Canh bạc lớn trong cuộc chiến đám mây

Những thành viên của dự án Brainwave.

Tập đoàn Microsoft đã dành vài năm qua để tìm kiếm cách thức ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong nội bộ công ty. Giờ đây, họ cho phép khách hàng tận dụng ưu điểm của một số công cụ AI đã phát triển đó trong nỗ lực thu hút khách hàng từ Amazon và Google.

Kỳ vọng vào AI

Cụ thể, khách hàng của Microsoft sẽ được sử dụng một hệ thống chip được phát triển để xử lý các yêu cầu về AI sao cho rẻ và nhanh hơn, được gọi là Project Brainwave. Dịch vụ Brainwave đầu tiên sẽ đẩy nhanh tốc độ nhận biết hình ảnh, cho phép mang lại kết quả gần như tức thì, ông Doug Burger – một kỹ sư ở Microsoft Research, người phụ trách chiến lược phát triển chip cho dịch vụ đám mây – đánh giá. Theo ông Burger, dịch vụ có khả năng nói trên nhờ sử dụng một trong những mạng thần kinh AI phổ biến nhất dành cho một công việc như vậy.

Ngoài ra, từ năm tới, Microsoft sẽ bán một thiết bị cảm biến AI dựa trên công nghệ trong bộ cảm biến trò chơi Kinect được điều khiển bằng chuyển động. Có tên là Project Kinect for Azure (Dự án Kinect cho Azure), thiết bị sẽ cho phép khách hàng sử dụng dịch vụ đám mây làm những việc như theo dõi sự chuyển động và lập bản đồ không gian xung quanh họ.

Giám đốc điều hành Microsoft Satya Nadella muốn thu hút thêm khách hàng thông qua các công cụ AI của Microsoft. Ngày càng có nhiều dịch vụ này cần hoạt động bên trong các trung tâm dữ liệu đám mây của Microsoft và trên thiết bị kết nối của khách hàng, trong đó có cả máy móc tại nhà máy và máy bay không người lái. Khi Microsoft, Amazon và Google chạy đua bổ sung sản phẩm AI và cải thiện chất lượng dịch vụ đám mây, tất cả đều đẩy mạnh nghiên cứu về bộ vi xử lý tùy chỉnh để cố gắng vượt lên đối thủ của mình. “Tất cả là vì cuộc chiến đám mây - các nhà cung cấp dịch vụ này đang đặt kỳ vọng vào những gì AI có thể làm được vì dịch vụ của họ đòi hỏi sức mạnh điện toán và khả năng xử lý dữ liệu cao”, ông Mike Gualtieri – một nhà phân tích của công ty Forrester Research – giải thích.

Brainwave là một trong những dịch vụ, sản phẩm mới được Microsoft công bố tại hội nghị Build dành cho nhà phát triển phần mềm tại thành phố Seattle (Mỹ) gần đây. Dịch vụ này sử dụng loại chip FPGA (viết tắt của từ field-programmable gate array, tức mạch tích hợp có thể lập trình được) được mua của Altera, một công ty con của hãng Intel Corp. Microsoft đã sử dụng phần mềm để điều chỉnh loại chip này sao cho phù hợp với mục đích sử dụng của mình – một tính năng độc nhất của chip FPGA. Một trong những khách hàng đầu tiên của dịch vụ là nhà sản xuất thiết bị điện tử Jabil Inc (Mỹ). Công ty dự định sử dụng dịch vụ tại những nhà máy có sử dụng máy quét quang học để nhận biết lỗi sản phẩm tiềm tàng.

