Cần thông tin cho kiểm soát an toàn
Việc vừa tối đa hóa lợi nhuận vừa đảm bảo an toàn trong kinh doanh là những mục tiêu hàng đầu của bất kỳ doanh nghiệp nào, trong đó có các ngân hàng thương mại.
Ủy ban Basel đã ban hành đề xuất khung đo lường mới cho Basel II với 3 trụ cột chính: Yêu cầu vốn tối thiểu; việc giám sát quá trình đánh giá nội bộ và sự đủ vốn của các ngân hàng; sử dụng hiệu quả việc công bố thông tin nhằm đảm bảo kỷ luật thị trường. Như vậy, đối với hệ thống ngân hàng, việc minh bạch thông tin, áp đặt các kỷ luật thị trường để giảm thiểu rủi ro trở thành một trong những phần quan trọng để thúc đẩy sự an toàn và lành mạnh của hệ thống.
Theo các chuyên gia, hiện ở Việt Nam, vấn đề minh bạch đối với hệ thống ngân hàng chưa có một văn bản quy phạm pháp luật quy định cụ thể và có hệ thống, vấn đề này được đề cập rải rác trong một số văn bản, chủ yếu liên quan đến kiểm soát Hệ số an toàn vốn (CAR). Tuy nhiên, các ngân hàng vẫn đang thực hiện khá tốt nghĩa vụ và trách nhiệm minh bạch thông tin. Cụ thể, tất cả các ngân hàng đều đã xây dựng website tiếng Việt riêng theo quy định để đảm bảo mọi người dân đều có thể tiếp cận tới thông tin, chính sách một cách nhanh nhất và thuận lợi nhất. Hơn nữa, phần lớn ngân hàng đã có báo cáo thường niên, báo cáo tài chính được kiểm toán độc lập cũng như định kỳ công bố báo cáo tình hình quản trị ngân hàng và thông tin về quản trị rủi ro. Bên cạnh đó, các ngân hàng đều xây dựng, bổ sung những chỉ tiêu báo cáo thống kê phục vụ cho quản lý nội bộ.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều quy cách, quy chuẩn để minh bạch thông tin chưa được quy định đầy đủ. Do vậy, nhiều ý kiến nhận định, thông tin về tình hình hoạt động của các ngân hàng tại Việt Nam vẫn chưa được công bố chính xác, chưa đáng tin cậy, chưa đúng chuẩn mực; đặc biệt, thông tin về sở hữu ngân hàng vẫn chưa rõ ràng, do sự phức tạp của tình trạng sở hữu chéo. Từ đây, rủi ro dễ dàng nảy sinh, khó lường trước.
Trước thực trạng này, điều cần thiết hiện nay, bên cạnh tự bản thân các ngân hàng phải ý thức hơn trong việc minh bạch thông tin – đây cũng là điều kiện cần để thiết lập và tuân thủ kỷ luật thị trường. Đặc biệt, nhiều chuyên gia kiến nghị cơ quan quản lý cần xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung hóa, để chứa toàn bộ thông tin về hoạt động của ngân hàng nhằm xây dựng mô hình lượng hóa, cảnh báo sớm rủi ro.
