Căng thẳng Israel - Palestine leo thang: Tiến trình hòa bình Trung Đông có nguy cơ bị 'khai tử'

Con đường hòa bình Trung Đông vốn đang gặp trắc trở nay càng trở nên mong manh hơn trong bối cảnh căng thẳng tại khu vực tiếp tục leo thang khi Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đang tìm cách gây sức ép để Israel phải dừng lại kế hoạch này.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas hôm 19/5 tuyên bố, nước này sẽ rút khỏi tất cả các thỏa thuận đã ký với Israel và Mỹ.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas hôm 19/5 tuyên bố, nước này sẽ rút khỏi tất cả các thỏa thuận đã ký với Israel và Mỹ, kể cả về an ninh do ý định của Israel sáp nhập những khu định cư chiếm đóng trái phép ở Bờ Tây. Nhà lãnh đạo Palestine cho biết thêm, cũng từ ngày 19/5, Cơ quan Quản lý lãnh thổ chiếm đóng của Israel phải chịu mọi trách nhiệm và nghĩa vụ trước cộng đồng quốc tế về việc chiếm đóng lãnh thổ Palestine, với mọi ảnh hưởng, hậu quả dựa trên luật pháp quốc tế.

Thông báo trên được Tổng thống Abbas đưa ra đáp trả các kế hoạch của Israel nhằm tuyên bố chủ quyền đối với các vùng lãnh thổ trong khu Bờ Tây sau ngày 1/7.

Trước đó, hôm 17/5, phát biểu trước Quốc hội trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với chính phủ liên minh mới được thành lập, nhà lãnh đạo Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố, giờ đã đến lúc sáp nhập các vùng đất ở Bờ Tây.

Theo thỏa thuận chia sẻ quyền lực giữa Thủ tướng Netanyahu và đối thủ Benny Gantz, ngay đầu tháng 7 tới, chính phủ sẽ công bố chiến lược nhằm cụ thể hóa bản kế hoạch hòa bình Trung Đông thế kỷ của Mỹ, vốn cho phép Israel sáp nhập thung lũng Jordan và các khu định cư ở Bờ Tây.

Theo trang tin Axios, Đại sứ Israel tại Mỹ Ron Dermer đã đẩy mạnh vận động hành lang với quan chức trong chính quyền Tổng thống Donald Trump, các nghị sĩ bảo thủ Cộng hòa và nhiều nhân vật ảnh hưởng tại Nhà Trắng trong những tuần gần đây. Mục đích nhằm thuyết phục số này ủng hộ Israel sáp nhập một số khu vực ở Bờ Tây trước thời điểm diễn ra bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11/2020, do lo sợ ông Joe Biden sẽ đánh bại Tổng thống đương nhiệm Donald Trump.

Theo đó, nếu ông Biden giành chiến thắng, chính sách của Mỹ đối với Israel và Palestine sẽ có thay đổi bước ngoặt. Vì vậy, Israel cần phải tạo ra “sự đã rồi” trước bầu cử Tổng thống Mỹ.
Tuy nhiên, nhiều tổ chức và các nước lên tiếng phản đối ý định mới nhất của Israel, đồng thời cho rằng kế hoạch này sẽ phá vỡ giải pháp thành lập hai nhà nước tồn tại song song cho người Palestine và người Israel.

Căng thẳng giữa Israel và Palestine tiếp tục leo thang trong những ngày gần đây.

Trong cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc (LHQ) ngày 20/5, Đặc phái viên LHQ về tiến trình hòa bình Trung Đông, ông Nickolay Mladenov nhận định, việc Israel đe dọa sáp nhập lãnh thổ chiếm đóng ở Bờ Tây là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh khu vực.

Liên minh châu Âu (EU) cảnh báo sẽ bác bỏ mọi quyết định đơn phương dẫn tới việc sáp nhập những vùng lãnh thổ mà Israel chiếm đóng trái phép của Palestine. Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của EU, ông Joseph Borrell đưa ra cảnh báo về hậu quả “khó lường” của việc sáp nhập lãnh thổ đối với các khu vực chiếm đóng.

Pháp và Đức cũng ra tuyên bố cảnh báo Chính phủ mới tại Israel về kế hoạch sáp nhập các phần ở khu Bờ Tây, nhấn mạnh kế hoạch này vi phạm luật pháp quốc tế và "làm suy giảm nghiêm trọng" triển vọng đạt giải pháp hai nhà nước cho xung đột Israel - Palestine.

Trong khi đó, Ahmad Rafiq Awad, nhà phân tích chính trị của Ramallah, nói với Xinhua rằng việc chính quyền Palestine chấm dứt tất cả các thỏa thuận với Israel sẽ khiến Israel rơi vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan” khi phải chịu trách nhiệm về an ninh tại các vùng lãnh thổ chiếm đóng của Palestine.

"Nếu thỏa thuận hợp tác an ninh giữa hai bên chấm dứt, khu vực này sẽ gia tăng bất ổn, thậm chí chứng kiến thêm nhiều cuộc biểu tình bạo lực của người Palestine chống lại Israel" - ông Awad cho hay.

Nguyễn Phương