Sau khi máy quét đánh dấu những vấn đề khả nghi, nhân viên tiến hành kiểm tra lại cảnh báo của máy quét và ghi nhận 40% số trường hợp không có lỗi gì. Jabil hiện thử nghiệm một hệ thống AI trên hai dây chuyền sản xuất nhằm giúp giảm tỷ lệ cảnh báo sai nhưng hệ thống này sử dụng chip đồ họa đắt tiền. Vì thế, ông Ryan Litvak, nhà quản lý công nghệ thông tin tại Jabil, cho biết họ có ý định chuyển sang giải pháp rẻ hơn của Microsoft khi tìm cách mở rộng ứng dụng AI trên hàng trăm dây chuyền sản xuất.

Việc xử lý hình ảnh được thực hiện bên trong các nhà máy của Jabil - một ví dụ về chiến lược cho phép sử dụng các sản phẩm AI của Microsoft trong đám mây và trên thiết bị của chính khách hàng. Nhiều khách hàng muốn sử dụng những dịch vụ AI dành cho những thiết bị như máy móc tại nhà máy hoặc máy bay không người lái dùng để tìm lỗi của đường dây điện. Những thiết bị loại này thường không được kết nối Internet, đồng nghĩa là dịch vụ AI phải chạy trên thiết bị.

Một nỗi lo lúc này là tốc độ cải thiện hiệu suất chip không còn nhanh như trước. Bước tiến tiếp theo của hãng Intel – bộ vi xử lý 10 nanomet – đang diễn ra chậm và công ty này gần đây cho biết sẽ không sản xuất hàng loạt sản phẩm này cho đến năm 2019. Điều này gây áp lực không nhỏ lên Microsoft và các đối thủ trong việc tìm ra phương thức tốt nhất để cải thiện khả năng hiệu năng bộ xử lý và tốc độ hoạt động của mạng mình. “Giữa một công ty chọn đúng kiến trúc và một công ty chọn sai là cả một vấn đề lớn”, ông Burger cảnh báo.

Dịch vụ điện toán đám mây Azure của Microsoft đã sử dụng loại chip FPGA nói trên. Giám đốc Công nghệ của mảng Azure, ông Mark Russinovich, cho biết mỗi máy chủ Azure được đưa vào hoạt động trong ba năm qua đều có chip này. Các thiết bị Project Kinect for Azure sẽ được bán vào năm tới, cho phép nhà phát triển phần mềm viết ứng dụng đám mây khai thác âm thanh, cử chỉ hoặc sự hiểu biết không gian của khu vực xung quanh. Ví dụ như khách hàng có thể đặt thiết bị ở nơi làm việc để theo dõi những sự cố có nguy cơ xảy ra. Nadella cũng cam kết chi 25 triệu đô la trong năm năm tới cho một chương trình sử dụng AI để giúp người khuyết tật giao tiếp và tìm việc làm.

Một phần cứng được sử dụng cho dự án Brainwave.

Cortana cho doanh nghiệp?

Cũng tại cuộc hội nghị nói trên, vị đại diện Microsoft còn giới thiệu diện mạo một thế giới bao phủ bởi AI. Trợ lý số Cortana, đối thủ của Alexa (Amazon) và Sipri (Apple), đóng vai trò trung tâm trong nỗ lực nhúng tính năng nhận biết hình ảnh và giọng nói vào nhiều dịch vụ của mình hơn. Các vị đại diện Microsoft đã giới thiệu về cách thức sử dụng AI để giúp máy bay không người lái nhận biết những gì khác thường từ trên cao hoặc xác định danh tính của những người ra vào nơi diễn ra phòng họp và nhanh chóng chép lại những gì họ nói.

Sau bốn năm lãnh đạo Microsoft, ông Nadella đang tập trung mở rộng sức mạnh của Cortana, hiện được tích hợp vào Windows 10 và có gần 150 triệu người sử dụng mỗi tháng. Nhưng nỗ lực này đối mặt với không ít sự thách thức, như sự phổ biến của Alexa tại ngôi nhà thông qua loa thông minh Amazon Echo. Nhận thấy rằng Microsoft sẽ không thay thế được Amazon, Nadella biết rằng những người sử dụng Cortana cho các dịch vụ cốt lõi của Microsoft, như e-mail và lên kế hoạch, cần có khả năng giao tiếp thông qua thiết bị Echo tại nhà của họ. “Chúng tôi muốn giúp khách hàng có thể khai thác tối đa tiềm năng của trợ lý số của mình”, ông Nadella lý giải tại hội nghị nói trên. Để minh chứng, công ty đã trình làng cách người tiêu dùng có thể tiếp cận Cortana thông qua Alexa và ngược lại.

