Các bước chuẩn bị áp dụng Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế

IFRS đã được áp dụng rộng rãi bởi các định chế tài chính trên toàn cầu từ ngày 1/1/2018.

Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) được thiết kế và phát triển bởi một tổ chức độc lập, phi lợi nhuận được gọi là Hội đồng chuẩn mực Kế toán quốc tế (IASB). Quan điểm của Ngân hàng Thế giới (WB) là các quốc gia nên ưu tiên chấp nhận IFRS hơn là xây dựng các thông lệ kế toán theo điều kiện của từng nước, bởi các chuẩn mực này được quốc tế chấp nhận rộng rãi và có sự linh hoạt trong việc hợp nhất những thông lệ tốt nhất trên thế giới.

IFRS đã được áp dụng rộng rãi bởi các định chế tài chính trên toàn cầu từ ngày 1/1/2018. Đến nay đã có 131/143 quốc gia và vùng lãnh thổ được khảo sát đã tuyên bố áp dụng chuẩn mực này dưới các hình thức khác nhau.

Bộ Tài chính Việt Nam cho biết, việc áp dụng IFRS ở Việt Nam là một xu hướng tất yếu do Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) đã bộc lộ nhiều hạn chế. Việc áp dụng IFRS tại Việt Nam được nhận định là sẽ đem lại những lợi ích như chất lượng báo cáo tài chính (BCTC) của doanh nghiệp (DN) được cải thiện; Tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước; Thúc đẩy việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực lĩnh vực kế toán – tài chính…

Tuy nhiên, theo ý kiến đánh giá của nhiều chuyên gia, khi áp dụng IFRS, Việt Nam sẽ gặp phải những khó khăn nhất định. Bên cạnh sự khác biệt lớn giữa VAS với IFRS, một vấn đề đáng quan tâm là thị trường vốn, thị trường tài chính chưa phát triển đủ mạnh nên việc cung cấp thông tin để xác định giá trị hợp lý của một số loại tài sản, nợ phải trả có thể bị hạn chế hoặc gặp khó khăn.

Việc áp dụng IFRS cũng đòi hỏi hệ thống kết nối thông tin và phần mềm kế toán của DN hiện đại đáp ứng được yêu cầu cập nhật thông tin nhanh chóng và kịp thời, nên các DN phải bỏ ra một khoản chi phí ban đầu rất lớn. Trong khi đó, nguồn nhân lực của Việt Nam nhìn chung chưa được đào tạo về IFRS nên sự sẵn sàng áp dụng IFRS còn hạn chế, nhiều DN có tâm lý ngại thay đổi.

IFRS được soạn thảo bằng tiếng Anh nên rào cản ngôn ngữ cũng là một khó khăn và thách thức lớn. Trình độ năng lực chuyên môn và ngoại ngữ của nhân viên kế toán nhiều DN chưa đáp ứng để áp dựng ngày IAS/IFRS.

Với những khó khăn nêu trên, về lộ trình việc áp dụng IFRS, theo Bộ Tài chính, có thể chia thành 2 giai đoạn: từ năm 2022-2025 và từ sau năm 2025. Cụ thể, giai đoạn 1 từ năm 2022 đến năm 2025 sẽ hướng đến việc cho phép doanh nghiệp tự nguyện áp dụng. Theo đó, những doanh nghiệp lớn đã có nền tảng và đủ điều kiện về nguồn lực sẽ áp dụng IFRS trước để rút kinh nghiệm chung cho các doanh nghiệp khác.

Giai đoạn 2 sau năm 2025, trên cơ sở tổng kết, đánh giá kết quả của giai đoạn 1, sẽ mở rộng phạm vi, đối tượng áp dụng theo hướng vừa có đối tượng bắt buộc, vừa có đối tượng tự nguyện áp dụng IFRS.

Tuy nhiên, trước đó, trong giai đoạn chuẩn bị từ năm 2019 đến hết năm 2021, Bộ Tài chính tính toán sẽ chuẩn bị các điều kiện cần thiết triển khai như: công bố bản dịch IFRS ra tiếng Việt, đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng các hướng dẫn áp dụng...

Xuân Dương