Cảnh giác với biến thể BA2.75

BA.2.75 lần đầu tiên được tìm thấy ở Ấn Độ vào tháng 5/2022. Ảnh: AP.

BA.2.75 là gì?

BA.2.75 được phát hiện lần đầu tiên ở Ấn Độ và các nhà nghiên cứu gọi đây là một biến thể “thế hệ thứ hai” do có nguồn gốc phát triển từ dòng phụ BA.2 thuộc biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19.

Các nhà khoa học cho biết, BA.2.75 có thể lây lan nhanh chóng và có khả năng né miễn dịch hình thành từ vaccine và các đợt lây nhiễm trước đó. Hiện chưa rõ liệu biến thể này có gây bệnh nặng hơn các biến thể phụ khác của Omicron hay không, trong đó có biến thể đang thống trị trên toàn cầu BA.5.

Ông Matthew Binnicker - Giám đốc Phòng thí nghiệm virus lâm sàng của Bệnh viện Mayo, ở Rochester, bang Minnesota (Mỹ) cho biết: “Vẫn còn quá sớm để chúng tôi đưa ra kết luận. Nhưng dường như, đặc biệt là ở Ấn Độ, tốc độ lan truyền của biến thể này đang gia tăng theo cấp số nhân. Liệu BA.2.75 có lấn át BA.5 hay không vẫn chưa thể xác định”.

Tuy nhiên, thực tế là chủng virus này đã được phát hiện ở nhiều nơi trên thế giới. “Đây là dấu hiệu sớm cho thấy virus đang lây lan” - bà Shishi Luo, Giám đốc Bộ phận bệnh truyền nhiễm của Helix, Công ty cung cấp dịch vụ giải trình tự virus cho Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ cho biết.

Biến chủng BA.2.75 cũng được phát hiện ở khoảng 10 quốc gia khác, trong đó có Australia, Đức, Vương quốc Anh và Canada. Đặc biệt, các chuyên gia lo ngại BA2.75 có số lượng lớn đột biến hoàn toàn khác với các biến thể phụ trước đó của Omicron.

Một mối quan tâm khác là quá trình chỉnh sửa gien có thể khiến virus dễ dàng vượt qua hệ thống miễn dịch - các protein bảo vệ được hình thành khi cơ thể tạo ra để phản ứng với vaccine hoặc từ lần nhiễm biến thể trước đó.

Theo các nhà khoa học, càng nhiều biến thể có nghĩa là khả năng của virus “né tránh” hệ miễn dịch cao hơn. Biến thể phụ mới có thêm 8 đột biến protein so với biến thể BA.2. Các nhà khoa học lo ngại rằng BA.2.75 có thể “né” miễn dịch đã hình thành trước đó để chống lại BA.2. Nói cách khác, nếu một người đã nhiễm BA.2 vẫn có thể mắc lại Covid-19 nếu tiếp xúc với BA.2.75.

Điều này dấy lên lo ngại những người đã có kháng thể vẫn có nguy cơ tái mắc Covid-19. Đặc biệt, trong bối cảnh phát hiện gần đây cho thấy người mắc Covid-19 từ 2 lần trở lên có nguy cơ nhập viện cao hơn và gặp các biến chứng nghiêm trọng về phổi, đông máu, tim mạch, thần kinh…Đây là kết quả trong nghiên cứu mới của Đại học Y khoa và VA ở Saint Louis, được công bố trên tạp chí Research Square, chỉ ra tác động lâu dài của việc tái mắc Covid-19 đến sức khỏe người bệnh.

Không thể chủ quan

Tuần trước, các nhà khoa học của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ra thông báo về việc đang theo dõi một biến thể phụ mới của Covid-19, đó chính là BA.2.75. Tại châu Âu, các chuyên gia cũng đang đặc biệt theo dõi BA.2.75 khi nó liên tục được phát hiện ở Đức, Anh, Nhật Bản, Canada, Mỹ, Australia và New Zealand. Tuy nhiên, hiện số ca nhiễm BA.2.75 trên toàn cầu còn thấp nên khó thu thập thông tin về trình tự gene của virus.

Bà Soumya Swaminatha - nhà khoa học chính của WHO cho biết, biến thể phụ dường như có các đột biến tương tự như các chủng lây nhiễm khác, mặc dù số mẫu về trình tự gene còn hạn chế để phân tích. Mức độ lây lan và mức độ nghiêm trọng của nó cũng như mức độ ảnh hưởng của nó đến khả năng miễn dịch của chúng ta, vẫn chưa được biết. “Chúng tôi đang theo dõi nó” - bà Swaminathan nói.

Chuyên gia Ulrich Elling - nhà di truyền học và sinh học phân tử tại Viện Hàn lâm khoa học Áo - cho biết: “Cho đến nay có rất ít dữ liệu về biến thể này, nhưng nó có một vài thuộc tính khiến chúng tôi chú ý”. Cho cho đến nay, mặc dù giới khoa học chưa có nhiều thông tin chắc chắn về BA.2.75, song thực tế là biến thể phụ này đã lây lan tại ít nhất ba khu vực khác nhau của Ấn Độ - quốc gia đã trải qua làn sóng dịch bệnh do BA.2 gây ra. Nhiều đột biến và sự lây lan rộng về mặt địa lý của BA.2.75 khiến biến thể này “đáng để theo dõi”.

Các chuyên gia cho rằng, vaccine và liều tăng cường vẫn là cách bảo vệ tốt nhất chống lại bệnh Covid-19 nghiêm trọng. Vào mùa thu, Mỹ có khả năng sẽ cho ra mắt các công thức vaccine cập nhật, được phát triển để chống lại các chủng omicron mới hơn.

“Một số người cho rằng, việc tiêm phòng và mũi tăng cường không thể ngăn mọi người nhiễm bệnh. Điều này có thể đúng, nhưng chúng ra đang nhìn thấy thực tế là tỷ lệ những người phải nhập viện và ca tử vong đã giảm đáng kể. Khi ngày càng có nhiều người được chủng ngừa, tiêm mũi tăng cường hoặc bị nhiễm bệnh tự nhiên, mức độ miễn dịch cơ bản trên toàn thế giới đã tăng lên”, ông Binnicker nói.

Bà Luo cho biết, BA.2.75 là một lời nhắc nhở khác rằng, virus Corona đang liên tục phát triển và đang lan rộng. “Chúng ta muốn trở lại cuộc sống trước đại dịch, nhưng chúng ta vẫn cần phải cẩn thận. Cần chấp nhận một thực tế rằng, chúng ta đang sống với mức độ rủi ro cao hơn trước đây”.

Hiện mới chỉ có khoảng 70 ca mắc Covid-19 mang biến thể phụ BA.2.75 được ghi nhận trên toàn thế giới. Các nhà nghiên cứu cho biết, chưa có đủ thông tin để đưa ra dự đoán BA.2.75 có nghiêm trọng hơn các biến thể trước đó hay không. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn cảnh báo nguy cơ bùng phát một làn sóng dịch bệnh mới vào mùa Đông tới trên toàn cầu.

Hà Anh