Các thuốc điều trị mụn viêm, mụn thâm

1. Các thuốc điều trị mụn viêm

1.1 Thuốc bôi trị mụn

- Thuốc chứa retinoid: Loại thuốc này có công dụng làm tiêu nhân mụn, chống viêm đồng thời ngăn ngừa sự hình thành của nhân mụn… Thuốc bào chế dạng kem bôi, dùng điều trị mụn, giảm thiểu sẹo để lại do mụn sưng, giảm dầu và thu nhỏ lỗ chân lông.

- Thuốc benzoyl peroxid: Là một loại thuốc diệt khuẩn tác dụng rộng. Khi bôi lên da sẽ làm giảm đáng kể lượng vi khuẩn P.acnes và acid béo tự do của tuyến bã; đồng thời thuốc còn giúp tiêu nhân mụn, chống viêm. Thuốc được bào chế ở các dạng: Kem bôi, gel và chất làm sạch nồng độ 2.5% đến 10%.

Tình trạng mụn thâm gây mất thẩm mỹ.

- Kháng sinh: Ví dụ như erythromycin 3%, clindamycin 1%, có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn P.acnes, chống viêm nhờ tác động ức chế hóa ứng động của bạch cầu trung tính. Thuốc bào chế dạng dung dịch tan trong cồn, gel

- Thuốc acid azelaic: Là loại thuốc trị mụn trứng cá có công dụng kìm khuẩn và ngăn chặn quá trình hình thành nhân mụn dưới da. Thuốc có tác dụng điều trị tốt nhất cho bệnh Rosacea (trứng cá đỏ). Đây tình trạng nổi mụn như mụn trứng cá, da đỏ và xuất hiện nhiều ở trên mặt. Thuốc cũng dùng trong điều trị vết thâm, hoặc da bị tổn thương do viêm và mụn trứng cá đỏ.

- Salicylic Acid (BHA): Thuốc giúp đánh tan mụn bằng cách giảm sự tích tụ da chết trên mặt và tẩy tế bào chết đọng lại nơi các lỗ chân lông.

- Glycolic Acid (AHA): Hoạt chất này hoạt động bằng cách phá hủy mối liên kết giữa các tế bào, giúp da loại bỏ tế bào chết và để lộ các tế bào mới tươi sáng bên dưới.

1.2 Thuốc uống điều trị mụn

+ Kháng sinh: Có thể dùng các thuốc như doxycyclin, tetracyclin... Liều dùng và thời gian dùng theo chỉ định của bác sĩ.

Lưu ý: Thuốc có thể gây nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, rối loạn tiêu hóa.

+ Lisotretinoin: Có tác dụng thúc đẩy quá trình làm tiêu sừng và ức chế khả năng tự sản sinh chất bã của da.

Lưu ý: Tác dụng phụ gây kích thích mắt, làm khô da, bong da, môi và gây loét ở miệng. Với phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú và trẻ em dưới 16 tuổi không nên sử dụng.

Nhìn chung, các thuốc đường uống điều trị mụn cần theo toa của bác sĩ, sau khi đã khám bệnh và đánh giá tình trạng mụn.

2. Các thuốc điều trị mụn thâm

Mụn thâm hay tăng sắc tố sau khi viêm, là tình trạng rối loạn sắc tố da xảy ra sau khi vùng da bị mụn. Trong đó cần điều trị với các thuốc sau:

- Hydroquinon: Ức chế hoạt động enzyme tyrosinase, được chỉ định dùng điều trị mức độ mạnh nhất, cần được bác sĩ theo dõi quá trình điều trị.

- Retinoid bôi tại chỗ: Retinoid ức chế sự hình thành melanin bằng cách tăng chu kì đổi mới tế bào gai... Retinoid có 3 dạng: Tretinoin, adapaene và tazarotene. Tùy mức độ thâm sẽ sử dụng loại phù hợp.

- Thuốc phối hợp: Gồm hydroquinone + tretinoin+ chống viêm, giúp làm mờ vết thâm.

- Thuốc bôi ức chế sắc tố khác có hiệu quả trong điều trị như acid azelaic, acid kojic, niacinamide,...

- Lột da: Các sản phẩm lột như salicylic acid 20-30%, retinol (5%), glycolic acid (GA) 20 -70%.

Tùy từng giai đoạn của mụn thâm sẽ sử dụng thuốc khác nhau.

Trường hợp điều trị trứng cá + tăng sắc tố sau viêm sau mụn:

- Giai đoạn 1: Thâm đỏ, thâm nhẹ sau mụn, mục tiêu điều trị là hồi phục da càng sớm càng tốt.

Chăm sóc da trong giai đoạn này tập trung nhiều vào dưỡng ẩm và phục hồi da. Sử dụng các loại sản phẩm có chứa peptide, ceramide, hyaluronic acid (HA), vitamin B3, B5… Các hoạt chất trị thâm nên dùng bao gồm: Vitamin C, arbutin, kojic acid và azelaic acid.

- Giai đoạn 2: Thâm đỏ nằm lâu trên da.

Giai đoạn này sức khỏe da đã hồi phục hơn, có thể dùng các sản phẩm như AHA, BHA, retinoids (retinol, tretinoin, adapalene). Nên sử dụng serum và kem dưỡng trước hoặc sau khi dùng retinoids để giúp da không quá khô và kích ứng.

- Giai đoạn 3: Thâm đen, nám nhẹ, tàn nhang.

Khi tình trạng viêm đã hết hoàn toàn nhưng tăng sinh melanin, tạo nên thâm đen và nám. Sử dụng các hoạt chất có khả năng làm sáng da, mờ thâm mạnh bao gồm:

- Tretinoin 0.025-0,01% + hydroquinone 2-5%+ hydrocortisone 0.5-1%

- Azelanic 20%.

BS.Quốc Đạt