Càng bàn, càng tranh cãi

Hai bên đàm phán vẫn khăng khăng giữ quan điểm của họ. Thậm chí, ngay trước cuộc hội đàm, nhóm đối lập được Saudi Arabia hậu thuẫn ra “Thông cáo Riyadh”, trong đó nêu rõ mục tiêu quan trọng nhất của phe đối lập, đó là ông Tổng thống Syria Bashar Al- Assad phải ra đi khi tiến trình chính trị tại Syria bắt đầu. Động thái này rõ ràng như muốn chọc giận phe chính phủ, khiến phái đoàn chính phủ Syria có lý do để buộc tội phe đối lập muốn phá hoại đàm phán khi đưa ra điều kiện tiên quyết bất khả thi như vậy. Giới chức Damascus mô tả bản thông cáo trên là “lời đe dọa đối với tiến trình Geneva”, khẳng định “những người soạn thảo Thông cáo Riyadh là những kẻ đã phá hoại vòng đàm phán”.

Phía chính phủ, cũng như tại các vòng đàm phán trước, muốn ưu tiên chống khủng bố và xem đây là bước khởi đầu quan trọng được thảo luận trong các cuộc đàm phán. Nhưng phe đối lập khăng khăng thảo luận về giai đoạn chuyển đổi, nhất là buộc ông Assad phải từ chức. Người đứng đầu phái đoàn chính phủ Syria, ông Bashar Jaafari sau đó quyết định không tham gia bất kỳ cuộc đối thoại nào với phe đối lập chừng nào phe này còn yêu cầu Tổng thống Assad phải ra đi.

Với những diễn biến này, rõ ràng, các điều kiện tiên quyết phe đối lập đưa ra trước khi đàm phán là trở ngại chính khiến cả hai càng bùng nổ tranh cãi. Có thể, phe đối lập đang cố vùng vẫy để có được lợi thế hơn trong bối cảnh các lực lượng chính phủ đang chiến thắng và dần nắm giữ các khu vực lớn trên khắp Syria. Đặc phái viên LHQ về Syria Staffan de Mistura cũng thật sự thất vọng trước diễn biến này và cho rằng, “cơ hội vàng” đã bị bỏ lỡ đáng tiếc. Đặc phái viên Mistura cũng tiết lộ ông đang lên kế hoạch cho một vòng đàm phán sắp tới vào tháng 1-2018, nhưng điều này còn phụ thuộc vào kết quả những cuộc thảo luận với Tổng thư ký và HĐBA LHQ. Và quan trọng hơn, cho dù có diễn ra, cũng không có hy vọng.

Thất bại đàm phán ở Geneva đang khiến vấn đề hòa bình cho Syria bị đe dọa và thế giới phải nỗ lực hơn nữa để cứu vãn. Sau những thất bại trong cuộc đàm phán này, mọi con mắt đổ dồn sang các cuộc hội đàm sắp tới tại Astana với Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ.

THANH VĂN