Cần làm rõ việc cà-phê rụng trái, vàng lá bất thường

NDĐT - Nhiều diện tích cà-phê của người dân xã Quảng Hòa, huyện Đác G’long, tỉnh Đác Nông bị rụng trái, vàng lá bất thường sau khi bón loại phân bón hỗn hợp NPK thế hệ mới, nhãn hiệu đầu trâu của Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền (Công ty Phân bón Bình Điền) có địa chỉ tại huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng. Nghi ngờ phân bón có vấn đề, người dân đã thông báo cho nhau ngừng bón phân, cất giữ số phân bón còn lại rồi báo cho chính quyền địa phương. Công ty Phân bón Bình Điền kiểm tra vườn cây, xác định nguyên nhân.

Tuy nhiên, trong khi các cơ quan chức năng đang vào cuộc kiểm tra, nỗ lực giúp nông dân khắc phục vườn cây thì phía Công ty Phân bón Bình Điền cho rằng, nguyên nhân là do vườn cà-phê của người dân bị bệnh từ trước, thiếu chất dinh dưỡng, cho nên công ty không có biện pháp hỗ trợ khắc phục vườn cây và không hợp tác với địa phương để xử lý vụ việc khiến người dân rất bức xúc.

Chúng tôi đi thực tế tại một số vườn cà-phê trên địa bàn xã Quảng Hòa, chứng kiến nhiều diện tích cà-phê lá đồng loạt chuyển qua màu vàng úa, rụng trái bất thường.

Ông Mai Tuấn Anh, thôn 10, xã Quảng Hòa cho biết, khoảng gần một tháng trước, gia đình có mua phân bón hỗn hợp NPK thế hệ mới, nhãn hiệu đầu trâu của Công ty Phân bón Bình Điền tại đại lý Nhật Huyền, có địa chỉ tại xã Đạr Sal, huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng về bón cho vườn cà-phê gần 1,5 ha. Khoảng 15 ngày sau khi bón phân, ông phát hiện toàn bộ vườn cà-phê lá chuyển sang màu vàng úa bất thường, sau đó là rụng lá và rụng trái hàng loạt. Nghi ngờ phân bón có vấn đề về chất lượng cho nên ông Anh đã báo lên chính quyền địa phương và đại lý phân bón kiểm tra vườn cây để xác định nguyên nhân.

Tuy nhiên, điều khiến gia đình bức xúc là người của Công ty Phân bón Bình Điền về kiểm tra vườn cây cho rằng vườn cà-phê bị nhiễm bệnh tuyến trùng rễ từ trước, do đó khi bón phân xuống rễ cây bị xót dẫn đến có hiện tượng như trên. Mặt khác, do vườn cà-phê có độ dốc cao cho nên khi gặp mưa lớn nước tràn bồn từ cao xuống thấp dẫn đến lây bệnh trên toàn vườn. Do đó, Công ty Phân bón Bình Điền không hề có biện pháp hỗ trợ cứu vườn cây mà bỏ mặc nông dân.

Không đồng ý với cách lý giải về nguyên nhân do phía Công ty Phân bón Bình Điền đưa ra, ông Anh cho rằng, trước khi bón phân vườn cà-phê vẫn xanh tốt, không hề có biểu hiện của bệnh lý, không thể có chuyện vườn cà-phê có bệnh từ trước, chỉ sau khi bón phân vườn cây mới bị vàng lá, rụng trái hàng loạt. Mặt khác, nếu lây bệnh do mưa thì nhiều vườn cà-phê chung quanh cũng sẽ bị lây bệnh, nhưng trái lại tất cả vườn cà-phê giáp ranh trong vùng không hề bị các hiện tượng trên, chỉ có những vườn cây bón cùng loại phân của Công ty Phân bón Bình Điền mua ở đại lý Nhật Huyền mới bị vàng lá, rụng lá và rụng trái bất thường. Vì vậy, nguyên nhân phía công ty đưa ra là không thuyết phục.

Tương tự gia đình ông Mai Tuấn Anh, ông Nông Văn Mân, thôn 6, xã Quảng Hòa cũng mua hai tấn phân bón hỗn hợp NPK thế hệ mới của Công ty Phân bón Bình Điền tại đại lý Nhật Huyền về bón cho hơn 2,7 ha cà-phê thuộc ba vườn khác nhau. Hiện, ông Mân mới bón phân trên diện tích 2 ha và phát hiện vườn cà-phê bị vàng lá, rụng trái bất thường, ông lập tức ngừng bón phân vườn cà-phê thứ ba và giữ lại 14 bao phân rồi báo cho chính quyền địa phương và phía đại lý phân bón. Khoảng năm ngày sau, đại lý Nhật Huyền đưa người của Công ty Phân bón Bình Điền đến kiểm tra vườn cây và cũng kết luận nguyên nhân giống như vườn cà-phê của ông Anh. Cụ thể, vườn cà-phê ông Mân bị bệnh tuyến trùng rễ từ trước, cho nên sau khi bón phân vào bị xót rễ dẫn đến vàng lá, rụng trái, còn việc cà-phê bị bệnh trên toàn vườn là do bị lây nhiễm theo nước mưa.

