Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung lại nóng sau tuyên bố đầy bất ngờ của Mỹ

Mỹ cho biết hôm thứ Ba rằng vẫn có thể áp đặt thuế nhập khẩu trị giá 50 tỷ USD đối với hàng hóa từ Trung Quốc, trừ khi Bắc Kinh giải quyết dứt điểm vấn đề vi phạm tài sản trí tuệ của Mỹ.

Tuyên bố trên bất ngờ được đưa ra sau khi hai bên đã đồng ý hồi đầu tháng này là sẽ xem xét các bước để thu hẹp thặng dư thương mại trị giá 375 tỷ USD của Trung Quốc với Mỹ, ngay trước trước chuyến thăm Bắc Kinh của Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross để đàm phán thêm.

Ngay lập tức Bộ Thương mại Trung Quốc đã có phản ứng với một tuyên bố ngắn, nói rằng họ rất ngạc nhiên và thấy tuyên bố của Mỹ đi ngược với sự đồng thuận mà cả hai bên đã đạt được gần đây.

Tờ Thời báo Toàn cầu của Trung Quốc cũng cho biết Mỹ đang bị “ảo tưởng” và cảnh báo rằng “sự bội ước về thương mại này có thể khiến Washington nhảy múa với chính nó”.

“Chính phủ Trung Quốc sẽ có các biện pháp cần thiết để đối phó với việc Mỹ rút khỏi bất kỳ thỏa thuận đã được thông qua. Nếu Mỹ muốn chơi trò chơi, thì Trung Quốc cũng sẽ sẵn sàng chơi cùng và làm như vậy cho đến khi kết thúc”, tờ báo nói.

Lo ngại về một cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã dịu bớt trong thời gian gần đây sau khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump cho biết họ đã đạt được thỏa thuận để đưa ZTE Corp trở lại hoạt động sau khi cấm nhà sản xuất thiết bị viễn thông lớn thứ 2 của Trung Quốc mua các thiết bị công nghệ của Mỹ.

Tuy nhiên, vẫn còn trên bàn cân là đề xuất của Qualcomm Inc có trụ sở ở San Diego trong việc mua lại NXP Semiconductors NV - một thỏa thuận trị giá 44 tỷ USD đòi hỏi phải được sự chấp thuận của các nhà quản lý chống độc quyền của Trung Quốc. Sự dịu lại gần đây trong quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã thúc đẩy kỳ vọng rằng một thỏa thuận sắp xảy ra. Tuy nhiên kỳ vọng này đã nhanh chóng tiêu tan khi căng thẳng thương mại Mỹ - Trung lại nóng.

Tân Hoa Xã cho biết Trung Quốc hy vọng rằng Mỹ sẽ không hành động bốc đồng, nhưng sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ lợi ích của chính mình. “Thái độ của Trung Quốc, cũng như mọi khi, là: chúng tôi không muốn chiến đấu, nhưng chúng tôi cũng không sợ chiến đấu”, Tân Hoa Xã khẳng định và thêm: “Trung Quốc sẽ tiếp tục tổ chức các cuộc tham vấn thực tế với phái đoàn của Mỹ và hy vọng rằng Mỹ sẽ hành động phù hợp với tinh thần của tuyên bố chung”.

Theo kế hoạch, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross sẽ thăm Bắc Kinh từ ngày 2 đến ngày 4 tháng 6 để đàm phán và thuyết phục Trung Quốc đồng ý về một con số cụ thể xuất khẩu bổ sung của Mỹ sang nước này.

Tuy nhiên thỏa thuận giảm thặng dư thương mại của Trung Quốc với Mỹ tách biệt khỏi cuộc điều tra mà Mỹ cáo buộc là hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ của Trung Quốc.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết hôm thứ Ba rằng, chính phủ Mỹ có kế hoạch hạn chế cấp thị thực cho một số công dân Trung Quốc như là một phần của chiến lược ngăn chặn các hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ của Trung Quốc.

Trích dẫn một tài liệu do chính quyền Trump ban hành vào tháng 12, vị quan chức này cho biết, chính phủ Mỹ sẽ xem xét các hạn chế về thị thực cho sinh viên khoa học và công nghệ từ một số quốc gia.

Trong khi đó, tờ China Daily của Trung Quốc cho biết, việc Mỹ tuyên bố Bắc Kinh buộc các công ty nước ngoài phải chuyển giao công nghệ của họ cho các doanh nghiệp Trung Quốc là không có bằng chứng và được sử dụng như một cái cớ để thực thi chính sách bảo hộ thương mại.

Hoàng Nguyên Reuters