Cân nhắc đề xuất đưa vào trường giáo dưỡng với người nghiện ma túy dưới 18 tuổi

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý VPHC (XLVPHC) đang được trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9. Trong đó, điểm mới đáng chú ý là đề xuất về xử ý người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy và nghiện ma túy.

Theo Tờ trình của Chính phủ, Luật XLVPHC hiện hành không quy định việc áp dụng biện pháp XLHC đối với người chưa thành niên từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy hay nghiện ma túy.

Tuy nhiên, theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật thì người chưa thành niên từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi nghiện ma túy vẫn được đưa vào cai nghiện trong cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quyết định của Chủ tịch UBND cấp huyện để thực hiện việc cai nghiện (các đối tượng này được bố trí khu vực cai nghiện riêng và không bị coi là áp dụng biện pháp XLHC).

Từ 1-1-2014 (chỉ người đủ 18 tuổi trở lên mới bị áp dụng biện pháp đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc) cho đến nay, việc đưa người nghiện dưới 18 tuổi vào cai nghiện bắt buộc tại cơ sở cai nghiện bắt buộc ở nhiều địa phương không được thực hiện hoặc thực hiện không thống nhất. Trong khi cai nghiện tự nguyện chưa thu hút được nhiều người tham gia, nên vấn đề người nghiện ma túy dưới 18 tuổi hiện nay đang bị bỏ ngỏ hoặc xáo trộn mà không được xử lý dứt điểm, ở nhiều nơi gây ảnh hưởng không nhỏ tới trật tự xã hội.

Ảnh minh họa (Minh Đức-TTXVN)

Ảnh minh họa (Minh Đức-TTXVN)

Từ thực tiễn này, Chính phủ đề xuất đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi sử dụng trái phép chất ma túy, thì áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn. Nếu có nơi cư trú ổn định và đáp ứng một số các điều kiện theo quy định (trong đó có điều kiện đã đăng ký tự nguyện cai nghiện tại gia đình, cộng đồng) thì có thể xem xét áp dụng biện pháp thay thế xử lý VPHC quản lý tại gia đình. Trường hợp không có nơi cư trú ổn định thì được giao cho cơ sở bảo trợ xã hội hoặc cơ sở trợ giúp trẻ em để quản lý, giáo dục trong thời hạn chấp hành biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.

Đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi nghiện ma túy thì áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng; nếu có nơi cư trú ổn định và đáp ứng một số các điều kiện theo quy định thì có thể xem xét áp dụng biện pháp thay thế xử lý VPHC giáo dục dựa vào cộng đồng.

Thẩm tra Dự luật, Ủy ban Pháp luật nhận thấy, đề nghị bổ sung quy định áp dụng biện pháp XLHC đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi sử dụng trái phép chất ma túy và nghiện ma túy là chính sách mới chưa được quy định tại Luật XLVPHC năm 2012. Theo pháp luật hiện hành, người chưa thành niên nghiện ma túy được áp dụng các biện pháp cai nghiện theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy.

Theo đó, người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã được cai nghiện tại gia đình, cộng đồng hoặc đã được giáo dục nhiều lần tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc không có nơi cư trú nhất định thì được đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc dành riêng cho họ theo quyết định của Chủ tịch UBND cấp huyện; trường hợp họ tự nguyện hoặc được gia đình làm đơn xin cai nghiện thì cũng được nhận vào các cơ sở cai nghiện nêu trên; đồng thời, biện pháp cai nghiện này không được coi là việc XLHC.

Qua phản ánh của một số địa phương, việc thực hiện cai nghiện cho người chưa thành niên nghiện ma túy theo Luật Phòng, chống ma túy thời gian qua còn một số vướng mắc nên chưa được triển khai đầy đủ. Do đó, Ủy ban Pháp luật tán thành cần nghiên cứu sửa đổi các quy định có liên quan đến nội dung này.

Theo Ủy ban thẩm tra, việc cai nghiện tại gia đình, cộng đồng hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc dành riêng cho họ trong trường hợp cần thiết đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy là phù hợp, vì đây không được coi là biện pháp XLHC, không dẫn đến có “tiền sự” trong lý lịch tư pháp có thể ảnh hưởng tiêu cực tới tương lai phát triển của trẻ em và người chưa thành niên.

“Mặc dù có cùng mục đích cai nghiện và giáo dục người chưa thành niên nghiện ma túy nhưng biện pháp hiện hành theo Luật Phòng, chống ma túy rõ ràng có tính ưu việt, phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước hơn so với đề xuất “đưa vào trường giáo dưỡng”. Trường giáo dưỡng không có chức năng chữa bệnh, cai nghiện ma túy. Do đó, việc đưa người nghiện ma túy dưới 18 tuổi vào trường giáo dưỡng là không phù hợp”, báo cáo thẩm tra nêu rõ.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng việc cai nghiện, giáo dục người chưa thành niên nghiện ma túy trong môi trường chung với những người chưa thành niên khác thực hiện hành vi có dấu hiệu của tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiệm trọng hoặc “thường xuyên” trộm cắp, lừa đảo... là không phù hợp, có thể ảnh hưởng không tốt đến việc hình thành nhân cách sau này của người chưa thành niên.

Vì vậy, Ủy ban Pháp luật đề nghị bổ sung tổng kết thực tiễn, đánh giá toàn diện hiệu quả của các biện pháp, hình thức cai nghiện đối với người nghiện ma túy dưới 18 tuổi để có đề xuất sửa đổi các quy định của Luật này mà không thay thế bằng biện pháp XLHC đưa vào trường giáo dưỡng.

Phương Thảo

Nguồn PL&XH: https://phapluatxahoi.vn/can-nhac-de-xuat-dua-vao-truong-giao-duong-voi-nguoi-nghien-ma-tuy-duoi-18-tuoi-196620.html