Căng thẳng tôm hùm giữa Trung Quốc và Úc

Quan hệ ngoại giao và kinh tế giữa Úc và Trung Quốc đang trở nên căng thẳng sau khi Úc ủng hộ Mỹ tiến hành cuộc điều tra về sự khởi nguồn của đại dịch toàn cầu COVID-19.

Trung Quốc đang kiểm soát chặt các lô hàng nhập khẩu tôm hùm của Úc. Ảnh minh họa: 7News

Các lô hàng tôm hùm đá của Úc sang thị trường lớn nhất của họ là Trung Quốc đã bị dừng lại do các cuộc kiểm tra hải quan bắt buộc chưa từng xảy ra trước đây.

Reuters dẫn thông báo từ một nhóm công nghiệp và chính phủ Úc - Nhóm Tư vấn Thương mại Thủy sản - cho biết, Úc đã ngừng gửi tôm hùm đá sang Trung Quốc sau khi họ phát hiện thấy các cuộc kiểm tra hải quan mới. Hầu hết các nhà xuất khẩu của Úc đã ngừng gửi hàng vì thấy khả năng bị trễ hẹn do các hoạt động tăng cường kiểm hàng ở bộ phận hải quan.

Bộ trưởng Nông nghiệp Úc David Littleproud cho biết Úc có "những lo ngại nghiêm trọng" về các cuộc thanh tra bắt đầu vào hồi cuối tuần trước và các quan chức Úc đang làm việc để yêu cầu Bắc Kinh làm rõ vấn đề này.

Ông Littleproud nói với kênh ABC News: "Các con tôm hùm đá đang được kiểm tra các nguyên tố vi lượng của khoáng chất và kim loại. Tại sao hành động này lại được thực hiện đối với tôm hùm đá Úc?”

Theo số liệu của chính phủ, trong năm 2018 và 2019, Trung Quốc là điểm đến của khoảng 94% trong tổng số 752 triệu AUD (527 triệu USD) xuất khẩu tôm hùm đá.

"Cuộc chiến" với những con tôm hùm đá Úc diễn ra trong bối cảnh Úc và Trung Quốc đang âm thầm thúc đẩy cuộc chiến thương mại. Các nhà mua hàng Trung Quốc đã từ chối mua than đá Úc và chuyển sang nhập hàng từ Mông Cổ.

Trung Quốc hiện là quốc gia tiêu thụ than hàng đầu của Úc, chiếm gần 1/4 sản lượng xuất khẩu, theo Bộ Công nghiệp của nước này. Theo báo cáo tháng 9/2020, doanh thu xuất khẩu nguyên liệu sản xuất thép được ước tính đã giảm từ 35 tỉ AUD vào năm trước xuống còn 23 tỉ AUD trong năm nay, tính đến ngày 30/6, do giá thấp hơn và nhu cầu giảm đi.

Trung Quốc cũng là khách hàng lớn thứ 2 trong ngành xuất khẩu than nhiệt của Úc, chỉ sau Nhật Bản. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu hàng năm tại thị trường đã giảm xuống từ 20 tỉ AUD xuống 15 tỉ AUD trong năm tài chính 2019.

Các nhà máy thép và nhà máy điện của Trung Quốc đã bắt đầu mua thêm than từ Mông Cổ sau khi Bắc Kinh áp đặt cấm nhập khẩu than đá từ Úc vào cuối năm 2019.

Simon Wu, nhà phân tích thị trường hàng hóa của công ty tư vấn CRU Group, cho biết mối quan hệ chính trị bền chặt hơn giữa Trung Quốc và Mông Cổ ủng hộ việc sử dụng than của Mông Cổ thay thế cho quan hệ đang căng thẳng với Úc.

Sự lựa chọn thay thế hàng hóa của Mông Cổ cho thấy rõ động thái "dằn mặt" của Bắc Kinh sau khi Úc thúc đẩy yêu cầu điều tra Trung Quốc về các vấn đề ứng phó với sự bùng phát đại dịch COVID-19 toàn cầu.

Bắc Kinh trước đó đã phản đối một loạt động thái ngoại giao của Canberra mà họ coi là hỗ trợ Mỹ trong tranh chấp thương mại và an ninh với Trung Quốc.

Hồi tháng 4/2020, Thủ tướng Scott Morrison đã kêu gọi mở cuộc điều tra quốc tế độc lập để thăm dò nguồn gốc của virus SARS-CoV-2. Sau đó, Trung Quốc đã ra lệnh cấm nhập thịt bò từ 4 nhà cung cấp Úc và đánh thuế hơn 80% lúa mạch của Canberra.

Hải Lâm