Bức xúc về cách giải thích không thấu tình đạt lý của Công ty Phân bón Bình Điền, ông Mân cho rằng, nguyên nhân cà-phê vàng lá, rụng trái bất thường là do phân bón, vì trước khi bón phân cà-phê vẫn xanh tốt không có dấu hiệu bệnh lý. Mặt khác, chỉ có hai vườn cà-phê đã bón phân mới bị hư hại, còn vườn thứ ba chưa bón phân lại không hề bị vàng lá và rụng trái. Về nguyên nhân lây bệnh do nước mưa tràn bồn cây, ông Mân khẳng định không thể chấp nhật cách giải thích này. Vì ba vườn rẫy cà-phê nằm ở ba khu vực khác nhau rất xa, hơn nữa, không chỉ các vườn cà-phê ở cùng thôn mà các vườn cà-phê ở các thôn khác trong xã đều có biểu hiện bệnh như nhau khi bón cùng loại phân bón hỗn hợp NPK thế hệ mới, nhãn hiệu Đầu trâu của Công ty Phân bón Bình Điền. Vì vậy, ông Mân cho rằng, nếu nguyên nhân không phải do chất lượng phân có vấn đề, thì loại phân bón này sẽ chứa một loại bệnh gì đó cho nên khi bón cho các vườn cà-phê đều bị nhiễm một loại bệnh giống nhau.

Người dân nghi ngờ phân bón hỗn hợp NPK thế hệ mới với nhãn hiệu đầu trâu của Công ty Phân bón Bình Điền là nguyên nhân khiến cà-phê vàng lá, rụng trái bất thường.

Phó Tổng Giám đốc kỹ thuật - sản xuất Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền Trần Thái Bình cho biết, qua kiểm tra thực tế tại vườn xác định nguyên nhân vàng lá, rụng trái của các vườn cà-phê là do vườn cây bị nhiễm bệnh trước đó, cụ thể là bệnh tuyến trùng rễ, do đó, khi bón phân vào dẫn đến hiện tượng như trên.

Ông Bình khẳng định phân bón của công ty bảo đảm chất lượng theo quy định, không hề có chuyện kém chất lượng đẫn đến làm hư hại vườn cà-phê như người dân phản ánh. Khi chúng tôi đặt vấn đề về việc hỗ trợ nông dân khắc phục vườn cà-phê, ông Bình cho biết, công ty đang liên hệ mời các chuyên gia để kiểm tra thực tế, xác định nguyên nhân cuối cùng, còn việc hỗ trợ nông dân thì công ty chưa tính đến, thời gian tới sẽ họp bàn trong ban lãnh đạo xem có hỗ trợ hay không rồi mới có phương án cụ thể.

Bà Đào Thị Huyền, chủ đại lý phân bón Nhật Huyền cho biết, đại lý nhập phân bón tận gốc ở nhà máy, có nguồn gốc hóa đơn rõ ràng, người dân phản ánh mua phân bón tại đại lý là đúng sự thật. Khi nhận được phản ánh của người dân bà Huyền đã liên hệ với Công ty Phân bón Bình Điền, sau đó đi cùng nhân viên kỹ thuật kiểm tra thực tế tại vườn và xác nhận hiện tượng vàng lá, rụng trái bất thường đúng như người dân phản ánh.

Tuy nhiên, bà Huyền cho rằng, đại lý chỉ biết nhập phân bón, bán hàng và hướng dẫn sử dụng cho người dân theo đúng quy định, khi xảy ra sự cố đại lý có trách nhiệm làm trung gian để giúp người dân xử lý vụ việc đến cùng. Riêng về việc nhân viên kỹ thuật Công ty Phân bón Bình Điền giải thích nguyên nhân cà-phê đồng loạt vàng lá là do thiếu dinh dưỡng, cụ thể thiếu ma-giê là không đúng.

Theo bà Huyền, công ty bán phân đã giới thiệu phân rất tốt, phân bón hỗn hợp có bù chất dinh dưỡng, bảo đảm đủ chất cho cây sinh trưởng tốt, đậu trái tỷ lệ cao. Mặt khác, trên bao bì cũng có công bố hàm lượng, chất lượng và hướng dẫn sử dụng cụ thể, vì vậy không thể nói là cây thiếu dinh dưỡng được…

Theo thống kê của UBND xã Quảng Hòa, có chín hộ dân thuộc các thôn 6, 7, 8, 9 và 10 mua phân bón hỗn hợp NPK thế hệ mới của Công ty Phân bón Bình Điền tại đại lý Nhật Huyền, với số lượng gần 8,5 tấn. Số diện tích cà-phê bị vàng lá, rụng trái bất thường sau khi bón phân khoảng 9,3 ha.

Chủ tịch UBND xã Quảng Hòa Nguyễn Bá Thủy cho biết, khi xảy ra sự việc phía Công ty Phân bón Bình Điền không hợp tác với chính quyền địa phương, không chịu trách nhiệm đối với vườn cây của người dân trên địa bàn. Mặt khác, công ty này còn cử người đến để thu hồi số phân bón còn lại nhưng địa phương và người dân không đồng ý. Do nghi ngờ phân giả, phân kém chất lượng cho nên địa phương đã tiến hành lập biên bản tạm giữ toàn bộ số phân còn lại và giao cho các hộ dân bảo quản chờ các cơ quan chức năng tiến hành lấy mẫu kiểm nghiệm, xử lý.

Hiện, vụ việc đã được báo cáo lên các cơ quan chức năng để tiến hành điều tra, xác định nguyên nhân. Trước mắt, xã Quảng Hòa đang phối hợp Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp huyện Đác G’long tập trung giúp nông dân khắc phục vườn cây, không để cà-phê chết cành chết cây, tránh thiệt hại lớn về sản lượng trong năm và những năm tiếp theo.

CHẤN HƯNG