Căng thẳng Mỹ - Trung có nguy cơ mở rộng

Ảnh: CNN

Theo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, phát biểu tại một diễn đàn ở Bắc Kinh mới đây, các chuyên gia Trung Quốc về các vấn đề quân sự và ngoại giao dự đoán Biển Đông sẽ tiếp tục trở thành tâm điểm của xung đột địa chính trị giữa Trung Quốc và Mỹ năm tới, nhưng căng thẳng sẽ tiếp tục mở rộng ra Eo biển Đài Loan.

Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Mỹ tại Trường ĐH Fudan, ông Wu Xinbo cho biết: “Có khả năng Hoa Kỳ sẽ sử dụng các chính sách liên quan tới Đài Loan để đối đầu Trung Quốc mà Mỹ chưa từng sử dụng kể từ khi thiết lập quan hệ với Bắc Kinh”.

Ông Wu nói thêm: “Trung Quốc phải cân nhắc xem có nên sử dụng hành động phủ đầu để ngăn chặn Mỹ, hay có các biện pháp sau hành động của Mỹ”.

Hải quân Hoa Kỳ đã điều các tàu qua eo biển Đài Loan, mới nhất là chuyến đi vào ngày 28.11 của các tàu USS Stockdale và USNS Pecos. Mỹ khẳng định các động thái này nhằm thể hiện cam kết với một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và cởi mở.

Tàu USS Stockdale của Hải quân Mỹ qua Eo biển Đài Loan hồi tháng 11 - Ảnh: Reuters

Ông Wang Hongguang, một trung tướng nghỉ hưu và là cựu phó chỉ huy vùng quân khu Nam Kinh, nói rằng nhà lãnh đạo Đài Loan, bà Thái Anh Văn muốn xây dựng quan hệ mật thiết hơn với Mỹ và đã thông qua hành động kêu gọi thúc đẩy các trao đổi chính thức giữa hai bên.

Cũng theo ông Wang, Bắc Kinh cần gia tăng áp lực lên Đài Loan trong bối cảnh Trung Quốc và Mỹ nhiều khả năng khó có thể tìm được tiếng nói chung về vấn đề này. Ông nhấn mạnh thêm: "Trung Quốc luôn trong trạng thái sẵn sàng. Mỹ sẽ chỉ càng thêm quyết liệt về vấn đề Đài Loan nếu chúng ta không phản ứng mạnh mẽ”.

Vào tháng 12.2016, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn, phá vỡ quy tắc ngoại giao và vấp phải cảnh báo từ Bắc Kinh rằng, quan hệ Mỹ-Trung có thể bị tổn hại nếu Mỹ không tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc”.

Trung Quốc hiện coi Đài Loan là một tỉnh ly khai đang chờ thống nhất. Sau cuộc gặp giữa Tổng thống Trump với Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh cấp cao G-20 ở Buenos Aires, Argentina ngày 1.12, Trung Quốc cho biết Mỹ đã nhất trí tôn trọng chính sách "Một Trung Quốc", tuy nhiên tuyên bố chính thức từ Nhà Trắng không đề cập về vấn đề Đài Loan. Điều này có thể là dấu hiệu dự báo căng thẳng sẽ tiếp tục nổ ra giữa hai nước.

Chu Shin-min, giáo sư chuyên ngành về ngoại giao tại Đại học Quốc gia Chengchi, Đài Loan, cho biết căng thẳng quanh eo biển Đài Loan sẽ gia tăng trong năm 2019 khi bà Thái dường như không có ý định lùi bước nhượng bộ trước sức ép từ Bắc Kinh.

Tương tự, ông Zhu Feng, trưởng khoa quan hệ quốc tế của Đại học Nam Kinh, nhận định Mỹ sẽ không từ bỏ việc sử dụng Đài Loan như một lá bài quan trọng trong cuộc "đấu tranh quyền lực" với Trung Quốc.

Tuy nhiên, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Văn hóa và Ngôn ngữ Bắc Kinh, ông Huang Jing cho hay, Biển Đông vẫn là “chiến trường” chính giữa Trung Quốc và Mỹ. “Mỹ có xu hướng hợp tác nhiều hơn với các nước khác mà đã tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông để đối trọng với Trung Quốc”, ông nói.

Trong khi đó, Ông Wu Xinbo cảnh báo rằng Trung Quốc nhiều khả năng sẽ đẩy mạnh việc ngăn chặn các tàu và máy bay Mỹ đi qua Biển Đông, điều này có thể sẽ dẫn đến nguy cơ tính toán sai lầm và xung đột quân sự lớn hơn.

Hoàng Vũ (theo SCMP - Bưu điện Hoa Nam buổi sáng)