Cách nhận diện tinh dầu nguyên chất chuẩn

Tinh dầu nguyên chất khi đốt thường có lớp dầu thực vật bám ở đáy đèn. Ảnh: TG

Nguy hại sức khỏe nếu chọn không chuẩn

Dược sĩ Nguyễn Thị Hường - Công ty TNHH TM và DV Vạn Xuân (Hà Nội) cho biết, tinh dầu là một loại dung dịch chứa các hợp chất thơm dễ bay hơi được chiết xuất từ lá, thân, hoa, vỏ, rễ cây hoặc một số bộ phận khác của thực vật bằng phương pháp chưng cất hơi nước truyền thống. Còn dầu dùng phương pháp ép lạnh.

Ngoài mang lại hương thơm dễ chịu, tinh dầu nguyên chất còn được sử dụng trong liệu pháp tinh dầu với mục đích nâng cao sức khỏe thể chất, tình cảm và tinh thần: Giảm đau, kháng viêm, kháng khuẩn, chống mệt mỏi, chống mất ngủ…

Mỗi loại tinh dầu ngoài việc mang lại hương thơm dễ chịu, còn hỗ trợ điều trị bệnh. Chẳng hạn, tinh dầu bưởi nuôi dưỡng, giảm rụng tóc, giúp tóc bóng mượt chắc khỏe, ngăn ngừa lão hóa da. Tinh dầu bạc hà có tác dụng giải độc, làm sạch không khí rất hiệu quả. Tinh dầu sả chanh ngoài tác dụng đuổi muỗi còn giúp giảm đau, hạ sốt, xông da mặt, giải cảm rất tốt. Tinh dầu quế có khả năng chống ôxy hóa, kháng khuẩn, giảm mỡ bụng. Hay như tinh dầu gừng trị viêm họng, giảm béo sau sinh. Với người già có thể dùng tinh dầu long não, dầu gừng lại tác dụng giảm đau nhức xương khớp, tan vết bầm rất nhanh… Tinh dầu ngọc am mang lại giấc ngủ hiệu quả không khác mấy so với dùng thuốc ngủ, lại vô cùng lành.

Tuy nhiên, nếu lựa chọn nhầm phải tinh dầu thơm dễ gây nguy hại cho sức khỏe. Những loại hương liệu không được khuyến cáo cho mục đích điều trị mà còn khả năng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe gây nên các bệnh như: Đau đầu, buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt, trường hợp nặng còn bị viêm màng não.

Đồng quan điểm, PGS.TS Trần Hồng Côn, (Khoa Hóa, Trường ĐHQG Hà Nội) cho rằng, tinh dầu là hương thơm trị liệu, được dùng ở nhiều nước. Khi hít vào, tinh dầu tác động vào hệ thần kinh trung ương, kích thích thần kinh não bộ giúp hưng phấn, chống mệt mỏi và có tác dụng thư giãn tốt. Nhưng nếu người tiêu dùng mua phải tinh dầu thơm chất lượng kém được làm từ hương liệu tổng hợp có thể gây hại sức khỏe.

Việc hít thở tinh dầu này không có tác dụng thư giãn mà chỉ làm cơ thể thêm mỏi mệt, đau đầu, choáng váng. Tinh dầu thơm hóa học vốn có nguồn gốc dạng benzene đa vòng thơm và các dẫn chất của benzene. Tinh dầu tự nhiên rất đắt nên các nhà sản xuất muốn giảm giá thành sử dụng các vòng thơm của benzene thay thế nó.

Các nhà khoa học đã cảnh báo nếu làm việc ở nơi có quá nhiều vật dụng chứa benzene, hít thở không khí chứa nhiều benzene lâu ngày có thể bị tổn thương não, mờ mắt, nhức đầu kinh niên hay ngất xỉu. Phụ nữ nhiễm benzene có thể gây teo buồng trứng và hậu quả là vô sinh, gây rối loạn kinh nguyệt. Còn đàn ông có thể bị làm biến dạng hoặc giảm chất lượng tinh trùng, gây thiếu máu…

Dược sĩ Hường cho biết thêm, để sử dụng tinh dầu bạn có thể massage hoặc tắm. Với massage bạn cần pha tinh dầu cùng dầu nền (dầu nền có thể là dầu dừa, dầu olive, dầu hướng dương...), nhất là tinh dầu hồi, tinh dầu quế… với tỉ lệ 2% – 3%. Sau đó bạn dùng hỗn hợp này massage nhẹ nhàng toàn thân. Với phương pháp xông, bạn chỉ cần nhỏ 2 - 3 giọt tinh dầu vào nước nóng, dùng đèn đốt để tinh dầu khuếch tán khắp phòng. Tinh dầu cũng có thể uống để trị bệnh nhưng cần lưu ý nhỏ giọt tinh dầu vào cốc nước ấm, sau đó súc miệng để sát khuẩn.

