Cảnh báo từ thương vụ HDI - PVI

Công ty Bảo hiểm công nghiệp HDI Global - công ty con của Tập đoàn Talanx - có trụ sở tại Hanover (Đức) gần đây đã vướng vào những rắc rối pháp lý tại châu Á.

Trong nhiều năm qua, HDI Global đã cố gắng mở rộng tầm ảnh hưởng của mình tại thị trường Việt Nam thông qua việc mua cổ phần của Công ty cổ phần PVI - một trong những công ty bảo hiểm lớn nhất Việt Nam.

Hiện tại, HDI đang bị cơ quan quản lý thị trường chứng khoán Việt Nam cáo buộc đã thực hiện các hoạt động vi phạm Luật Chứng khoán để thực hiện quá trình thâu tóm PVI.

Cơ quan chức năng cũng cáo buộc HDI đã thực hiện các giao dịch ảo nhằm ngụy tạo, che đậy việc sở hữu lượng cổ phần này.

Ngoài ra, HDI cũng bị cáo buộc đã vi phạm các quy định về hạn chế tỷ lệ sở hữu cổ phần doanh nghiệp trong nước với nhà đầu tư nước ngoài.

Do đó, HDI đang phải đối mặt với trở ngại pháp lý trong nỗ lực mở rộng vị thế của mình trên thị trường có tốc độ tăng trưởng nhanh chóng như Việt Nam.

HDI bắt đầu trở thành cổ đông của PVI từ năm 2011 và tăng dần tỷ lệ sở hữu theo thời gian. Công ty này có kế hoạch đưa PVI thành một công ty bảo hiểm mang tầm quốc tế, vươn ra khai thác thị trường khu vực Đông Nam Á.

Những tranh cãi xung quanh thương vụ thâu tóm PVI của HDI xuất phát từ việc công ty này ký kết hợp đồng mua trái phiếu chuyển đổi của Công ty cổ phần Đầu tư Đường Mặt Trời (Sunway) của Việt Nam vào năm 2017.

Theo phản ánh của một số tờ báo Việt Nam, với số tiền thu được, Sunway đã mua lại 5% cổ phần của PVI và thực hiện quyền biểu quyết tại PVI theo chỉ đạo của HDI.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, quá trình này là một cách thức để che giấu quyền sở hữu thực sự của HDI tại PVI. Tuy nhiên, phía HDI bác bỏ cáo buộc này.

“Đối với HDI Global, việc tuân thủ luật pháp là một trong những ưu tiên hàng đầu. Điều này cũng được áp dụng cho các hoạt động đầu tư ở Việt Nam. Chúng tôi coi những cáo buộc đó là vô căn cứ và do đó đã kháng cáo lại quyết định", phát ngôn viên của Công ty nói.

Những hậu quả có thể xảy ra của vụ việc cho tới nay vẫn chưa rõ ràng. Khoản tiền phạt mà cơ quan quản lý thị trường chứng khoán Việt Nam dự kiến đưa ra vào khoảng 8.000 USD.

Tuy nhiên, HDI cũng có thể bị buộc phải bán cổ phần tại PVI. Phát ngôn viên của Công ty từ chối bình luận về việc công ty mẹ ở Hanover có nhận thấy mối nguy hiểm này hay không.

Vào thời điểm HDI được cho là đã thực hiện các giao dịch gây tranh cãi, tỷ lệ cổ phần tối đa mà nhà đầu tư nước ngoài được phép sở hữu tại PVI là 49%.

Tuy nhiên, sau đó, công ty này đã nới thêm. Cổ phiếu PVI đang được niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội và lượng cổ phần HDI nắm giữ trong Công ty trị giá khoảng 140 triệu euro theo tỷ giá hiện tại.

Luật sư Wolfram Grünkorn - làm việc tại một văn phòng luật đặt tại TP.HCM, chuyên tư vấn cho các công ty nước ngoài đầu tư vào Việt Nam - nhận định, động thái của nhà chức trách với HDI cho thấy, Việt Nam đang rất nghiêm túc trong việc thực thi các quy định về đầu tư nước ngoài.

Ông nói: “Trong quá khứ, không phải lúc nào sự tuân thủ của các nhà đầu tư nước ngoài cũng được kiểm soát chặt chẽ, nhưng điều này đang thay đổi. Quyết định với HDI là một lời cảnh báo rõ ràng về việc ngăn chặn mọi thủ đoạn trong việc đối phó với các cơ quan chức năng. Bất cứ ai ngụy tạo ảnh hưởng của nước ngoài đều phải đối mặt với các biện pháp xử lý nghiêm khắc".

Cổ đông nhà nước PVN từng tuyên bố thoái vốn khỏi PVI từ nhiều năm trước, nhưng đến nay chưa hoàn thành kế hoạch này.

Trong khi đó, giữa hai cổ đông lớn là PVN và HDI có sự bất đồng trong nhiều quyết định quan trọng của PVI.

Trong năm nay, đại diện HDI tại Hội đồng quản trị PVI đã đề xuất phương án bán trụ sở 25 tầng của PVI tại Thủ đô Hà Nội. Các đại diện của PVN bỏ phiếu phản đối kế hoạch này nhưng không thành công.

PVN là một trong những tập đoàn kinh tế nhà nước hàng đầu tại Việt Nam và là khách hàng lớn nhất của PVI.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, PVI đã mở rộng đối tượng khách hàng ra các công ty tư nhân và hiệu quả kinh doanh được cải thiện rõ rệt. Năm ngoái, PVI đã báo cáo lợi nhuận trước thuế tương đương 32 triệu euro - cao hơn 17% so với năm trước đó.

Thành viên Hội đồng quản trị HDI, ông Wohlthat trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 4 năm nay đã cho biết: "Đầu tư vào PVI là con át chủ bài để giúp chúng tôi khác biệt so với các đối thủ ở Đông Nam Á”.

Bích Diệp (lược dịch)