Cần có hướng dẫn loại trừ đối với việc nhập khẩu máy móc nông nghiệp đã qua sử dụng

Hoạt động nghiệp vụ tại Cục Hải quan Long An.

Theo quy định tại Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg ngày 19/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ, máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp (DN) Việt Nam. Với quy định này, theo hướng dẫn của Tổng cục Hải quan tại công văn số 4441/TCHQ-GSQL ngày 5/7/2019: DN NK máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng có trách nhiệm khai báo rõ mục đích NK là trực tiếp phục vụ hoạt động sản xuất trên tờ khai hải quan và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung khai báo.

Cục Hải quan Long An cho biết, kể từ khi Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg có hiệu lực đến nay, tại đơn vị đã có nhiều DN làm thủ tục các loại máy móc phục vụ nông nghiệp đã qua sử dụng tại đơn vị, trong đó chủ yếu là máy gặt đập liên hợp các loại với số lượng lên tới vài trăm chiếc. Tất cả DN đều khai báo mục đích sử dụng là hàng trực tiếp phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Tuy nhiên, theo nhận định của Cục Hải quan Long An, việc các DN thường xuyên NK mặt hàng máy móc nông nghiệp đã qua sử dụng nhưng khai báo để trực tiếp phục vụ sản xuất nông nghiệp của DN tiềm ẩn nhiều rủi ro vì DN có thể NK hàng hóa nhằm mục đích kinh doanh thương mại, không trực tiếp phục vụ sản xuất nông nghiệp của DN như khai báo sau khi hàng hóa thông quan.

Nhằm hạn chế các rủi ro từ việc NK máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng, ngày 10/3/2020, Tổng cục Hải quan đã có văn bản yêu cầu các cục hải quan địa phương rà soát các trường hợp DN thường xuyên NK máy móc, thiết bị, dây chuyền đã qua sử dụng (cụ thể là có từ 2 lần NK trở lên) đối chiếu với thông tin trên giấy đăng ký DN được tra cứu trên Cổng thông tin quốc gia, trường hợp DN có đăng ký hoạt động ngành nghề kinh doanh liên quan đến buôn bán/ sản xuất/ cho thuê/ bảo dưỡng/ sửa chữa máy móc, phụ tùng thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng thì tiến hành thu thập thông tin, đánh giá rủi ro và xem xét thực hiện kiểm tra sau thông quan đối với DN này. Nếu phát hiện DN có vi phạm thì thực hiện xử lý theo các quy định.

Theo Cục Hải quan Long An, việc siết chặt quản lý tuy đã hạn chế được rủi ro đối với việc NK mặt hàng này nhưng lại gây khó khăn cho bà con nông dân. Vì hiện nay, nhu cầu sử dụng máy nông nghiệp đã qua sử dụng tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long rất lớn, vì đây là các sản phẩm phục vụ nhu cầu thiết yếu của người nông dân. Bên cạnh đó, tuy các máy nông nghiệp đã qua sử dụng nhưng chủ yếu là sản phẩm của Nhật được bà con nông dân tin dùng hơn cả máy mới của Trung Quốc vì mang lại hiệu quả và tiết kiệm. Tuy nhiên, hiện nay người nông dân không thể trực tiếp NK, còn các DN NK thì lại không được đem bán, vì phải cam kết "mục đích NK là trực tiếp phục vụ hoạt động sản xuất của chính DN" trong khi trên thực tế, có rất ít các DN trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Chính từ bất cập này, thời gian qua đã có trường hợp nông dân nhờ người đứng tên thành lập DN để NK sản phẩm này sau đó giải thể DN. Về phía các DN, để lách luật, cũng có nguy cơ các DN NK số lượng lớn sản phẩm về bán, sau đó giải thể thành lập DN khác để tránh sự truy cứu của cơ quan chức năng...

Với những khó khăn, vướng mắc nêu trên, Cục Hải quan Long An kiến nghị, quy định về việc NK máy móc, thiết bị dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng cần có hướng dẫn loại trừ đối với máy móc phục vụ nông nghiệp để gỡ rối cho các DN, đồng thời giúp người nông dân tháo gỡ khó khăn, giảm chi phí đầu vào. Vì theo chủ trương hiện nay, lĩnh vực nông nghiệp đang được ưu tiên đặc biệt trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp đang gặp nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất và xuất khẩu do ảnh hưởng thiên tai, dịch bệnh.../.

Nguyễn Huế