Cảnh báo sinh vật ngoại lai mới xuất hiện ở Việt Nam ăn hết lá, thân của 80 loại cây

Cục Bảo tồn đa dạng sinh học, Tổng cục Môi trường cảnh báo loài sinh vật ngoại lai gây hại mới xuất hiện có tên Sâu keo mùa thu (Spodoptera frugiperda). Đầu năm 2019, loài sâu keo mùa thu đã có mặt tại Việt Nam và gây hại cục bộ tại một số tỉnh phía Bắc, Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ.

Sâu keo mùa thu là một loài bướm đêm trong họ Noctuidae. Loài côn trùng bộ cánh vảy này ăn số lượng lớn trên lá và thân của hơn 80 loài thực vật, gây thiệt hại lớn không chỉ cho các loại cây trồng quan trọng về kinh tế như ngô, lúa, lúa miến và mía mà còn gây thiệt hai cho các loại cây trồng và bông khác.

Loài này đã nhiều lần bị hệ thống kiểm dịch ngăn chặn tại châu Âu và lần đầu tiên được báo cáo xuất hiện ở châu Phi vào năm 2016, nơi nó đang gây thiệt hại đáng kể cho cây ngô và có tiềm năng lớn để lan rộng hơn và gây thiệt hại kinh tế nặng nề hơn.

Theo các chuyên gia, đặc điểm nhận dạng của sâu keo mùa thu là ở sâu trưởng thành có chiều dài cơ thể 1,6 - 1,7 cm và sải cánh là 3,7 - 3,8 cm, con cái có sải cánh dài hơn. Trứng được đẻ thành bọc, mỗi bọc 150 - 200 trứng, quả trứng có hình cầu, đường kính là 0,75mm. Ấu trùng của loài có mầu xanh nhạt đến nâu sẫm, ở giai đoạn tuổi thứ 6, ấu trùng dài 3 - 4 cm. Nhộng có chiều dài 1,3 - 1,7 cm (tùy theo con đực và con cái) và có mầu nâu sáng bóng.

Hình ảnh của sâu keo mùa thu đang ăn lá của cây trồng.

Loài sâu keo mùa thu Spodoptera frugiperda là loài sâu mới có nguồn gốc từ khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Mỹ. Loài sâu keo mùa thu đã được phát hiện và ghi nhận gây hại tại các quốc gia thuộc châu Á, châu Phi, châu Mỹ (bắc Mỹ, trung Mỹ và nam Mỹ) và một số quốc gia tại châu Âu. Trong đó, tại châu Á loài sâu hại này đã xuất hiện và gây hại tại Ấn Độ, Banglades, Srilanka, Myanmar, Thái Lan, Yemen và Trung Quốc và hiện nay đã có mặt ở Việt Nam.

Tháng 2 năm 2019, loài sâu keo mùa thu đã có mặt tại Việt Nam và gây hại cục bộ tại một số tỉnh phía Bắc, Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ.

Hiện nay, các tác động chủ yếu của loài sâu keo mùa thu là đến cây trồng nông nghiệp và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có chỉ đạo của toàn ngành kiểm dịch thực vật từ tháng 2/2019 đối với các biện pháp ngăn ngăn ngừa sự du nhập, theo dõi, giám sát và phòng trừ loài sâu keo mùa thu.

Bên cạnh việc áp dụng các biện pháp kiểm soát, diệt trừ sâu keo nhằm bảo vệ mùa màng theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn, khi các tổ chức, cá nhân phát hiện các ghi nhận tác động của loài này đến đa dạng sinh học cần kịp thời thông báo đến các cơ quan chức năng để có các biện pháp kiểm soát, diệt trừ phù hợp.

Cùng với tôm hùm càng đỏ, loài sâu keo mùa thu này là sinh vật ngoại lai gây hại, do đó cần có biện pháp kiểm soát chặt chẽ.

Lê Nguyên (Sức khỏe & Đời sống)