Cái chết của những đám cưới cổ hủ, gia trưởng ở Ấn Độ

Priya Aggarwal, sinh viên vừa tốt nghiệp ngành luật ở phía bắc thành phố Ambala, đã trở thành tâm điểm của giới truyền thông vào đầu năm nay khi đảo ngược các nguyên tắc đám cưới bằng cách cưỡi ngựa, cầm kiếm đến nhà đón chú rể trong ngày kết hôn. Thông thường đây là vai trò của người đàn ông.

Năm 2017, video đám cưới của một cô dâu tên là Amisha Bharadwaj đã lan truyền mạnh mẽ vì phong cách khác lạ. Trong clip, cô mặc trang phục táo bạo với chiếc quần đùi và nhảy theo bài hát nổi tiếng Cheap Thrills của Sia.

“Video của tôi đã phá vỡ định kiến về cô dâu Ấn Độ nhút nhát, không được phép khiêu vũ cũng như mặc loại quần áo mà tôi đang diện”, cô nói với BBC.

Theo Bharadwaj, hình ảnh về các cô gái ở đất nước đông dân thứ hai thế giới khi về nhà chồng luôn bị đóng khuôn từ xưa đến nay. Họ không được cười và phải khóc khi rời khỏi nhà bố mẹ đẻ.

Tuy nhiên, những điều này dần được thay đổi, các nàng dâu tự có cách riêng để khiến hôn lễ trở nên khác biệt.

Những nghi thức không hợp thời dần được loại bỏ khỏi đám cưới của người Ấn Độ. Ảnh: Weddingwire.

Trong chế độ phụ hệ, đám cưới luôn nhấn mạnh quyền thống trị của nam giới so với phụ nữ, theo SCMP.

Đi kèm với đó là các nghi lễ như bố mẹ nhà gái rửa chân cho chú rể, cô dâu chạm vào chân chồng. Khi người cha sánh bước cùng con gái vào lễ đường - khoảnh khắc này được gọi là kanyadaan, với chú rể và gia đình bên nội, cô dâu là vật sở hữu.

Gần đây, không ít phụ nữ Ấn Độ đã tìm cách thể hiện bình đẳng giới trong ngày trọng đại của họ.

Bỏ nghi thức lỗi thời

Parthip Thiagarajan, một chuyên gia tổ chức đám cưới ở Mumbai, cho biết nhiều gia đình ở quốc gia này, cha mẹ và những người lớn tuổi vẫn quyết định các nghi lễ theo truyền thống.

“Một số cặp vợ chồng sắp cưới có quan điểm mạnh mẽ về các tục lệ cổ hủ và muốn loại bỏ hoặc thay đổi hình thức của chúng. Tôi thường khuyên họ phải nói chuyện với người lớn trước.

Nhiều cô gái đã không thành công khi muốn thay đổi mọi thứ sau lễ đính hôn. Truyền thống rất quan trọng với người Ấn Độ, vậy nên cũng khó để thuyết phục thế hệ đi trước”, Thiagarajan nói.

Ở mức độ sâu hơn, các cô dâu muốn những thay đổi này phản ánh vai trò của họ trong cuộc hôn nhân.

“Nói chung chỉ có phụ nữ Ấn Độ mới mang dấu hiệu đã kết hôn từ mangalsutra (vòng cổ) đến sindoor (đỏ son). Vì vậy, nhiều đôi vợ chồng đã chọn đeo nhẫn cho nhau để biểu thị một sự kết hợp bình đẳng”, Shruti Singh, chuyên gia quảng cáo ở Bangalore, cho biết.

Shruti Kumar, kỹ sư phần mềm ở Bangalore, vẫn giữ họ của mình sau khi kết hôn. Kumar cho rằng tên tuổi là một phần trong danh tính của cô. Đồng thời cũng là cách bạn bè, gia đình, đồng nghiệp biết đến cô nên Kumar phải giữ lại nó.

Nghi thức người cha đưa con gái tiến vào lễ đường được thay đổi bằng nhiều cách khác. Ảnh: Wedding Bazaar.