Vấn đề là trong lúc Microsoft nêu bật nhiều cách thức ứng dụng Cortana ở văn phòng, công ty vẫn chưa giới thiệu một dịch vụ cụ thể dành cho nơi làm việc dù đây có thể là nguồn thu tiềm tàng liên quan đến AI, nhất là từ những khách hàng doanh nghiệp có hàng chục ngàn nhân viên. Trong khi Microsoft chậm chân, Amazon lại đang vượt lên mạnh mẽ trên đường đua này. Vào tháng 11-2017, tập đoàn thương mại điện tử này đã công bố phiên bản Alexa cho doanh nghiệp, tích hợp AI vào nhiều dịch vụ doanh nghiệp của mình hơn. Sự cạnh tranh không dừng lại ở đó. Apple, Facebook và Google cũng tích hợp AI vào các sản phẩm dành cho doanh nghiệp, với mức độ thành công khác nhau về kiếm tiền.

Vì thế, cuộc hội nghị Microsoft Build 2018 vừa qua cho thấy Microsoft cần phải nỗ lực nhiều nếu muốn bắt kịp các đối thủ. Trong việc nghiên cứu về AI, hãng Alphabet, công ty mẹ của Google, đang vượt trội những đối thủ còn lại. Năm ngoái, công ty DeepMind của Alphabet khiến những người tham gia vào lĩnh vực này choáng váng khi một hệ thống máy tính được họ xây dựng đã đánh bại kỳ thủ cờ vây hàng đầu thế giới. Trong khi đó, Amazon đang dẫn đầu thị trường dịch vụ hạ tầng đám mây (33% thị trường), so với tỷ lệ 13% thị trường của Microsoft, theo công ty Synergy Research Group (Mỹ).

Một sự lợi thế lớn của Microsoft là công ty này đang có được một lượng doanh nghiệp lớn sử dụng hệ điều hành Windows, bộ ứng dụng văn phòng Office và phần mềm trung tâm dữ liệu trong nhiều năm. Lượng khách hàng này có thể là cơ hội không nhỏ để Microsoft phát triển mảng AI, như đã từng giúp Azure giành được hợp đồng từ các công ty chuyển sang đám mây. Microsoft cũng có một số nỗ lực đáng chú ý với Cortana trong thời gian qua. Năm ngoái, công ty đã bắt đầu tung ra bộ công cụ Cortana Skills Kit – tương tự Alexa Skills Kit của Amazon – cho phép nhà phát triển bên ngoài viết ứng dụng mở rộng cho Cortana. Tính đến cuối năm 2017, đã có 230 ứng dụng cho Cortana ra đời.

Tại cuộc hội nghị nói trên, Microsoft đã giới thiệu một vài ứng dụng mới của Cortana. Chẳng hạn người dùng ứng dụng Word có thể nhờ Cortana cung cấp thông tin liên quan đến những gì họ nhập vào. Và trong ứng dụng tán gẫu Teams (đối thủ của Slack), Cortana có thể phát hiện rằng một nhóm người cần gặp mặt và sẽ gợi ý những thời điểm mà mọi người đều rảnh rỗi. Thông qua những gì được trình bày, ông Nadella đang cố gắng chứng tỏ cho thế giới thấy Microsoft vừa có thể đổi mới với những dịch vụ tiên tiến vừa là nhà cung cấp đáng tin cậy giúp bảo vệ dữ liệu nhạy cảm của họ.

(Bloomberg, CNBC)

Minh Phương