Cái chết thảm khốc của vị pharaoh có xác ướp 'xấu nhất lịch sử'
Vị đế vương Ai Cập đã tử nạn trong một trận chiến khốc liệt chống lại người Hyksos, nhưng trước khi từ giã cõi đời, ông phải chịu đựng 'đòn thù' dã man của quân địch.
Pharaoh Seqenenre Tao cai trị miền nam Ai Cập trong giai đoạn năm 1560 – 1555 TCN, tức cách đây 3.576 năm. Vào thời điểm này, từ thành Avaris ở đồng bằng sông Nile trở về phương bắc do người Hyksos chiếm giữ. Tộc người này có nguồn gốc từ Palestine.
Trong trận chiến chống lại quân Hyksos, ông bị bắt làm tù binh và phải chịu tra tấn dã man trước khi tử vong. Các chuyên gia Ai Cập đã chụp CT cho xác ướp của vị pharaoh được mệnh danh "Seqenenre quả cảm", hé lộ nguyên nhân dẫn đến cái chết của ông.
Seqenenre Tao lâm nạn khi quân đội của ông thua trận trước người Hyksos do Apophis đứng đầu. Truyền thuyết kể rằng, Apophis muốn giết những con hà mã sống gần thành Thebes vì chúng quá ồn ào, khiến ông ta không được ngủ ngon. Nhân cơ hội đó, pharaoh Seqenenre Tao phát động chiến tranh chống lại quân Hyksos.
Mâu thuẫn vì đàn hà mã nhanh chóng biến thành cuộc chiến giành quyền thống nhất đất nước, bất hạnh thay, pharaoh bại trận. Tuy nhiên, sự hy sinh của Seqenenre Tao không phải là vô ích. Ahmose I, con trai ông, đã thành công chiếm lại thành Avaris để báo thù cho cha. Các nhà khảo cổ phát hiện xác ướp của nhà vua trong quần thể lăng mộ Deir el-Bahri trong nghĩa địa Thebes vào năm 1881.
Theo nhận định của James Harris và Kent Weeks, hai nhà Ai Cập học chịu trách nhiệm khám nghiệm xác ướp của pharaoh vào thập niên 60, "mùi dầu hôi nồng nặc tràn ngập cả gian phòng ngay khi chiếc quan tài được mở ra". Mùi hương kỳ dị này được cho là chất lỏng trong cơ thể còn sót lại trong quá trình ướp xác.
Ban đầu, kết quả kiểm tra cho thấy ông được ướp xác rất vội vàng. Bên cạnh nghi án bị hành quyết, thậm chí kẻ ra tay rất có thể là Hyksos, cũng có giả thuyết cho rằng pharaoh bị ám sát trong lúc say giấc ở cung điện.
Thế nhưng, sau khi khám nghiệm lần nữa, các nhà khoa học phát hiện sự thật bất ngờ về thi thể của pharaoh. Cụ thể, vết thương nặng trên đầu ông được che giấu bằng phương pháp tinh vi, sử dụng vật liệu tương tự như chất độn trong phẫu thuật thẩm mỹ ngày nay, song các bộ phận khác hầu như không có thương tích gì. Điều này cho thấy những người ướp xác đã chăm chút cho thi thể nhà vua rất tỉ mỉ chứ không vội vã như dự đoán ban đầu.
Ảnh chụp X-quang cũng cho thấy vào thời điểm tử vong, Seqenenre Tao chỉ khoảng 40 tuổi. Dựa trên những phát hiện này, nhóm nghiên cứu tin rằng pharaoh đã bị bắt trên chiến trường, trói hai tay ra sau lưng để ông không thể phản kháng trước những đòn tấn công.
Sahar Saleem, tác giả bài viết kiêm nhà cổ sinh vật học thuộc Đại học Cairo, cho biết: "Điều này chứng tỏ rằng Seqenenre Tao thực sự đích thân ra trận cùng binh lính của mình, dốc hết sức để giải phóng Ai Cập". Theo vị trí các ngón tay của xác ướp, họ kết luận rằng ông bị co cứng tử thi, hiện tượng xảy ra ở những người "phải chịu bạo hành dã man, hệ thống thần kinh rối loạn trước lúc chết".
Chuyên gia cũng cho rằng Seqenenre Tao bị hành quyết tập thể, vì trên đầu ông có dấu vết của 5 loại vũ khí khác nhau từ tộc Hyksos. "Cái chết của Seqenenre đã thúc đẩy những người kế vị ông tiếp tục cuộc chiến thống nhất Ai Cập và thành lập Tân Vương quốc", giáo sư Saleem nói. Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Frontiers in Medicine.