Nhận diện tinh dầu nguyên chất

Theo tìm hiểu của PV, hiện trên thị trường có rất nhiều loại tinh dầu đủ chủng loại khác nhau, từ sả chanh, tràm, cam, chanh, bưởi đến tinh dầu quế, lavender, hoa hồng, bạc hà, gừng… Giá của tinh dầu cũng vô cùng khác nhau, tùy thương hiệu, thể tích, chủng loại. Có loại rẻ đến chóng mặt chỉ vài chục nghìn cả chai to, trong khi có nơi giá 130.000 chỉ 10ml. Hầu hết đều khẳng định tinh dầu “100% tự nhiên”, “100% nguyên chất”. Làm thế nào để nhận biết tinh dầu đúng chuẩn, không bị pha trộn tạp chất là bài toán khó với người tiêu dùng.

Để chọn được loại tinh dầu nguyên chất, không pha tạp, dược sĩ Hường cho hay, một số dấu hiệu để phân biệt tinh dầu nguyên chất và tinh dầu thơm:

*Tinh dầu nguyên chất

+ Thành phần: Tinh dầu nguyên chất được chiết xuất hoàn toàn từ các loại thực vật có trong tự nhiên, không pha tạp. Chúng chứa 50 - 500 loại hợp chất tự nhiên khác nhau có tác dụng tích cực đến sức khỏe.

+ Mùi hương: Có hương thoang thoảng, không nồng, dễ chịu giúp sảng khoái. Mùi hương phai nhanh trong không khí. Có thể xông nhiều giờ trong ngày.

+ Giá thành cao do số lượng thực vật để tổng hợp lên tinh dầu lớn. Ví dụ 2 tấn sả chanh mới được 1 kg tinh dầu.

+ Khả năng bay hơi: Dễ bay hơi.

+ Khi đốt tinh dầu nguyên chất cạn đi sẽ thấy một lớp màng thực vật ở đáy đèn. Dùng nước rửa không hết mà phải dùng cồn.

+ Nhỏ tinh dầu vào trong nước sẽ nằm ở trên bề mặt vì bản chất nhẹ hơn so với nước.

* Tinh dầu thơm, hương liệu

+ Thành phần: Tinh dầu thơm được tổng hợp từ các thành phần hóa học để tạo nên mùi hương giống tinh dầu nguyên chất. Do chỉ nhằm mục đích tạo ra để bước chước mùi tinh dầu nguyên chất nên chỉ chứa những hoạt chất chính để tạo mùi.

+ Mùi hương: Tinh dầu thơm mùi hương nồng, ngửi có cảm giác nặng dễ gây đau đầu, ức chế thần kinh.

+ Giá thành: Cực rẻ do được tổng hợp từ các loại chất nên rễ rẻ hơn rất nhiều so với tinh dầu nguyên chất.

+ Khả năng bay hơi: Khó bay hơi

+ Khi nhỏ vào nước sẽ hòa tan, không còn những tinh thể nguyên nữa.

Dùng tinh dầu hợp lý sẽ rất tốt, nhưng nếu lạm dụng sẽ gây khó chịu cho cơ thể. Theo các chuyên gia, một loại tinh dầu không dùng quá 3 tuần, tránh dùng hàng ngày để da không bị phụ thuộc, giảm hiệu quả. Nếu dùng tinh dầu hỗn hợp có thể dùng liên tiếp trong 3 tháng nhưng không nên dùng quá 6 tháng.

Khi lựa chọn, chúng ta nên lựa chọn các sản phẩm uy tín của các hãng lớn, được nhiều người tin dùng. Để chắc chắn nhất, khi mua sản phẩm nên yêu cầu người bán cho kiểm tra bản xét nghiệm, kiểm nghiệm do các cơ quan chức năng công bố.

Phương Thuận