Cảnh báo rủi ro đầu tư trái phiếu doanh nghiệp bất động sản

Qua giám sát, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của một số ngân hàng thương mại trong nước đang tiềm ẩn rủi ro khi các ngân hàng này có số dư trái phiếu doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản và tiếp tục tăng nhanh.

Đặc biệt, số dư đầu tư trái phiếu vào lĩnh vực xây dựng, bất động sản lớn khi thị trường bất động sản chưa hồi phục vững chắc, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn.

Cùng với đó là hoạt động đầu tư trái phiếu với mục đích khác ở mức cao và biến động lớn, khó kiểm soát; hoặc tiếp tục đầu tư trái phiếu với mục đích cơ cấu lại nợ của tổ chức phát hành trong năm 2019.

Để đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng, hạn chế rủi ro trong hoạt động mua trái phiếu doanh nghiệp. Thống đốc NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại phải rà soát các quy định nội bộ, đảm bảo ban hành đầy đủ theo đúng quy định của pháp luật, đặc biệt các quy định nội bộ liên quan đến hoạt động mua trái phiếu doanh nghiệp như quy định về quy trình, thủ tục thẩm định, phê duyệt và quyết định mua trái phiếu doanh nghiệp,… phù hợp với đặc điểm hoạt động của kinh doanh ngân hàng theo đúng quy định tại thông tư số 22/2016 của NHNN.

Các ngân hàng không được mua trái phiếu doanh nghiệp trong đó có mục đích để cơ cấu lại khoản nợ của doanh nghiệp phát hành.

Kiểm soát chặt chẽ hoạt động đầu tư trái phiếu có mục đích đầu tư vào các chương trình, dự án thuộc lĩnh vực kinh doanh bất động sản hoặc tăng quy mô vốn của tổ chức phát hành hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản để hạn chế rủi ro.

Tăng cường kiểm tra, giám sát sau cho vay, trong đó đặc biệt là giám sát việc sử dụng vốn đúng mục đích khi phát hành trái phiếu của doanh nghiệp. Thường xuyên theo dõi, đánh giá để xác định sớm các dấu hiệu bất thường về khả năng thực hiện nghĩa vụ trả nợ của doanh nghiệp, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật, quy định nội bộ trong hoạt động cấp tín dụng.

Tăng cường kiểm soát hoạt động đầu tư trái phiếu đối với doanh nghiệp có số dư lớn, nhất là doanh nghiệp có quan hệ tín dụng với nhiều tổ chức tín dụng, doanh nghiệp khác, đảm bảo tuân thủ đúng quy định về giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn tín dụng.

NHNN cho biết sẽ xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp.

Gần đây, các doanh nghiệp Việt Nam liên tục phát hành trái phiếu để huy động vốn, đặc biệt là các doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động sản. Theo thống kê của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam tăng trưởng lần lượt là 29,5% và 30,1% trong các năm 2017 và 2018.

Ước tính trong 5 tháng đầu năm 2019, có 61.037 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đã được phát hành, phần lớn là trái phiếu ngân hàng, bất động sản và công ty chứng khoán.

Trong đó, các doanh nghiệp bất động sản, xây dựng, hạ tầng đã phát hành 16,2 nghìn tỷ đồng. Đây cũng là nhóm ngành có lãi suất coupon cao nhất, phổ biến trên 10%/năm. Thậm chí, một số doanh nghiệp bất động sản đã phát hành trái phiếu với mức lãi suất trên 14%/năm.

Trần Anh