Căng thẳng với Mỹ, Nga - Trung xích lại gần nhau

Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa và Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu duyệt đội danh dự trước khi bước vào hội đàm ngày 3.4.2018 tại Mátxcơva. Ảnh: AP

Củng cố liên kết

Trong chuyến thăm đầu tiên tới Nga kể từ khi nhậm chức, tân Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa, ngoài hội đàm với người đồng cấp Nga Sergei Shoigu, còn cùng phái đoàn quan chức cao cấp quân đội Trung Quốc tham dự Hội nghị An ninh quốc tế Mátxcơva lần thứ 7. Nhấn mạnh rằng chuyến thăm được Chủ tịch Tập Cận Bình chỉ thị trực tiếp, ông Ngụy nói ông đem đến Nga 2 thông điệp chính vào thời điểm cả hai nước đang có nhiều sóng gió với Mỹ.

“Tôi thăm Nga với tư cách tân Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc để cho thế giới thấy mức độ cao của quan hệ song phương và quyết tâm vững chắc của hai lực lượng vũ trang nhằm tăng cường hợp tác chiến lược” - TASS dẫn lời ông Ngụy Phượng Hòa nói tại cuộc gặp Bộ trưởng Sergei Shoigu. “Thứ hai, để ủng hộ Nga tổ chức Hội nghị An ninh quốc tế Mátxcơva, phía Trung Quốc đến để cho Mỹ thấy mối quan hệ bền chặt giữa quân đội Trung Quốc và Nga, đặc biệt là trong bối cảnh này. Chúng tôi đến để ủng hộ các bạn. Phía Trung Quốc sẵn sàng bày tỏ với Nga những mối quan tâm chung và lập trường chung trên các vấn đề quốc tế quan trọng, cũng như tại các diễn đàn quốc tế” - ông Ngụy khẳng định.

Về phần mình, Bộ trưởng Quốc phòng Nga nói, việc tướng Ngụy Phượng Hòa chọn Nga là nước đầu tiên đến thăm trên cương vị Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc không phải là một sự trùng hợp, mà nhằm nhấn mạnh “tính chất đặc biệt” trong quan hệ đối tác song phương.

Trước chuyến thăm, tờ Hoàn Cầu thời báo đăng bài “Sức ép của phương Tây đưa Trung Quốc và Nga xích lại gần nhau”. Tờ báo dẫn lời các nhà phân tích cho rằng, môi trường quốc tế hiện tại, bao gồm làn sóng chống Nga của phương Tây và bóng dáng cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, chỉ càng củng cố liên kết giữa Nga với Trung Quốc.

Căng thẳng riêng

Cả hai nước hiện đang có những căng thẳng riêng với phương Tây. Theo Đại sứ Nga tại NATO Alexander Grushko, việc NATO xây dựng lực lượng ở cửa ngõ Nga đã “vượt qua ranh giới đỏ”. Trong khi đó, Nga đang trong cuộc khủng hoảng với Mỹ và EU liên quan đến nghi án đầu độc cựu điệp viên hai mang Sergei Skripal và con gái ông ta trên đất Anh. Chính quyền Anh đổ lỗi cho Nga đứng sau vụ việc, dẫn đến hơn 100 nhà ngoại giao Nga bị Anh, Mỹ và hơn 20 nước trục xuất. Nga phủ nhận trách nhiệm, cáo buộc Anh từ chối cho Nga tham gia cuộc điều tra.

Khi được hỏi về phản ứng của thế giới với vụ Skripal, ngày 3.4 Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng kêu gọi tất cả các bên liên quan giải quyết mâu thuẫn một cách phù hợp, dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và tham vấn công bằng. “Ngày nay cộng đồng thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức trên nhiều mặt trận. Chiến tranh Lạnh và đối đầu là những điều cuối cùng chúng ta cần đến. Điều mà chúng ta cần làm ngay là cùng nhau hợp tác để duy trì hòa bình, ổn định, an ninh thế giới, xây dựng mối quan hệ quốc tế kiểu mới với sự tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng, công lý và hợp tác cùng có lợi” - Người phát ngôn nói thêm.

Trong khi đó, Trung Quốc đang vướng vào vòng xoáy tăng thuế - trả đũa với Mỹ, mang dáng dấp của một cuộc chiến tranh thương mại. Ngày 4.4, Trung Quốc không cần phải đợi lâu để tuyên bố các biện pháp trả đũa Mỹ. Đài Truyền hình CCTV cho biết, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc có kế hoạch áp thêm thuế 25% với 106 mặt hàng nhập khẩu của Mỹ, trong đó có đậu nành và ôtô. Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết, giá trị nhập khẩu của 106 mặt hàng này trong năm 2017 là 50 tỉ USD.

Chỉ 1 ngày trước đó, Mỹ công bố danh sách 1.300 mặt hàng nhập khẩu Trung Quốc nằm trong gói thuế đánh vào các sản phẩm trị giá 50 tỉ USD. Danh sách các mặt hàng của Trung Quốc bị áp thuế bao gồm các thiết bị điện tử, máy bay, dược phẩm, máy móc... và được xem như động thái đáp trả cáo buộc Trung Quốc đánh cắp tài sản trí tuệ và công nghệ của các công ty Mỹ. Động thái này diễn ra cũng chỉ 1 ngày sau khi Trung Quốc áp thuế vào các mặt hàng xuất khẩu của Mỹ trị giá khoảng 3 tỉ USD.

Giữa bối cảnh như vậy, không ngạc nhiên khi Trung Quốc và Nga tìm đến nhau. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu nhấn mạnh: “Nhờ những nỗ lực của lãnh đạo hai nước, mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc đang đạt đến một mức độ mới và chưa từng có, trở thành một nhân tố quan trọng trong việc bảo đảm hòa bình và an ninh quốc tế”.

Chuyến thăm của Bộ trưởng Ngụy Phượng Hòa đến Nga còn diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Vladimir Putin và Chủ tịch Tập Cận Bình vừa tái đắc cử nhiệm kỳ mới cách đây không lâu.

VÂN ANH