Cách nào chống nứt tường gạch xi măng cốt liệu?

Ông Nguyễn Chí Dũng.

Ông đánh giá thế nào về hiện tượng nứt tường ở nhiều công trình xây dựng bằng gạch không nung hiện nay?

- Sau một quá trình khảo sát và tiếp cận các vết nứt tại các công trường thuộc các dự án xây dựng cho thấy, hiện tượng nứt tường xuất hiện trước khi tô trát và sau khi tô trát dẫn đến tâm lý e ngại, không muốn sử dụng gạch không nung, không chỉ đối với gạch AAC (bê tông khí chưng áp) mà cả đối với gạch xi măng cốt liệu.

Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về hiện tượng nứt tường trước và sau khi tô trát?

- Hiện tượng nứt tường gạch xi măng cốt liệu trước khi tô trát thường gặp là hiện tượng nứt trên và dưới đà, nứt tại nơi tiếp giáp với cột bê tông, nứt xuyên tường gãy gạch. Khảo sát khách quan tại công trường nhận thấy bề mặt gạch thô rỗ, do phối liệu hạt to, thưa nên mật độ vật liệu thành vách gạch không kín khít, đặc chắc. Gạch vỡ gãy trước khi xây và quan sát bề mặt gãy viên gạch thấy rõ mạch liên kết không kín khít dẫn đến độ thấm nước của gạch rất lớn. Độ thấm nước vượt quá tiêu chuẩn 16lít/m2.h. Trọng lượng riêng của gạch cân tại công trình khá nặng so với gạch đất nung. Trọng lượng riêng của gạch xi măng cốt liệu các nhà thầu thường dùng lên đến 1.9kg x 868 = 1649kg/m3. Trong khi gạch đất nung trọng lượng riêng chỉ có 1.1kg x 868 = 954.8kg/m3 - nhẹ hơn nước. Như vậy, gạch nặng và thấm nước là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng nứt tường do co ngót trong mạch vữa xây.

Đối với hiện tượng nứt sau khi tô trát, bả bột, sơn nước hoàn thiện không kiểm soát được, thường gọi là nứt da quy. Các vết nứt nhỏ xuất hiện không theo quy luật không gian và thời gian nhất định gây khó chịu, bất an cho người sử dụng và ảnh hưởng đến thương hiệu của nhà thầu. Việc bảo trì sửa chữa cho các vết nứt này rất tốn kém và kéo dài.

Cùng một loại vữa tô trát, các mảng tường tiếp xúc với nắng, gió của môi trường đều bị nứt da quy khốc liệt, trong khi đó các tấm tường ngăn phòng ở trong không khí mát mẻ thì không bị ảnh hưởng. Thu thập thông tin tại các công trường cho thấy, hầu hết ở khâu thiết kế, định mức, dự toán cho giám sát và nhà thầu thực hiện của vữa xây tô đều sử dụng xi măng PC40 hoặc PCB40 trộn cấp phối vữa MAC75 (5.5 - 6.0 bao xi măng PCB40 cho 1m3 cát, hoặc 1 bao xi măng cho 8 - 10 thùng cát (thùng sơn 18 lít).

Vậy phải dùng xi măng loại nào mới phù hợp với việc tô trát tường xây bằng gạch xi măng cốt liệu, thưa ông?

- Hiện nay, thiết kế, định mức, dự toán cho giám sát và nhà thầu đều thực hiện nghiêm ngặt tỷ lệ cấp phối dùng xi măng PC40 hoặc PCB40 cấp phối vữa MAC75, trở thành cản trở rất lớn cho việc thay đổi chủng loại xi măng và tỷ lệ cấp phối phù hợp tại các công trình đầu tư bằng vốn ngân sách. Ở các công trình cao tầng vốn ngoài ngân sách thì bị cản trở bởi tư duy là không thể dùng vữa mác thấp để xây, tô, trát do mặc định dùng xi măng PC40 hoặc PCB40 và tỷ lệ cấp phối của vữa MAC50 là 200kg xi măng cho 1.08m3 cát hay 1 bao xi măng cho 15 thùng cát (thùng sơn 18 lít ). Với tỷ lệ cấp phối này thì vữa không dẻo khó tô trát, mặt vữa không mịn, cảm quan rất ít xi măng… phổ thông gọi là vữa non.

Trong khi đó, với công đoạn trát tường gạch xi măng cốt liệu, nên sử dụng xi măng có độ mịn cao, khả năng dẻo để hạn chế vết nứt và nâng cao độ thẩm mỹ. Vì thế nên chọn sử dụng những loại xi măng có mác thấp như MC25, PCB30 với tỷ lệ cấp phối của vữa MAC50 là 261kg xi măng cho 1.06m3 cát hay 1 bao xi măng cho 10 thùng cát (thùng sơn 18 lít) vữa có đủ độ dẻo mịn dễ tô trát.

Theo ông, biện pháp tổng thể ở đây là gì để tránh nứt tường xây bằng gạch không nung xi măng cốt liệu?

- Chọn gạch chất lượng cao, sản xuất từ công nghệ ép tĩnh, có trọng lượng riêng nhẹ hơn nước (gần bằng trọng lượng riêng gạch đất nung), bề mặt gạch kín khít, mật độ nén ép vật liệu cao. Gạch có độ thấm nước phù hợp tiêu chuẩn 16lít/m2.h, chống nứt tường, vữa xây bình thường. Kích thước gạch phù hợp với thể trạng và văn hóa xây dựng người Việt có tính kế thừa, khả năng chuyển đổi linh hoạt. Đồng thời, điều chỉnh thiết kế, định mức, dự toán quy định cho xi măng (dùng PCB30) và tỷ lệ cấp phối của vữa xây tô MAC50 cho phù hợp.

Trân trọng cảm ơn ông!

Thanh Nga (thực hiện)