 2-3 ha. Biết được việc này, anh em bà Bình, bà Hường… đến can ngăn quyết liệt nên đến nay 23 hộ dân vẫn chưa được nhận đất.

Liên quan đến Quyết định 470 của UBND tỉnh Kiên Giang đã có từ năm 2002 nhưng đến 10 năm sau xã mới triển khai, Chủ tịch UBND xã Kiên Bình cho biết: “Khi Quyết định 470 của UBND tỉnh ra đời thì xã Kiên Bình chưa thành lập. Do vậy, diện tích 60ha đất của anh em bà Hường, bà Bình… do UBND thị trấn Kiên Lương quản lý. Sau khi xã Kiên Bình thành lập, toàn bộ diện tích quỹ đất 5% theo Quyết định 470 của UBND tỉnh Kiên Giang giao lại cho UBND xã Kiên Bình quản lý nên diên tích 60ha đất của anh em bà Hường canh tác thuộc quỹ đất công ích 5% của xã”.

Liên tục thu hồi, hủy bỏ quyết định

Tháng 9/2013, Chủ tịch UBND xã Kiên Bình tiếp tục lập 3 biên bản xử phạt hành chính đối với chị em bà Bình. Sau đó, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Lê Văn Thi ban hành các Quyết định xử phạt hành chính số 2386/QĐ-XPHC ngày 8/10/2013 đối với bà Trần Thị Hường; Quyết định số 1053/QĐ-XPHC ngày 16/5/2014 đối với ông Đào Thanh Lợi; Quyết định số 1202/QĐ-XPHC ngày 5/6/2014 đối với bà Trần Thị Hường, ông Trần Văn Sang và bà Trần Thị Bình về hành vi chiếm đất nông nghiệp do UBND xã Kiên Bình quản lý.

Nhận thấy có khuất tất, anh em bà Bình có đơn khởi kiện 3 quyết định xử phạt hành chính nêu trên. Ngày 28/5/2015, TAND tỉnh Kiên Giang mở phiên tòa hành chính, đưa vụ kiện của bà Trần Thị Hường (ủy quyền cho bà Trần Thị Bình)… đề nghị tòa án hủy 3 quyết định xử phạt hành chính do Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Lê Văn Thi ký. Tuy nhiên, phiên tòa tạm dừng, vì bên bị khởi kiện không xác định hiện trạng đất ban đầu và không chứng minh được 60ha đất của chị em bà Bình canh tác do UBND xã Kiên Bình quản lý…

Đến 30/6/2015, phiên tòa sơ thẩm lần 2 được TAND tỉnh Kiên Giang đưa ra xét xử. Tại phiên tòa này, Hội đồng xét xử (HĐXX) nhận định các biên bản vi phạm hành chính do cán bộ xã Kiên Bình lập không đúng về trình tự, thủ tục; biên bản xử phạt dân bao chiếm đất không thể hiện đúng diện tích bao chiếm, hiện trạng khu đất trước và sau khi bao chiếm… Sau đó, HĐXX cho nghị án đến ngày 7/7/2015.

Đến ngày 7/8/2015, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Lê Văn Thi nhận thấy các quyết định xử phạt hành chính có sai sót, chưa thực hiện đúng thủ tục quy định pháp luật nên đã ban hành quyết định về việc hủy bỏ 3 quyết định xử phạt hành chính đối với anh em bà Bình về hành vi bao chiếm đất công ích 5% do UBND xã Kiên Binh quản lý.

Niềm vui không được bao lâu thì đến ngày 15/1/2016, UBND xã Kiên Bình tiếp tục lập biên bản vi phạm hành chính với chị em bà Bình về hành vi bao chiếm hơn 50ha đất công của xã. Từ biên bản này, ngày 4/2/2016, Phó Chủ tịch UBND huyện Kiên Lương lần lượt ra 2 Quyết định số 732, 733 xử phạt chị em bà Bình về hành vi bao chiếm hơn 50ha đất công của xã Kiên Bình.

Bất ngờ một năm sau, ngày 22/5/2017, Chủ tịch UBND huyện Kiên Lương lại ban hành các quyết định thu hồi các quyết định xử phạt hành chính đối với chị em bà Bình về hành vi bao chiếm đất công.

Sau đó, chị em bà Trần Thị Bình làm hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ gửi đến cơ quan chức năng huyện Kiên Lương nhưng từ đó tới nay, không một đơn vị nào có văn bản trả lời. Vô cùng bức xúc việc này, chị em bà Trần Thị Bình đã làm đơn kêu cứu gửi đi nhiều cơ quan từ Trung ương đến địa phương đề nghị được bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.

Tuấn Hành Kiên