Avanee Kapoor (sống tại Gurugram), chuyên gia nhân sự, cũng mong muốn một đám cưới hiện đại khi từ bỏ những lời thề lạc hậu hoặc phân biệt giới tính, bao gồm “phụ nữ sẽ không bước ra khỏi nhà nếu không có sự cho phép của chồng”.

Cô và chồng sắp cưới đã tổ chức lễ ký kết, giữ nguyên lễ kỷ niệm. Tuy nhiên, họ đã điều chỉnh hình thức tổ chức bằng cách để những người đàn ông bên nhà gái chào đón nhà trai bằng quà tặng.

“Chúng tôi cắt phần quà và tham gia với mọi người, kể cả phụ nữ. Tôi và chồng cũng chia đều chi phí cho đám cưới”, cô nói.

Medha Khanna, nhân viên kế toán sống tại Mumbai, đặt ra những giá trị chung trong cuộc hôn nhân với người bạn trai lâu năm (tên Akshay).

Sau khi nghiên cứu kỹ về các nghi lễ đám cưới của người Hindu, đôi trẻ đã chọn làm lễ kết hôn dưới sự làm chứng của 2 nữ linh mục và loại bỏ kanyadaan, vidaai.

“Chúng tôi nói lời thề của mình không phải bằng tiếng Phạn mà bằng tiếng Anh, một ngôn ngữ mọi người đều hiểu”, Khanna kể.

Ảnh hưởng từ người nổi tiếng

Sự ảnh hưởng của các ngôi sao Bollywood cũng góp phần đẩy lùi truyền thống không hợp thời. Nữ diễn viên Katrina Kaif đã để các chị gái của cô - thay vì anh trai theo thông lệ - đội hoa lên người.

Trong khi đó, nam diễn viên Dia Mirza từ bỏ đám cưới phô trương bằng một bữa tiệc đơn giản và có sự tham gia của nữ tu sĩ.

Priyanka Chopra trong đám cưới với Nick Jonas đã để mẹ dắt cô vào lễ đường. Theo thông lệ, đây là nhiệm vụ của người cha hoặc một thành viên nam trong gia đình.

Trong "làn gió" hiện đại đối với các nghi thức truyền thống, nam diễn viên Rajkummar Rao đã yêu cầu vợ mình là Patrelekhaa bôi sindoor lên trán của anh (thay vì ngược lại) trong lễ cưới của họ.

Trong nghi lễ vidaai, các cô dâu sẽ nói lời tạm biệt đẫm nước mắt với cha mẹ trước khi về nhà chồng. Nhưng một số người nổi tiếng như Anushka Sharma và Sonam Kapoor đã từ chối khóc, còn Diya Mirza thì hoàn toàn bỏ vidaai.

"Làn gió" hiện đại trong các đám cưới Ấn Độ được kỳ vọng sẽ đầy lùi nạn tảo hôn. Ảnh: AFP.

Xu hướng này đã lan rộng ra ngoài các trung tâm đô thị. Ở một đất nước có số lượng tảo hôn nhiều nhất, Rajni Devi (21 tuổi) đã ngăn chặn 5 vụ đám cưới với trẻ em bao gồm cả cuộc hôn nhân của mình.

Hiện cô lãnh đạo một nhóm tự lực và trao quyền tại ngôi làng hẻo lánh ở Uttar Pradesh.

Anusha Ravi, nhân viên của tổ chức phi chính phủ ở Delhi, cho hay những trường hợp này chỉ là đốm sáng nhỏ trong bối cảnh lớn hơn về đám cưới ở Ấn Độ. Trong khi đó, nhu cầu về của hồi môn và sự cố chấp với các nghi lễ lỗi thời vẫn còn tiếp diễn.

“Để xã hội Ấn Độ thực sự thay đổi sẽ mất nhiều thập kỷ, nhưng đó vẫn là một dấu hiệu tốt cho thấy nhiều phụ nữ đang nỗ lực chống lại thói trăng hoa và bất bình đẳng giới trong đám cưới”.

Thảo Ngân