Cảng quân sự Đông Hà sẽ được quy hoạch, tu bổ thế nào?

Di tích Cảng quân sự Đông Hà bên bờ Nam sông Hiếu

Ngày 30/6, UBND tỉnh Quảng Trị cho biết vừa có Thông báo kết luận của Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Mai Thức về phương án quy hoạch Cảng quân sự Đông Hà.

Cảng quân sự Đông Hà là di tích thành phần của di tích quốc gia đặc biệt đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh, vì vậy việc xây dựng quy hoạch, triển khai các dự án xây dựng phải tuân thủ nghiêm các quy định của nhà nước đối với di tích quốc gia đặc biệt. Việc quy hoạch và lập dự án tu bổ di tích cảng quân sự Đông Hà phải đảm bảo 3 công năng: Xây dựng địa điểm đánh dấu di tích, bảo tồn một số hiện vật gốc; xây dựng công viên cây xanh và xây dựng bến thuyền phục vụ du lịch.

Lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Trị cũng lưu ý, phương án quy hoạch phải xác định các yếu tố gốc để có phương án bảo vệ, tôn tạo. Điều chỉnh giảm diện tích giao thông, tăng diện tích cây xanh, tạo điểm nhấn cho cảnh quan đô thị. Bên cạnh đó, cập nhật phương án thiết kế xây dựng Bến tàu du lịch của Sở GTVT vào quy hoạch. Bổ sung, hoàn thiện sơ đồ các phân khu chức năng như: Công viên cây xanh, bến tàu du lịch, bia di tích, bến nghiêng, bến đứng, khu vực đường giao thông nội bộ, lô cốt. Bố trí bãi đỗ xe, nhà chờ với quy mô, diện tích phù hợp.

Tỉnh Quảng Trị cũng yêu cầu UBND TP Đông Hà chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp thu những ý kiến đề xuất của các Sở, ngành để hoàn thiện phương án quy hoạch. Đồng thời chủ trì, phối hợp với các Sở VHTT&DL, TN&MT, các cơ quan, đơn vị liên quant ham mưu UBND tỉnh đề xuất Bộ Quốc phòng về phương án quy hoạch cảng quân sự Đông Hà, gửi Bộ VHTT&DL thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch theo quy định.

Di tích cảng quân sự Đông Hà nằm ở bờ Nam sông Hiếu phía hạ lưu cầu Đông Hà trên tuyến QL1 qua tỉnh Quảng Trị và cách cảng biển Cửa Việt chừng 13 km. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, cảng quân sự Đông Hà có vị trí và vai trò quan trọng, là nơi tập kết, trung chuyển hàng hóa, vũ khí, thuốc men, nhu yếu phẩm từ đường thủy lên đường bộ vào các chiến trường. Sau năm 1975, cảng Ðông Hà vẫn còn được sử dụng vào mục đích phát triển kinh tế nhưng ở quy mô nhỏ và chủ yếu là phục vụ về mặt thương mại.

Năm 1986, Cảng quân sự Đông Hà được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ VHTT&DL) xếp hạng di tích cấp quốc gia và được Thủ tướng Chính phủ công nhận di tích quốc gia đặc biệt thuộc hệ thống di tích lịch sử đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh năm 2013. Thời gian qua, do không được nạo vét, nâng cấp nên lòng sông bị cạn dần, tàu có trọng tải lớn không vào được. Diện tích đất đai trong khu vực cảng vốn được khoanh vùng bảo vệ cũng bị thu hẹp dần trước áp lực đô thị hóa.

Việc xây dựng, quy hoạch lại Cảng quân sự Đông Hà là rất cần thiết nhằm đáp ứng việc bảo tồn di tích lịch sử, đồng thời tạo một không gian văn hóa, khai thác địa điểm du lịch phục vụ cho người dân; hình thành một địa điểm di tích lịch sử kết hợp công viên cây xanh, bến thuyền có cơ sở hạ tầng đồng bộ, kết nối với các công trình hạ tầng khác, tạo nên không gian đô thị hiện đại, phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế- xã hội…

Cảng quân sự Đông Hà nằm phía hạ lưu cầu Đông Hà trên QL1, cách Cảng Cửa Việt chừng 13km về phía hạ lưu

Hệ thống cầu cảng, bến bãi, kho chứa… của Cảng quân sự Đông Hà còn lại không nhiều

Cảng quân sự Đông Hà đã bị thu hẹp do quá trình đô thị hóa

Duy Lợi