'Cần mạnh dạn cho các HTX vay tín chấp'

Toàn cảnh Diễn đàn Kinh tế hợp tác, Hợp tác xã năm 2019

Tại Diễn đàn Kinh tế hợp tác, Hợp tác xã (HTX) năm 2019: Cơ hội và thách thức phát triển diễn ra sáng 14/10, các đại biểu, doanh nghiệp đã thảo luận, nêu ra những khó khăn và đề xuất giải pháp nhằm phát triển nền kinh tế hợp tác.

Thu hút hàng triệu lao động

Tại diễn đàn, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nói: "Kinh tế hợp tác HTX có vai trò quan trọng với nền kinh tế xã hội. Thực tiễn đã chứng minh kinh tế HTX luôn có đóng góp quan trọng".

Đặc biệt, từ khi Luật HTX 2012 ra đời đã thể hiện tư duy mới về mô hình HTX kiểu mới, hạt nhân là hợp tác, góp phần hoàn thiện quan hệ sản xuất, phù hợp cơ chế thị trường trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Tính đến 31/12/2018, toàn quốc có 22.861 HTX, trong đó có 13.856 HTX nông nghiệp, và khoảng 9.000 HTX phi nông nghiệp, thu hút gần 6 triệu thành viên tham gia, số lao động làm việc trực tiếp trong khu vực HTX là 12 triệu người.

Đóng góp của khu vực này thể hiện qua 2 kênh, bao gồm đóng góp trực tiếp của khu vực HTX, liên hiệp HTX và đóng góp gián tiếp thông qua các HTX thành viên, kinh tế thành viên. HTX đã đóng vai trò quan trọng đối với kinh tế hộ và cá thể thành viên thông qua việc làm nhất là HTX nông nghiệp như: giảm chi phí đầu vào, nâng cao chất lượng, thu nhập ổn định cho các thành viên, xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội tại địa phương...

Bên cạnh kết quả đạt được còn nhiều phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, còn nhiều hạn chế như tốc độ phát triển còn chậm, một số HTX chưa tuân thủ nghiêm pháp luật, hiệu quả thấp, vai trò của HTX chưa được phát huy... Để đưa kinh tế HTX thoát khỏi yếu kém, tiến tới có tỷ trọng lớn trong GDP của nền kinh tế cần có ưu đãi của Nhà nước đối với khu vực này.

"Đất và vốn" là hai vướng mắc chính

Nêu những khó khăn, thách thức tại Diễn đàn, hầu hết các HTX cho rằng, vấn đề vốn và đất đai là hai vướng mắc chính đang gây khó cho các HTX. Bà Lưu Thị Chỉ, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Thái Bình cho hay, về đất đai, mặc dù đã có những chính sách nhưng việc thể chế hóa, ở các bộ ngành và các tỉnh, thành phố đâu đó vẫn còn chậm.

"Điển hình như ở tỉnh Thái Bình, dù đã có quan tâm nhưng hợp tác xã chỉ có 10% có sổ đỏ, tức có trên 430 hợp tác xã nhưng chỉ 42 cơ sở được cấp quyền sử dụng đất lâu dài, có sổ đỏ", bà Chỉ nêu ra.

Ông Cao Thành Văn, Chủ tịch Hợp tác xã Artemia (Bạc Liêu)

Đồng quan điểm, ông Cao Thành Văn, Chủ tịch Hợp tác xã Artemia (Bạc Liêu) cũng cho rằng, khó khăn chính của các HTX nhất là HTX nông nghiệp hiện nay là trình độ quản lý, vốn thực hiện kế hoạch sản xuất còn khó khăn. Việc tiếp cận vốn tín dụng rất khó, nên phải mượn vốn của thành viên, thế chấp ngân hàng để cùng tham gia.

Ông Văn đề xuất, HTX muốn phát triển, Đảng và Nhà nước, các bộ, ngành cần phải giải quyết như đánh giá khách quan điều kiện hoạt động kinh tế hợp tác xã, sửa đổi theo hướng thu hút người có trình độ, năng lực tài chính tham gia HTX. Bởi, với điều kiện và năng lực tài chính hiện nay thì không thể thu hút được nguồn lực chất lượng cao.

Thẳng thắn đề xuất tại diễn đàn, ông Phan Huy Sự, Chủ nhiệm HTX Vận tải Nhơn Trạch (Đồng Nai) kiến nghị cần phải có nguồn vốn tín dụng phù hợp, tránh tiếp cận nguồn vốn vay "nóng". Bởi hiện nay, HTX có 6.000 xe ô tô vay thì trên 90% từng phải vay "nóng" để trả lãi và gốc cho ngân hàng.

"Nợ xấu trong nông dân rất thấp"

Nhấn mạnh về giải pháp gỡ khó về vốn cho HTX, TS. Lê Thành, Viện trưởng Kinh tế Nông nghiệp Hữu cơ, lãnh đạo Công ty Lavifood cho rằng, các HTX muốn thành công với quy mô lớn thì phải có hỗ trợ của ngân hàng.

Hiện Lavifood đang đối ứng 45% vốn và trả lãi vay bằng vốn thương mại. Nếu ngân hàng không có quan điểm rõ nét về đầu tư chế biến nông sản, công nghệ cao thì khó phát triển. Do đó, cần có quan điểm rõ ràng hợp tác xã nào tạo việc làm, đầu tư công nghệ cao, liên kết sâu rộng với HTX… thì cần có chính sách hỗ trợ vốn, ông Thành nói.

Theo đó, Liên minh HTX Việt Nam đứng ra thực hiện mô hình thí điểm chuỗi giá trị, áp dụng từ nhà máy đến khâu sản xuất.

"Tình trạng nợ xấu trong nông dân và HTX rất thấp và cần mạnh dạn cho các HTX vay tín chấp với sự bảo đảm đầu ra của các nhà máy và doanh nghiệp", ông Thành nói.

HẠ AN