Cảnh báo ớn lạnh: Quan tài hạt nhân đang bị rò rỉ
Nói chuyện với các sinh viên ở Fiji hôm thứ Năm, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, ông Antonio Guterres, nhấn mạnh các vấn đề sức khỏe đang diễn ra mà người dân trong khu vực phải chịu do thử nghiệm hạt nhân trong nhiều thập kỷ qua và bày tỏ lo ngại rằng một chiếc quan tài được chế tạo để chứa chất thải hạt nhân trong khu vực có thể bắt đầu rò rỉ, gây hậu quả tai hại.
Mái vòm của "quan tài" hạt nhân đã bị rò rỉ.
Trả lời câu hỏi của một sinh viên tại Đại học Nam Thái Bình Dương, ông Guterres lưu ý: "Thái Bình Dương đã từng là nạn nhân trong quá khứ, như chúng ta đều biết", đề cập đến vụ nổ hạt nhân do Mỹ và Pháp tiến hành trong nhiều thập kỷ tại Thái Bình Dương, bao gồm cả ở Quần đảo Marshall, nơi Mỹ buộc phải sơ tán và tái định cư toàn bộ dân số để tiến hành một trong số 67 vụ thử vũ khí hạt nhân. Ngoài việc bị buộc phải rời bỏ nhà cửa, người dân đảo Marshall còn gặp vấn đề về sức khỏe và bị buộc phải từ bỏ các tài sản của họ vì các vụ thử , và khoản bồi thường của họ thường không được giải quyết. Ngay cả những người lính Mỹ được gửi đến để dọn dẹp sau khi cuộc thử nghiệm hạt nhân cũng đã bị bệnh và cũng bị bỏ qua, một bài báo năm 2017 của ABC tiết lộ.
"Hậu quả của những điều này là khá ấn tượng, liên quan đến sức khỏe, liên quan đến ngộ độc nước ở một số khu vực," Guterres nói.
"Tôi vừa mới làm việc với người đứng đầu của Quần đảo Marshall, người rất lo lắng vì rõ ràng có nguy cơ rò rỉ các chất phóng xạ được giữ trong một loại quan tài trong khu vực," ông nói tiếp.
"Quan tài hạt nhân" là một kết cấu bê tông khổng lồ được xây dựng để lưu trữ các 85.000 m3 mảnh vỡ bị ô nhiễm và đất được tạo ra bởi hàng chục thử nghiệm của Mỹ trong khu vực. Người dân trong khu vực gọi đó là "ngôi mộ". Bây giờ, họ sợ thời gian trôi qua - và biến đổi khí hậ, cỗ ‘quan tài’ hạt nhân lại gây nguy hiểm.
Mái vòm bị nứt. Một báo cáo năm 2013 do Bộ Năng lượng Mỹ ủy quyền tiết lộ rằng các chất phóng xạ thực sự đã thoát ra khỏi mái vòm vào đất xung quanh. Nếu nước biển dâng do biến đổi khí hậu xâm nhập vào vòm, vấn đề địa phương đó có thể trở thành một cuộc khủng hoảng hạt nhân toàn cầu, vì các dòng hải lưu sẽ phân phối chất thải trên khắp thế giới.
Nhưng dường như không ai sẵn sàng nhận quyền sở hữu vấn đề. Mark Willacy của Tập đoàn Phát thanh Úc, người đã đến thăm đảo cho biết Mỹ đã trả cho Quần đảo Marshall khoảng 150 triệu đô la: “Tất cả các giao dịch đã được thực hiện. bồi thường hoặc bất cứ điều gì tương tự. Vì vậy, từ quan điểm của một số người trong chính phủ Mỹ, không có nghĩa vụ phải quay lại và làm sạch mái vòm này hoặc sửa chữa nó. Vì vậy, tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở trong tình trạng bế tắc chính trị, và đó là vấn đề," ông nói.
"Tôi nghĩ rằng rất nhiều việc cần phải làm vẫn liên quan đến hậu quả của vụ nổ xảy ra ở Polynesia thuộc Pháp và Quần đảo Marshall," Guterres nói. "Và điều này tất nhiên là liên quan đến hậu quả sức khỏe, tác động đến cộng đồng, đến các khía cạnh khác, và tất nhiên có câu hỏi về bồi thường, có câu hỏi về cơ chế cho phép các tác động này được giảm thiểu tối đa có thể. Đó là một câu hỏi chưa được giải quyết hoàn toàn”, ông Antonio Guterres nói.
