Cần xây dựng Khu bảo tồn Chè cổ thụ Sùng Đô

Cây chè hai người ôm không kín gốc

Hiện chưa có một cơ quan chức năng nào của Yên Bái tiến hành khảo sát, điều tra vùng chè cổ thụ Sùng Đô có tổng diện tích là bao nhiêu, được phân bố trên độ cao nào, giống chè gì, có bao nhiêu cây chè cổ thụ từ 0,8- 1,2m, tuổi đời của chúng là bao nhiêu, chất lượng và giá trị kinh tế như thế nào?… Đấy là một số câu hỏi trong rất nhiều câu hỏi cần được giải đáp.

Tuy nhiên, có thể khẳng định đây là vùng chè đặc biệt quý hiếm chưa từng có ở Việt Nam và trên thế giới. Với những cây chè to hai người ôm chưa kín gốc, địa y và rêu phong suốt từ gốc lên tới ngọn, có cành chè to bằng bắp đùi người lớn, búp to bằng ngón tay lông tơ phủ dày như tuyết phủ…, điều đó nói nên giá trị của rừng chè đã tồn tại hàng trăm năm trong điều kiện tự nhiên khắc nghiệt của núi cao.

Theo một số chuyên gia, cây chè lớn nhất ở Sùng Đô hiện nay có tuổi đời khoảng 600-700 năm. Điều đó khẳng định đây là cây chè tổ của Việt Nam và thế giới. Bởi hiện nay, không tìm thấy một cây chè nào lớn hơn cây chè vừa mới phát hiện ở Sùng Đô.

Người dân vùng chè cổ thụ Suối Giàng đã 4 lần “phong” cây chè tổ để thực hiện nghi lễ cúng cây chè tổ hàng năm vào dịp tháng Giêng. Vì những cây chè tổ lần lượt bị chết do mối xông và già cỗi. Hai cây chè tổ thế hệ mới ở Suối Giàng, một cây ở thôn Giàng Cao đã chết, không cây nào to một người ôm.

Cây chè cổ thụ ở thôn Giàng Pằng, xã Sùng Đô có thể là cây chè lớn nhất Việt Nam vừa được tìm thấy trong quần thể rừng chè cổ thụ có tuổi đời hàng trăm năm cần được bảo vệ như một báu vật thiêng liêng của quốc gia.

Cành chè to hơn bắp đùi người lớn

Theo PGS, TS Đỗ Năng Vịnh, nguyên Phó Viện trưởng Viện Di truyền (Bộ NN-PTNT): Tây Bắc là vùng chè lớn nhất nước, việc tìm ra vùng chè cổ thụ ở Sùng Đô (Văn Chấn, Yên Bái) với những cây chè to lớn chưa từng thấy đó chính là bằng chứng cây chè Việt Nam là cây chè tổ của thế giới. Nhà nước cần xây dựng khu bảo tồn để bảo vệ những cây chè đó…

Đây là tâm nguyện của một nhà khoa học cũng như của nhiều người.

Thái Sinh