Cần khắc phục tình trạng nợ đóng bảo hiểm xã hội

Đại diện các đơn vị sử dụng lao động (phía bên trái) ký biên bản công bố quyết định thanh tra nợ đóng BHXH vào cuối năm 2020.

Ảnh hưởng đến nhiều phía

Những năm vừa qua, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều giải pháp nhằm đôn đốc thu, giảm nợ đóng BHXH. Chẳng hạn, Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội thường xuyên công khai danh sách những đơn vị nợ đóng BHXH trên các phương tiện truyền thông. Các cơ quan chức năng tăng cường thanh tra, kiểm tra và đôn đốc thu hồi nợ bảo hiểm xã hội. Giai đoạn 2018-2020, các cơ quan chức năng đã thanh tra, kiểm tra gần 14.000 cuộc, thu hồi được hơn 1.522 tỷ đồng.

Từ đầu năm 2021 đến nay, công tác đôn đốc thu nợ BHXH tiếp tục được đẩy mạnh. Tuy nhiên, tình trạng nợ đóng BHXH có biểu hiện tăng lên. “Tính đến hết ngày 31-3-2021, toàn thành phố còn gần 79.000 đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng BHXH với số tiền hơn 5.636 tỷ đồng, chiếm 10,66% tổng số tiền phải thu, tăng hơn 1.214 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước. Cần quan tâm hơn, số nợ của các đơn vị đã ngừng, dừng giao dịch và số nợ từ 12 tháng trở lên chiếm hơn 49% tổng số nợ”, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội Đàm Thị Hòa thông tin.

Nguyên nhân chính khiến tình trạng nợ đóng BHXH gia tăng là do dịch Covid-19 làm ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất, kinh doanh, khiến nhiều doanh nghiệp không cân đối được nguồn tiền để đóng BHXH cho người lao động. Mặt khác, một số đơn vị, doanh nghiệp không chấp hành nghiêm quy định, cố tình nợ đóng, trốn đóng hoặc đóng BHXH không đúng mức quy định… Điều này làm ảnh hưởng đến nhiều người, nhiều phía.

Theo Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Điện tử Meiko Việt Nam Phan Thanh Hải, khi doanh nghiệp thực hiện đầy đủ chính sách BHXH đối với người lao động, họ sẽ yên tâm gắn bó lâu dài, giúp doanh nghiệp có được lực lượng lao động lành nghề. Đó là giải pháp quan trọng để tạo nên chất lượng sản phẩm, uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp. Ngược lại, khi doanh nghiệp nợ đóng BHXH, người lao động không được bảo đảm các quyền, lợi ích chính đáng, họ sẽ đi tìm việc làm khác tốt hơn, uy tín của doanh nghiệp cũng vì thế mà bị ảnh hưởng.

Dưới góc độ người lao động, chị Nguyễn Thị Hoàng Hoa, trú tại tổ dân phố Trần Phú, thị trấn Thường Tín (huyện Thường Tín) cho hay: “Nếu người lao động không được đơn vị, doanh nghiệp đóng đầy đủ BHXH theo quy định, khi không may bị ốm đau, tai nạn lao động, mắc bệnh nghề nghiệp, hoặc rơi vào cảnh thất nghiệp, họ sẽ không được thụ hưởng đầy đủ các chế độ, chính sách theo quy định”. Nhìn rộng hơn, việc gia tăng tình trạng nợ BHXH làm ảnh hưởng đến Quỹ BHXH cũng như sự vững chắc của hệ thống an sinh xã hội…

Được quan tâm đóng BHXH, người lao động Công ty TNHH Điện tử Meiko Việt Nam yên tâm gắn bó với công việc.

Đôn đốc thu nợ bằng nhiều giải pháp

Để khắc phục tình trạng nợ đóng BHXH, Phó Cục trưởng Cục Thuế thành phố Hà Nội Viên Viết Hùng cho biết, đơn vị tiếp tục trao đổi, cung cấp thông tin về số lượng đơn vị, doanh nghiệp mới được thành lập, tạm dừng hoạt động hoặc đã dừng hoạt động đến Bảo hiểm xã hội thành phố, làm căn cứ để triển khai các biện pháp đôn đốc thu BHXH. Cùng với đó, công tác thanh tra, kiểm tra thuế phối hợp với việc triển khai trích đóng BHXH được các cơ quan thực hiện thường xuyên…

Tương tự, Phó Chánh Thanh tra thành phố Hà Nội Nguyễn Thúy Hằng cho hay, công tác thanh tra, kiểm tra được tiến hành song song với việc đôn đốc, vận động, thuyết phục các đơn vị, doanh nghiệp chủ động khắc phục tình trạng nợ BHXH. Nếu các đơn vị, doanh nghiệp chủ động đóng BHXH, việc thanh tra, kiểm tra sẽ dừng lại, còn đơn vị nào cố tình nợ đóng BHXH sẽ bị xử lý nghiêm. “Chúng tôi đã đề nghị thành phố không để các doanh nghiệp chưa hoàn thành trách nhiệm đóng BHXH tham gia đấu thầu, đầu tư dự án của thành phố”, bà Hằng thông tin.

Dưới góc độ quản lý nhà nước, Giám đốc Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Hòa nhấn mạnh, trong năm 2021, ngành BHXH chủ trì, phối hợp với các sở, ngành chức năng, các địa phương triển khai hiệu quả Văn bản số 5755/UBND-KGVX ngày 10-12-2020 của UBND thành phố Hà Nội về tăng cường thực hiện các giải pháp thu hồi nợ đóng BHXH, bảo hiểm y tế trên địa bàn thành phố Hà Nội. Theo đó, các lực lượng chức năng tập trung thanh tra, kiểm tra chuyên ngành và liên ngành về việc đóng BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.

Liên quan đến vấn đề này, tại cuộc họp Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, bảo hiểm y tế thành phố Hà Nội vừa qua, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chử Xuân Dũng yêu cầu các cơ quan chức năng xử lý nghiêm những doanh nghiệp cố tình chây ỳ, nợ đóng, trốn đóng BHXH, bảo hiểm y tế cho người lao động.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Chử Xuân Dũng cũng đề nghị các sở, ban, ngành, địa phương chủ động phối hợp giải quyết vướng mắc, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh, qua đó bảo đảm quyền lợi của người lao động, tạo dựng niềm tin cho người dân. Phấn đấu đến cuối năm, số người tham gia BHXH trên địa bàn Hà Nội đạt 39% lực lượng lao động trong độ tuổi (hiện nay là 37,1%).

Minh Vũ