Cần rà soát lại quy định cách ly tiếp viên, phi công

Vì sao BN1342 cách ly tập trung 5 ngày đã được về nhà? Cách ly tại nhà thế nào mà vẫn tiếp xúc với người khác và nguồn lây cho bệnh nhân này là từ đâu?

Đó là những câu hỏi được đặt ra xoay quanh việc BN1342 (tiếp viên hàng không của Vietnam Airlines) mắc Covid-19 rồi lây sang bệnh nhân 1347 khi cách ly tại nhà.

Chủ quan

Ngay sau khi TP.HCM xác định ca mắc Covid-19 trong cộng đồng là tiếp viên của Vietnam Airlines, Zing liên hệ đại diện hãng hàng không để hỏi về quy trình cách ly tổ bay đang được áp dụng. Nhưng đến cuối ngày 30/11, hãng này vẫn chưa có thông tin phản hồi.

Theo điều tra dịch tễ, bệnh nhân 1342 phục vụ trên chuyến bay đưa công dân từ Nhật Bản về nước ngày 14/11. Sau 5 ngày cách ly tại cơ sở của Vietnam Airlines (115 Hồng Hà, quận Tân Bình, TP.HCM), anh ta có kết quả xét nghiệm âm tính cả 2 lần và được cho về cách ly tại nhà.

Bộ Y tế họp khẩn chiều 30/11. Ảnh: MOH.

Việc bệnh nhân được về nhà chỉ sau 5 ngày cách ly tập trung khiến nhiều người thắc mắc. Tuy nhiên, theo nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu, cơ chế cho tiếp viên hàng không cách ly tại nhà đã được Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch Covid-19 nêu tại công văn số 3588.

Theo công văn trên, tiếp viên Vietnam Airlines từ nước ngoài về phải cách ly tập trung và lấy mẫu xét nghiệm. Nếu tất cả hành khách và tổ bay có kết quả xét nghiệm âm tính lần 1 thì tiếp tục lấy mẫu lần 2 với tổ bay (xét nghiệm lần 2 sau ít nhất 72 giờ kể từ lần lấy mẫu đầu tiên). Nếu lần xét nghiệm thứ 2 không có ai dương tính, tổ bay được phép về cách ly y tế tại nhà.

Trong công văn 2848 ban hành trước đó, Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch Covid-19 đã yêu cầu tất cả tổ bay thực hiện triệt để các quy định về cách ly, tuyệt đối không để lây nhiễm chéo trong cơ sở cách ly và lây nhiễm ra cộng đồng.

Ban chỉ đạo cũng yêu cầu người được cách ly phải đeo khẩu trang, không được tiếp xúc gần với người khác. Những đơn vị chịu trách nhiệm phải thường xuyên kiểm tra việc thực hiện cách ly tại khu vực cách ly tập trung, cách ly tại nhà và nơi lưu trú. Các cá nhân, đơn vị để xảy ra sai phạm, làm dịch Covid-19 lây lan trong cộng đồng phải bị xử lý nghiêm.

Vietnam Airlines khẳng định đã có những biện pháp nhằm đảm bảo ngăn ngừa tuyệt đối khả năng lây nhiễm tại khu cách ly; xây dựng quy định chi tiết và hướng dẫn, giám sát đến từng cá nhân tại khu cách ly; triển khai sử dụng camera giám sát 24/7... Tuy nhiên, kết quả điều tra truy vết cho thấy vẫn có tình trạng tiếp xúc chéo trong khu cách ly.

Quá trình xác định nguồn lây, Sở Y tế TP.HCM nhận định chuyến bay của bệnh nhân 1342 không có trường hợp nào khác dương tính. Sở phát hiện trong quá trình cách ly tập trung, bệnh nhân 1342 đã tiếp xúc với một tiếp viên khác về từ Rumani. Tiếp viên này sau đó cũng dương tính với SARS-CoV-2 (BN1325).

Cơ sở cách ly của Vietnam Airlines đến nay phải tạm ngưng hoạt động. Sở Y tế đã chỉ đạo chuyển tất cả tiếp viên hàng không đến khu cách ly tập trung ở Củ Chi.

Trao đổi với Zing, bác sĩ Trương Hữu Khanh nhận định sau gần 3 tháng không có ca nhiễm trong cộng đồng, việc cách ly bắt đầu chủ quan.

"Việc để trường hợp có nguy cơ tiếp xúc nhiều người khác trong thời gian cách ly là sai quy định và vô trách nhiệm. Khi tạo ra chùm lây nhiễm trong khu cách ly và lây ra cộng đồng, cả ngành y tế và cộng đồng phải cùng vào cuộc, tốn nhiều công sức hơn", bác sĩ Khanh nhấn mạnh.

Kẽ hở từ đặc quyền của tổ bay

Theo kết quả điều tra dịch tễ, khi được cho về nhà, bệnh nhân 1342 tiếp xúc trực tiếp với 3 người gồm mẹ và hai người bạn. Trong đó, người bạn nam (32 tuổi, trú tại phường 3, quận 6, TP.HCM) có tới sống cùng.

Ngày 28/11, bệnh nhân 1342 được lấy mẫu xét nghiệm lần 3, cho kết quả dương tính với SARS-CoV-2. Ngay lập tức, 3 người tiếp xúc trực tiếp đã được cách ly và lấy mẫu xét nghiệm. Trong đó, người bạn nam được xác định mắc Covid-19, trở thành BN1347.

Công dân về từ nước ngoài phải cách ly tập trung đủ 14 ngày và có kết quả xét nghiệm 2 lần âm tính với SARS-CoV-2 mới được trở lại cộng đồng. Ảnh minh họa: Quỳnh Trang.

Với 2 ca mắc Covid-19 xuất hiện trong cộng đồng, Sở Y tế TP.HCM phải rà soát khẩn cấp, cách ly 235 người, trong đó có 163 người cách ly tập trung và 72 người cách ly tại nhà. Các địa điểm mà 2 bệnh nhân này từng lui tới cũng bị phong tỏa.

Trao đổi với Zing vào tối 30/11, ông Đặng Quang Tấn, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cho biết sẽ phải rà soát lại các quy định liên quan đến cách ly tiếp viên, phi công của các hãng hàng không.

"Tiếp viên hàng không là các trường hợp đặc biệt, họ hay phải đi làm nhiệm vụ nên khi có kết quả xét nghiệm 2 lần âm tính sẽ được cho về cách ly tại nhà. Nhưng họ vẫn phải tiếp tục cách ly theo quy định, tuyệt đối không tiếp xúc, giao lưu với người khác", ông Tấn nói và cho rằng việc bệnh nhân 1342 vẫn tiếp xúc với người khác trong thời gian cách ly là sai quy định.

Thời gian qua, Vietnam Airlines là hãng hàng không duy nhất cho tổ bay cách ly tập trung tại trụ sở đoàn tiếp viên và áp dụng quy định cho tổ bay về nhà sớm.

Các hãng hàng không còn lại sau khi thực hiện các chuyến bay đưa khách nước ngoài về Việt Nam đều giao tổ bay cho các cơ sở cách ly do Nhà nước quản lý. Ngay cả khi có xét nghiệm 2 lần âm tính, các phi công, tiếp viên cũng không về nhà khi chưa đủ 14 ngày.

Ngọc Tân