Cai nghiện ma túy tại cộng đồng còn nhiều thách thức

Tư vấn điều trị cai nghiện bằng Methadone (Ảnh minh họa từ internet)

Có tới 60 – 70% người nghiện dùng ma túy tổng hợp

Đánh giá về công tác cai nghiện 6 tháng đầu năm, tại hội thảo “Tư vấn, điều trị cai nghiện ma túy trong tình hình mới”, được tổ chức vào cuối tuần qua, Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội Nguyễn Xuân Lập cho biết: “Thực hiện chuyển đổi các cơ sở cai nghiện bắt buộc theo Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 26/12/2014 của Chính phủ, các địa phương đã sắp xếp, quy hoạch, chuyển đổi cơ sở cai nghiện bắt buộc thành cơ sở điều trị tự nguyện, cơ sở đa chức năng. Kết quả, năm 2014 (khi chưa có Nghị quyết 98/NQ-CP) cả nước có tổng số 145 cơ sở cai nghiện ma túy (trong đó 123 cơ sở công lập và 22 cơ sở dân lập). Đến tháng 6 năm 2018, cả nước còn 120 cơ sở cai nghiện (trong đó 105 cơ sở cai nghiện công lập và 15 cơ sở cai nghiện dân lập), giảm 25 cơ sở (trong đó18 cơ sở công lập chuyển đổi sang thực hiện chức năng khác, 7 cơ sở cai nghiện dân lập ngừng hoạt động). Trong 6 tháng tổng số người được tiếp nhận, tư vấn, điều trị, cai nghiện tại các cơ sở là 6.438 học viên”.

Tuy nhiên, theo ông Lập, vấn đề đáng lo nhất hiện nay là việc gia tăng đột biến số lượng người nghiện ma túy tổng hợp, đặc biệt tại các tỉnh trọng điểm như: Hà Nội, Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh số người sử dụng ma túy đá lên đến 85%. Có những người nằm trong chương trình Methadone rồi nhưng cũng vẫn sử dụng ma túy tổng hợp, gây loạn thần, ảo thanh, ảo giác, tự kỷ, không kiểm soát được hành vi của mình, gây mất trật tự an ninh, an toàn xã hội.

Theo báo cáo của Bộ công an, cả nước có 222.582 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, trong đó trên 67,5% người đang sinh sống ngoài xã hội; 13,5% người trong cơ sở cai nghiện bắt buộc, 19% người đang trong trại tạm giam, tạm giữ, cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng. Tình hình sử dụng ma túy tổng hợp (ATS) tiếp tục

gia tăng, ở các địa phương; ước tính tỷ lệ sử dụng ATS chiếm khoảng 60 -70% trong số người nghiện. Ở các tỉnh miền Trung và miền Nam tỷ lệ sử dụng ATS lên đến 70-85% trong tổng số người nghiện. Theo nghiên cứu tại Hà Nội, Hải Phòng và TP Hồ Chí Minh cho thấy 40% người nghiện Heroin có sử dụng ATS và số này có tỷ lệ loạn thần cao gấp 9,7 lần số không sử dụng ATS. Theo viện nghiên cứu sức khỏe tâm thần, loạn thần ở người sử dụng ATS chủ yếu là hoang tưởng chiếm tỷ lệ 68,2%, ảo giác 72,7%, trầm cảm chiếm 23,8% và 15% trầm cảm trong thời gian 3 năm sau khi sử dụng ATS. Những người trầm cảm thường có hành vi tự sát gây rất nhiều khó khăn cho cơ sở cai nghiện.

Cai nghiện ma túy đang gặp nhiều khó khăn

Nói về công tác cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng, Cục trưởng Lập cho biết: Đến nay, có 28 tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch cai nghiện tại gia đình, cộng đồng theo Đề án đổi mới công tác cai nghiện. Tuy nhiên mới chỉ có 6 tỉnh, thành phố tổ chức cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng với số người được cai nghiện là 1834 người. Hiện công tác này đang gặp rất nhiều khó khăn, số người được cai nghiện giảm dần, nguyên nhân cơ bản do người nghiện và gia đình người nghiện ma túy không tự khai báo và đăng ký cai nghiện, không hợp tác để tổ chức cai, trình độ, kỹ năng của đội ngũ cán bộ làm lĩnh vực này tại một số cơ sở còn yếu,…

Bên cạnh đó, nhiều địa phương chưa quan tâm bố trí kinh phí cho cai nghiện tại cộng đồng để tổ chức các điểm tư vấn, điều trị cắt cơn. Các cơ sở cai nghiện bắt buộc được xây dựng đã nhiều năm, nhưng chưa được nâng cấp, sửa chữa, cải tạo để phù hợp với yêu cầu chuyển đổi.

Để khắc phục những khó khăn hiện có Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội Nguyễn Xuân Lập nhấn mạnh: “Mới đây, Cục Phòng chống tệ nạn xã hội, Bộ LĐ-TB và XH với Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C64) đã ký kết Chương trình phối hợp giữa hai Cục trong công tác phòng, chống mại dâm, cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma túy, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về giai đoạn 2018 – 2020. Ngày Thế giới phòng, chống ma túy (26/6) năm nay với chủ đề: “Hãy bảo vệ thế hệ trẻ trước hiểm họa ma túy”, Đảng và Nhà nước ta một lần nữa khẳng định mạnh mẽ sự quan tâm đến thế hệ trẻ trong chiến lược phát triển con người Việt Nam...

Hoa Nguyễn