Cận cảnh các dự án sai phạm ở khu đô thị Thủ Thiêm

Thanh tra Chính phủ vừa kết luận nhiều sai phạm trong quá trình thực hiện đầu tư, xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm của UBND TP.HCM và các sở, ngành liên quan. Trong đó, các dự án hạ tầng, thương mại, tái định cư được Thanh tra Chính phủ nêu đích danh sai phạm.

Đối với các dự án đối ứng BT, UBND TP.HCM đã sai khi chấp thuận sử dụng quỹ đất sạch trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm để cân đối, thanh toán cho các dự án này nhưng không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Đại Quang Minh được giao xây dựng 4 tuyến đường tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm có tổng chiều dài 11,9 km, mức đầu tư hơn 12.000 tỷ đồng khi chưa có chứng thư thẩm định giá, chưa có quyết định phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất của UBND TP là không đúng quy định.

Khu lâm viên sinh thái thuộc vùng châu thổ phía nam nằm trong dự án bổ sung được phê duyệt không đúng quy định về quản lý đầu tư.

Đối với các dự án có thu tiền sử dụng đất, như dự án Khu phức hợp Tháp quan sát và Khu phức hợp Sóng Việt được UBND TP chỉ định nhà đầu tư nhưng không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất. Chủ đầu tư đang khẩn trương xây dựng các tòa nhà tại lô đất dự án Khu phức hợp Tháp quan sát mang tên Empire City Thủ Thiêm. Dự án này nằm bên hầm vượt sông Sài Gòn, ngay lõi khu đô thị và được khởi công từ tháng 10/2015.

Tháng 12/2016, UBND TP.HCM ký kết hợp đồng Dự án Khu phức hợp Sóng Việt với nhà đầu tư là Công ty Cổ phần Quốc Lộc Phát. Dự án có tổng mức đầu tư 7.300 tỷ đồng, quy mô 7,6 ha, với vị trí đắc địa tọa lạc bên Đại lộ vòng cung, đường Ven sông Sài Gòn, ngay chân cầu Thủ Thiêm 2, bên trái là Quảng trường trung tâm Thủ Thiêm.

Khu phức hợp Sóng Việt bao gồm các khu thương mại, dịch vụ và dân cư đa chức năng, hiện đã được san lấp mặt bằng, nhà thầu dựng rào chắn, tập kết máy móc thi công bên công trình cầu Thủ Thiêm 2. Còn dự án cầu Thủ Thiêm 2 bị Thanh tra Chính phủ kết luận sai phạm về thay đổi quy mô cầu, lựa chọn nhà đầu tư và chi phí xây dựng. Công trình này đang bị chậm tiến độ.

UBND TP đã chấp thuận chủ trương chỉ định 2 nhà đầu tư là tập đoàn Lotte và Vingroup tại 2 dự án (khu phức hợp thông minh với diện tích 5,012 ha và khu phức hợp thể thao - giải trí có diện tích 20,047 ha) là chưa đúng quy định. Tuy nhiên, đến nay chưa tính và thu tiền sử dụng đất của các chủ đầu tư. Các lô đất của hai dự án này nằm ngay cửa hầm vượt sông Sài Gòn và chưa được thi công bất cứ hạng mục nào.

Dự án BT hạ tầng khu dân cư phía bắc có diện tích đất khoảng 89,35 ha, nằm hai bên chân cầu Thủ Thiêm. Dự án với chức năng chính là nhà ở hỗn hợp, thương mại đa chức năng và một số công trình điểm nhấn, công cộng như trường học, nhà bảo tàng, trung tâm sinh hoạt cộng đồng, cơ quan hành chính địa phương.

Dự án có tổng vốn đầu tư 2.641 tỷ đồng, bao gồm các hạng mục xây dựng đường trục Bắc - Nam (đoạn từ chân cầu Thủ Thiêm 1 đến đường Mai Chí Thọ) dài hơn 1 km; xây dựng các tuyến đường nội bộ trong phạm vi khu chức năng số 3 và số 4 có tổng chiều dài hơn 8 km.

Với dự án này, Thanh tra Chính phủ kết luận UBND TP phê duyệt tổng mức đầu tư dự án có một số khoản chi phí không đúng quy định, đề ra biện pháp thi công không phù hợp, phải thay đổi, dẫn đến chi phí thực tế phải giảm so với tổng mức đầu tư.

Bên trong dự án này nhiều tuyến đường được xây dựng cạnh một số đoạn đang bị ngưng thi công. Một số dự án nhà ở đã hoàn thành bên cạnh các khu đất chưa được giải phóng mặt bằng.

Với khu tái định cư 38,4 ha thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm, kết luận của Thanh tra Chính phủ cho thấy trong 4 dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư có 3 dự án được các nhà đầu tư xây dựng hoàn thành, bàn giao và thanh toán với UBND TP để bố trí tái định cư. Hiện, do chưa bố trí tái định cư, UBND TP tiếp tục cho đấu giá để chuyển sang nhà ở thương mại. Các dự án này đang dần trở nên hoang vắng vì phần lớn không có người ở.

Riêng một dự án 1.330 căn hộ đã được nhà đầu tư thay đổi thiết kế từ nhà ở tái định cư sang nhà ở thương mại, chuyển nhượng cho người sử dụng 1.122/1.228 căn hộ. Với vị trí ngay mặt tiền đại lộ Mai Chí Thọ, New City (tên thương mại của dự án) được đánh giá là có vị trí đắc địa bậc nhất trong số các dự án tái định cư ở Thủ Thiêm.

UBND TP đã thanh lý hợp đồng đầu tư xây dựng khu tái định cư khi chưa có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng về việc giao đất là không đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013.

Trước khi chuyển thành dự án thương mại, vì nhiều lý do khác nhau, dự án này khi xây xong không có người tiếp nhận. Trước tình cảnh đó, UBND TP. HCM đã chấp thuận cho Thuận Việt mua lại để kinh doanh thương mại. Công ty Thuận Việt tiếp nhận dự án này từ ba công ty Sacomreal, Thành Thành Công và Công ty TNHH MTV DV Công Ích quận 4.

Tại thời điểm mở bán, mức giá được rao khoảng trên dưới 50 triệu/m2. Dự án chưa chứng minh được pháp lý đối với khách hàng nhưng thời gian qua rất nhiều cư dân đã chuyển về đây sinh sống.

Các hoạt động kinh doanh, buôn bán tại đây khá đông đúc, nhưng thời gian qua cư dân dự án này liên tục kêu cứu vì chủ đầu tư New City liên tục "đòi nhà", gửi các thông báo đe dọa cắt điện, nước, tiện ích, dịch vụ thậm chí hủy hợp đồng, niêm phong căn hộ. Còn cư dân tố chủ đầu tư New City đã không thực hiện đúng những gì đã cam kết trong hợp đồng, không cung cấp đầy đủ hồ sơ pháp lý dự án khiến ngân hàng không thể giải ngân cho vay.

Lê Quân